Cover Image
փակիր այս գիրքըՔուչուկյան Արման Թագվորի (1932-2020)
Դիտել փաստաթուղթըԱ. Թ. ՔՈՒՉՈՒԿՅԱՆԻ ԿՅԱՆՔԻ ԵՎ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՏԱՐԵԹՎԵՐԸ
Դիտել փաստաթուղթըԱ. Թ. ՔՈՒՉՈՒԿՅԱՆԻ ԳԻՏԱԿԱՆ, ԳԻՏԱԿԱԶՄԱԿԵՐՊԱԿԱՆ ԵՎ ՄԱՆԿԱՎԱՐԺԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ՀԱՄԱՌՈՏ ԱԿՆԱՐԿ
Բացիր այս թղթապանակը և դիտիր բովանդակությունըՄԱՏԵՆԱԳԻՏՈՒԹՅՈՒՆ

Արման Թագվորի Քուչուկյանը ծնվել է Բուլղարիայի Սոֆիա քաղաքում։ Հայրը՝ Թագվոր Պետրոսի Քուչուկյանը լուսանկարիչ էր, մայրը՝ տնային տնտեսուհի։ Իր նախնական կրթությունը նա ստացել է Սոֆիայի յոթնամյա հայկական դպրոցում, որն ավարտելուց հետո, 1946 թ. ընտանիքի հետ ներգաղթել են Հայկական ՍՍՀ։ Այստեղ նա շարունակել է կրթությունը միջնակարգ դպրոցում։
1951 թ. ընդունվել է Երևանի պետական համալսարանի ֆիզիկա-մաթեմատիկական ֆակուլտետը «ֆիզիկա» մասնագիտությամբ, ուսումն ավարտելուց հետո 1957 թ. ընդունվել է աշխատանքի Երևանի մաթեմատիկական մեքենաների գիտահետազոտական ինստիտուտ (այնուհետև՝ Ս.Ն.Մերգելյանի անվ.Մաթեմատիկական մեքենաների գ/հ ին.-տ), հետագայում զբաղեցնելով՝ ընդհանուր նշանակության հաշվիչ մեքենաների և համալիրների բաժանմունքի պետի պաշտոնը։
1967-1968 թթ. ընթացքում նա հեռաչափական տեղեկատվության մշակման գծով հատուկ համակարգերի գլխավոր կոնստրուկտորն էր։
Ա.Թ. Քուչուկյանը մի շարք հաշվիչ մեքենաների (ԵՍ1030, ԵՍ 1045, ԵՍ1046) հաշվողական համալիրների (ՎԿ2Մ45,ՎԿ 2Պ45, «Մարշրուտ-1», ՎԿ2Մ46, ՎԿ3Մ45) և սարքերի (ԵՍ2345, ՍՈՎԿ) գլխավոր կոնստրուկտորն է եղել ։ Այնուհետև նա դար ձել է ԷՀՄ ԵՍ1170-ի և ՄՎԿ46 հաշվողական համալիրների գլխավոր կոնստրուկտորը։
Ա.Թ. Քուչուկյանը ակտիվ կուսակցական և հասարակական գործիչ է եղել. ՍՄԿԿ շարքեր է մտել 1972 թ., եղել է ԵրՄՄԳՀի-ի կուսկոմիտե անդամ, ընտրվել է Երևանի 26 կոմիսարների անվ. շրջանի շրջանային խորհրդի պատգամավոր։
70-ական թվականների սկզբներին հայ մասնագետները Ա.Թ. Քուչուկյանի ղեկավարությամբ մասնակցեցին ЕС 1030 համալիրի մշակմանը, որն աննախադեպ քայլ էր հայրենական հաշվիչ մեքենաների ստեղծման գործում։
Նա մասնակցել է տրամաբանական էլեմենտների «Մագնիում», համապարփակ ЭВМ «Արագած» ու «Հրազդան - 3» միասնականացված համակարգերի մշակմանը։ 1965-1973 թթ. նա հանդիսացել է «Մաշրուտ-1» հաշվիչ կառավարման համակարգի գլխավոր կոնստրուկտորը՝ Մոսկվայի երկաթգծի հանգույ ցում տոմսերի նախորոշված պահեստավորման նպատակով։
Հաջող մշակման և այդ համակարգի ներդրման համար 1974 թ. Ա.Թ. Քուչուկյանը արժանացել է Հայկական ՍՍՀ Պետական մրցանակի դափնեկրի պատվավոր կոչմանը։
1970-1975 թթ. Ա.Թ. Քուչուկյանը հանդիսանում էր ԷՀՄ ЕС1030-ի գլխավոր կոնստրուկտորը(ավելի, քան 350 ԷՀՄ- ներ կիրառություն են գտել ՍՍՀՄ-ում և արտասահմանում ), և դրա լավագույն մշակման ու ներդրման համար նա երկրոդ անգամ 1976 թ. արժանացել է Հայկական ՍՍՀ Պետական մրցանակի։
Ա.Թ. Քուչուկյանի կողմից ղեկավարած գիտականների խումբը մեծ ձեռքբերումներ ունեցավ ԷՀՄ-երի և կոմպլեքսների խնդիրների լուծման գործում։
Որպես գլխավոր կոնստրուկտոր Ա.Թ. Քուչուկյանը ղեկավարել է ԷՀՄ ЕС 1045-ի մշակման և յուրացման աշխատանք ները, որոնք նախատեսված էին խոշոր Հաշվողական կենտ րոն ների և հասարակական կառույցների օգտագործման համար։ Նրա կողմից առաջադրվել են մի շարք նոր կառուցո ղական վճիռներ՝ ուղղորդված մոդելի տեխնիկա-տնտեսական և շահագործման բնութագրի կատարելագործմանը։
Նրա ղեկավարությամբ մշակվել և յուրացվել են, առաջինը ՍՍՀՄ-ում և ԱՊՀ –ում, ЕС2345 մատրիցային ծրագրակազմ սարքի(процессор) սերիական արտադրությունը, որը ЕС1045-ի հետ համատեղ նախատեսվել են տվյալների մշակում սեյսմոգրամմի վերծանմամբ, աերոլուսանկարներով, հեռաչափական տեղեկատվություններով և այլն։
Ա.Թ. Քուչուկյանը հանդիսանում էր երկմեքենա ВК2М45 հաշվողական համակարգի և, առաջինը, հաշվողական երկպրոցեսսորային համակարգ ВК2П45 ЕС ЭВМ-ի գլխավոր կոնստրուկտորը, որը թույլ է տալիս լուծել հույժ կարևոր խնդիրներ բարձր հուսալիությամբ և արտադրողությամբ։ Նա գլխավոր կոնստրուկտորն էր ԷՀՄ ԵՍ1046 “Շարք–3 ” ԵՍ ԷՀՄ-ի , ղեկավարում էր մշակման հիմնական ուղղությունները և ներդնում ԷՀՄ-ներ սերիական արտադրության մեջ 1980-1984 թվականների ընթացքում։
Նա 1983թ.արժանացավ Լենինյան մրցանակի դափնեկրի կոչմանը՝ գիտական հիմունքների մշակման, նախագծման և ժողովրդական տնտեսության մեջ մի շարք մոդելների ներդրման, ԵՍ ԷՀՄ “Շարք–1” “Շարք–2” հաշվողական կոմպլեքսների ստեղծման համար։
Ա.Թ. Քուչուկյանի գիտական գործունեությունը բարձր գնահատվեց ՍՍՀՄ կառավարության կողմից. Նա արժանացել է «Աշխատանքա յին Կարմիր Դրոշի» շքանշանի, «Աշխատանքային արիության համար» մեդալի (ի նշանավորումն Վ.Ի.Լենինի ծննդյան 100-ամյակի)։
Սովետական Միությունում ռադիոտեխնիկայի զարգացման և մեծ ծառայությունների համար պարգևատրվել է «ՍՍՌՄ Պատվավոր ռադիստ» կրծքանշանով, երեք ոսկե և մեկ բրոնզե ՍՍՌՄ ԺՏՆՑ-ի (Ժող.տնտես. նվաճում. Ցուցահանդես)ի մեդալներով։
Երկար տարիներ գիտության և տեխնիկայի բնագավառում բեղմնավոր գործունեության համար Ա.Թ. Քուչուկյանին շնորհվեց «Հայկ. ՍՍՀ գիտության և տեխնիկայի վաստակավոր գործչի» պատվավոր կոչում։
Լեհաստանի Ժողովրդական Հանրապետության հետ գիտա-տեխնիկական կապերի զարգացման և ամրապնդման գործում մատուցած ծառայությունների համար Ա.Թ. Քուչուկյանը պարգևատրվել է Լեհաստանի Ժողովրդական Հանրապետության «Ծառայությունների համար» I աստիճանի շքանշանով։
Նա ակտիվորեն մասնակցել է կապիտալիստական և սոցիալիստական երկրներում կազմակերպված գիտա-տեխնիկական գիտաժողովներին, հաշվողական տեխնիկայի ցուցահանդեսներին։
Ա.Թ. Քուչուկյանի գիտական հիմնական հետաքրքրությունները վերաբերվում են ԷՀՄ-ների նախագծմանը և հաշվողական կոմպլեքսներին. նրա կողմից մշակվել են հաշվողական սիստեմների նախագծման հիմունքներ և մեթոդոլոգիա (հասարակական մասսայական սպասարկման կառույցներում օգտագործելու համար). ի նշանավորումն այդ աշխատանքների 1979թ. նրան շնորհվել է տեխնիկական գիտությունների դոկտորի գիտական աստիճան։
Նա ղեկավարում էր ԷՀՄ-ների սեկցիան և հաշվողական կոմպլեոսների խորհուրդը, միաժամանակ հանդիսանում էր ԵրՄՄԳՀԻ-ի ԷՀՄ-ների մասնագիտացված սեկցիայի նախագահի տեղակալ։
Ա.Թ. Քուչուկյանը հրապարակել է 2 գիրք, 13 գյուտ և ավելի, քան 50 գիտական աշխատություններ նվիրված Հաշվողական տեխնիկային։
Նա հանդիսանում է ՍՍՀՄ ԳԱ Տիեզերական էլեկտրառադիոտեխնիկայի, էլեկտրոնիկայի հայկական մասնաճյուղի գիտական խորհրդի անդամ և եղել է ԵՍ ԷՀՄ-ների գծով ԱՊՀ-ի Գլխավոր կոնստրուկտորների խորհրդի մշտական անդամ։
Ա.Թ. Քուչուկյանին հատուկ են պատասխանատվության զգացումը իր և շրջապատի նկատմամբ. մեծ ջանքեր է ներդրել երիտասարդ կադրերի դաստիարակության գործում, նրանց մեջ արմատավորել սերը դեպի աշխատանքը, խիստ հսկողություն սահմանել պետական շահերի պահպանության, աշխատանքային-արտադարական կարգապահություն հաստատման նպատակներով։
1957թվականից Ա.Թ. Քուչուկյանը ակտիվորեն մասնակցել է Ս.Ն. Մերգելյանի անվ. Երևանի Մաթեմատիկական մեքենաների գիտահետազոտական ինստիտուտի գիտական և հասարակական գործունեությանը, որտեղ նա մոտ 60 տարիների իր անձնուրաց աշխատանքով արժանացել է ինստիտուտի աշխատողների հարգանքին և հիացմունքին, որտեղ իշխել է բարիացակամ և բարեկիրթ հարաբերություններ։
Գիտակազմակերպչական աշխատանքների հետ միաժամանակ ակտիվորեն մասնակցել է երիտասարդ կադրերի պատրաստմանը, որպես պրոֆեսոր Երևանի պոլիտեխնիկական ինս տիտուտի Հաշվողական տեխնիկայի ամբիոնում նա դասավանդել է «ԷՀՄ-ների ճարտարապետություն» և «Հաշվողական համակարգեր ու կոմպլեքսներ» հատուկ կուրսերը։
Հայաստանի Հանրապետության նախագահի 2002 թվականի մրցանակին արժանացել է, «Տեխնիկական գիտություններ և ինֆորմացիոն տեխնոլոգիաներ» ուղղությամբ, «ՀՀ պետական մարմինների էլեկտրոնային կառավարման համալիրի բժշկական հաստատությունների ՄԻԴԱՍ համակարգ» աշխատանքը։ Համակարգը իրականացված է եղել Երևանի մաթեմատիկական մեքենաների գ/հ ինստիտուտի կողմից, որի աշխատանքային խմբի ղեկավարն է եղել ակադ. Արման Քուչուկյանը։