Մանուկ Խաչատուրի Աբեղյանր ծնվել է 1865 թ. մարտի 5-ին (ն.տ. 17-ին) Հին Նախիջևանի Աստապատ գյուղում: Վախճանվել է 1944 թ. սեպտեմբերի 25-ին Երևանում:
1882 թ. ավարտել է Գևորգյան ճեմարանի դպրոցական բաժինը:
1885 թ. ավարտել է Գևորգյան ճեմարանի լսարանական բաժինը:
1885-1887 թթ. աշխատել է Գևորգյան ճեմարանում` իբրև գրադարանապետ և դպրոցական բաժնի դասատու:
1886 թ. Մոկացի Նախո քեռուց գրի է առել «Սասունցի Դավթի» մի պատումը:
1887-1889 թթ. Շուշվա թեմական դպրոցում ավանդել է հայոց լեզու և գրականություն:
1889 թ. լույս է տեսել «Դավիթ և Մհեր» պատումը:
1889-1890 թթ. «Մուրճ» ամսագրում լույս է տեսել «Ազգային վեպ» ուսումնասիրությունը:
1889-1893 թթ. Թիֆլիսի Հովնանյան օրիորդաց դպրոցում ավանդել է հայոց լեզու և գրականություն:
1891-1892 թթ. մի քանի ամիս վարել է «Նոր դար» օրաթերթի ժամանակավոր խմբագրի պաշտոնը:
1892 թ. Թիֆլիսում լույս է տեսել «Հայոց լեզվի ուղղագրությունը» և Ն. Գոգոլի «Տարաս Բուլբայի» հայերեն թարգմանությունը:
1893-1895 թթ. ուսանել է Ենայի և Լայպցիգի համալսարանների բանասիրական ֆակուլտետներում:
1896-1897 թթ. իբրև ազատ ունինդիր` դասախոսություններ է լսել Բեռլինի և Փարիզի (Սորբոնի) համալսարաններում:
1898 թ. ավարտական քննություններ է հանձնել Ենայի համալսարանում և «Հայ ժողովրդական հավատքը» թեմայով ատենախոսության համար (գերմաներենով) ստացել է փիլիսոփայության դոկտորի դիպլոմ:
1898-1914 թթ. Հայոց հին և նոր գրականության դասախոս Գևորգյան ճեմարանի լսարանական բաժնում:
1899 թ. Վաղարշապատում լույս է տեսել «Հայ ժողովրդական առասպելները Մովսես Խորենացու Հայոց պատմության մեջ» բանագիտական-բանավիճային աշխատությունը:
1908 թ. Թիֆլիսում լույս է տեսել «Հայ ժողովրդական վեպը» ծավալուն ուսումնասիրությունը:
1914-1919 թթ. Թիֆլիսի Ներսիսյան և Հովնանյան դպրոցներում դասավանդել է հայոց լեզու և գրականություն:
1920-1922 թթ. Հայաստանի Ռազմկոմի Գլխավոր շտաբում եղել է Ռազմկոմի անձնական քարտուղար («Ռուս-հայերեն ռազմական տերմինների բառարան» կազմելու համար):
1921 թ. Հայաստանի Լուսժողկոմի հանձնարարությամբ պատրաստել է հայոց լեզվի ուղղագրության ռեֆորմի նախագիծը:
1922 թ. Երևանի Ռազմական դպրոցում դասավանդել է հայոց լեզու:
1923-1925 թթ. վարել է Երևանի պետական համալսարանի պատմագրական ֆակուլտետի դեկանի պաշտոնը:
1924 թ. եղել է Կովկասյան կարմրադրոշ բանակի Ռազմահեղափոխական խորհրդին կից թարգմանչական հանձնաժողովի անդամ:
1925-1930 թթ. եղել է ՀԽՍՀ Գիտության և արվեստի ինստիտուտի խորհրդի նախագահ:
1925-1931 թթ. բազմիցս ընտրվել է ՀՍԽՀ և Անդրկովկասյան Կենտրոնական գործադիր կոմիտեի անդամ:
1926 թ. հաստատվել է Երևանի պետական համալսարանի պրոֆեսորի պաշտոնում:
1930-1936 թթ. եղել է Հայաստանի Կուլտուրայի պատմության, Պատմության և գրականության ինստիտուտների նախագահության անդամ:
1933 թ. նշանակվել է ԿԳԿ-ի նախագահությանը կից ՀՍԽՀ բնակավայրերի անունների ճշտման և ձևավորման հանրապետական հանձնաժողովի նախագահ:
1935 թ. ստացել է Գիտության վաստակավոր գործչի կոչում և բանասիրական գիտությունների դոկտորի աստիճան:
1939 թ. ընտրվել է «Սասունցի Դավիթ» էպոսի 1000-ամյակի տոնակատարության հոբելյանական հանձնաժողովի անդամ և պատրաստել է վեպի հյուսվածո համահավաք բնագրի առաջին ճյուղը:
1940 թ. ստացել է Հայկական ՍՍՌ Գերագույն խորհրդի պատվոգիր:
1943 թ. ընտրվել է ՀՍՍՌ գիտությունների ակադեմիայի հիմնադիր կազմի անդամ: