Cover Image
փակիր այս գիրքըԲրուտյան Գեորգ Աբելի (1926-2015)
Դիտել փաստաթուղթըԳ. Ա. ԲՐՈՒՏՅԱՆԻ ԿՅԱՆՔԻ ԵՎ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՏԱՐԵԹՎԵՐԸ
Դիտել փաստաթուղթըԳ. Ա. ԲՐՈՒՏՅԱՆԻ ԳԻՏԱԿԱՆ, ԳԻՏԱԿԱԶՄԱԿԵՐՊԱԿԱՆ ԵՎ ՄԱՆԿԱՎԱՐԺԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ՀԱՄԱՌՈՏ ԱԿՆԱՐԿ
Բացիր այս թղթապանակը և դիտիր բովանդակությունըՄԱՏԵՆԱԳԻՏՈՒԹՅՈՒՆ

ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս Գեորգ Աբելի Բրուտյանը ծնվել է 1926 թ. մարտի 24-ին ՀՀ Տավուշի մարզի Սևքար գյուղում: 1947 թ. ավարտել է Երևանի պոլիտեխնիկական ինստիտուտի շինարարական ֆակուլտետը: 1950 թ. ավարտել է Երևանի պետական համալսարանի միջազգային հարաբերությունների ֆակուլտետը, իսկ 1951 թվականին` Մոսկվայի Լոմոնոսովի անվան պետական համալսարանի փիլիսոփայության ֆակուլտետին կից ասպիրանտուրան:

Ակադեմիկոս Գ. Բրուտյանը հայ ականավոր գիտնականների տաղանդավոր ներկայացուցիչներից մեկն է: Նրա ստեղծագործությունները գիտական խորը վերլուծության արդյունք են: Անվանի գիտնականի հակումների և հետաքրքրությունների շրջանակը շատ լայն է. փիլիսոփայական տրամաբանություն և տրամաբանության փիլիսոփայություն, փոխակերպական տրամաբանություն և մտածողության փոխակերպումների տրամաբանություն, սեմանտիկա և երկխոսություն, մաթեմատիկական տրամաբանություն և տրամաբանության կապը բնագիտության և գեղարվեստական գիտակցության հետ, որը մարդկային գիտակցության ամենաբարդ ձևն է:

Ակադեմիկոս Բրուտյանը հեղինակել է ավելի քան 60 մենագրական հետազոտություններ, դասագրքեր, գրքույկներ, 200 և ավելի հոդվածներ, որոնք թարգմանաբար հրատարակվել են աշխարհի 20 երկրներում:

Գ. Բրուտյանի աշխատությունները ուշագրավ արձագանքներ են գտել աշխարհի շատ երկրներում: Մատնանշելով հայ գիտնականի որոշ աշխատությունների լեզվաբանատրամաբանափիլիսոփայական բնույթը` արտասահմանյան փիլիսոփայության հանրահայտ շատ ներկայացուցիչներ աներկբա գրել են նրա տրամաբանական մտածողության բարձր կուլտուրայի, նրա աշխատությունների լայն ճանաչման, դրանցում ինչպես տրամաբանության, բնագիտության և լեզվաբանության հետ փիլիսոփայության յուրօրինակ զուգակցման, այնպես էլ առկա նոր գաղափարների ու խոր ընդհանրացումների, նրա առաջադրած բազմատրամաբանության /որը գիտական շրջանառության մեջ է դրվել Գ. Բրուտյանի կողմից / կոնցեպցիայի մասին:

Լուրջ գնահատականի է արժանի գիտնականի ակտիվ մասնակցությունը համաշխարհային համաժողովներին և միջազգային կոնֆերանսներին /Իտալիա, Մեքսիկա,Ավստրիա, Կանադա, Անգլիա, Ֆինլանդիա, Գերմանիա, Բելգիա և այլուր/, որտեղ նա հանդես է եկել զեկուցումներով, ղեկավարել մասնաճյուղերի աշխատանքները, վարել “կլոր սեղաններ”:

Ակադեմիկոս Գ. Բրուտյանը համաշխարհային և միջազգային շուրջ երկու տասնյակ ակադեմիաների ու գիտական ընկերակցությունների, այդ թվում` Համաշխարհային մշակույթի ակադեմիայի / Անգլիա / անդամ է: Նա ընտրվել է Ոչ-ձևական տրամաբանության և քննադատական մտածողության միջազգային ասոցիացիայի / ԱՄՆ/ պատվավոր փոխ պրեզիդենտ: Գիտնականը Ռուսաստանի, ԱՄՆ-ի, Բելգիայի, Կանադայի, Նիդեռլանդների և այլ երկրների տասներկու միջազգային գիտական հանդեսների ու պարբերականների խմբագրակազմերի անդամ է:

Փիլիսոփայական գիտության մեջ Գ. Բրուտյանը կանգնած է մի շարք գիտական դպրոցների և ուղղությունների ակունքներում:

Գ. Բրուտյանի գիտական գործունեության մեջ հատուկ տեղ են գրավում հայագիտական հետազոտությունները: Դրանք վերաբերում են Դավիթ Անհաղթի, Անտոն Գարագաշյանի տրամաբանական ուսմունքների, տրամաբանափիլիսոփայական տեսանկյունից Սայաթ-Նովայի, Դանիել Վարուժանի, Եղիշե Չարենցի և հայ մշակույթի այլ ներկայացուցիչների ստեղծագործությունների ուսումնասիրմանը: Նրա հետազոտություններն ընդգրկել են հայ փիլիսոփայության և տրամաբանության պատմության, հայոց լեզվի արդի վիճակի և նրա տրամաբանական տեսանկյունների հարցերը, հայագիտությանը հարակից այլ հիմնախնդիրներ: Նշանակալից է ակադեմիկոս Բրուտյանի ներդրումը ժամանակակից հայ փիլիսոփայական դպրոցի զարգացման և կատարելագործման գործում:

Անհրաժեշտ է ընդգծել այն կարևոր ավանդը, որ Գ. Բրուտյանն ունի հայերենով ժամանակակից տրամաբանության տերմինաբանության մշակման ասպարեզում:

Խիստ արդյունավետ է եղել ակադեմիկոս Գ. Բրուտյանի գիտակազմակերպական գործունեությունը: 1987 թ. նա հիմնել է Հայոց փիլիսոփայական ակադմիան` դառնալով նրա պրեզիդենտը:

Երևանի համալսարանում Գ. Բրուտյանը ակտիվ մասնակցություն է ունեցել փիլիսոփայության և տրամաբանության ամբիոնի և փիլիսոփայության ֆակուլտետի հիմնադրման գործին:

1977-1994թթ. Գ. Բրուտյանը եղել է ՀՀ ԳԱԱ փիլիսոփայության և բանասիրության բաժանմունքի ակադեմիկոս-քարտուղարը, իսկ 1994 թ. ընտրվել է ՀՀ ԳԱԱ փոխպրեզիդենտ: Ակադեմիկոսի տասնյակ աշակերտներ նրա ղեկավարությամբ ատենախոսություններ են պաշտպանել. Նրանց մեջ չի կարելի չառանձնացնել խոշորագույն շախմատիստ, աշխարհի կրկնակի չեմպիոն Տիգրան Պետրոսյանին:

Վաստակաշատ հայ գիտնականը 1970 թվականից առ այսօր անդամակցում է միջազգային մի շարք կազմակերպությունների. «Փիլիսոփայություն և հռետորություն» միջազգային հանդեսի /Փենսիլվանիա/ խմբագրության անդամ է, Փաստարկման հետազոտությունների Եվրոպական կենտրոնի պատվավոր անդամ /Բրյուսել/, «Հաղորդակցում և իմացություն» միջազգային ընկերության պատվավոր անդամ /Քենթ/, «Հետազոտություններ փաստարկման մասին» միջազգային մատենաշարի գլխավոր խմբագիր /Բելգիա/, «Ոչ ձևական տրամաբանության և քննադատական մտածողության» միջազգային ընկերակցության պատվավոր փոխպրեզիդենտ /ԱՄՆ/, Լոնդոնի դինագիտական ակադեմիայի հիմնադիր անդամ /Մեծ Բրիտանիա/, Գիտությունների համաշխարհային կենտրոն «Լեոնարդո դա Վինչի»-ի հոգեբանական-սոցիալական ազգային կենտրոնի փորձագետ` սոցիոլոգիայի գծով, Գիտությունների միջազգային «Արարատ» ակադեմիայի /Փարիզ/ անդամ, «Հասարակությունը և էկոնոմիկան» միջազգային ամսագրի խմբագրական կոլեգիայի անդամ /Մոսկվա/:

Գեորգ Բրուտյանը պարգևատրվել է Ամերիկյան կենսագրական ինստիտուտի Պատվո մեդալով, Կոմենսկու անվան մեդալով /Սլովակիա/, «Պատվո նշան» առաջին կարգի մեդալով / Չեխոսլովակիա/, Վավիլովի անվան մեդալով, «Ժողովուրդների բարեկամության»շքանշանով: