Cover Image
close this bookԱղայան Էդուարդ Բագրատի (1913-1991)
View the documentԷ. Բ. ԱՂԱՅԱՆԻ ԿՅԱՆՔԻ ԵՎ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՏԱՐԵԹՎԵՐԸ
View the documentԷ. Բ. ԱՂԱՅԱՆԻ ԳԻՏԱԿԱՆ, ԳԻՏԱԿԱԶՄԱԿԵՐՊԱԿԱՆ ԵՎ ՄԱՆԿԱՎԱՐԺԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ՀԱՄԱՌՈՏ ԱԿՆԱՐԿ
Open this folder and view contentsՄԱՏԵՆԱԳԻՏՈՒԹՅՈՒՆ

«Պրոֆեսոր Էդուարդ Աղայանը նորարար գիտնական է: Նրա նորարարությունը ոչ միայն հետազոտության արդյունքի, այլև բուն հետազոտության մեթոդի մեջ է: Նա որոշակի քայլեր է կատարել հայերենի փաստական նյութը նորագույն մեթոդներով ուսումնասիրելու բնագավառում: Ըստ որում, նա այդ կատարում է հայոց լեզվի պատմության / «Գրաբարի քերականություն»/ և ժամանակակից հայերենի ուսումնասիրության մեթոդաբանությամբ»:

Գ. Տիրացյան

Էդուարդ Բագրատի Աղայանը ծնվել է 1913 թ. մարտի 16-ին Մեղրիում: Վախճանվել է 1991 թ. դեկտեմբերի 29-ին Երևանում:
1928 թ. ավարտել է Մեղրիի յոթնամյա դպրոցը:
1932 թ. ավարտել է Մեղրիի կոլտնտեսային ուսումնարանը:
1932-1933 թթ. աշխատել է Մեղրիի շրջանի Լիճք գյուղի յոթնամյա դպրոցում` որպես ուսուցիչ:
1938 թ. ավարտել է Երևանի պետական համալսարանի լեզվագրական ֆակուլտետը:
1939-1985 թթ. Երևանի համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետում լեզվաբանության ներածություն դասընթացի դասախոս:
1941 թ. ստացել է բանասիրական գիտությունների թեկնածուի գիտական աստիճան:
1942 թ. շնորհվել է դոցենտի գիտական կոչում:
1945 թ. ստացել է բանասիրական գիտությունների դոկտորի գիտական աստիճան:
1946 թ. շնորհվել է պրոֆեսորի գիտական կոչում:
1947 թ. ընդունվել է ՍՄԿԿ շարքերը:
1947-1948 թթ. ՀՍՍՀ լուսավորության մինիստրության բուհերի բաժնի պետ:
1948-1950 թթ. Երևանի համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետի դեկան:
1950-1953 թթ. ՀՍՍՀ ԳԱ լեզվի ինստիտուտի դիրեկտորի տեղակալ և բառարանագրության բաժնի վարիչ:
1953 թ. ընտրվել է ՀՍՍՀ ԳԱ թղթակից անդամ:
1953-1956 թթ. Երևանի պետական համալսարանի պրոռեկտոր` գիտական գծով:
1956-1985 թթ. Երևանի պետական համալսարանի ընդհանուր և համեմատական լեզվաբանության ամբիոնի վարիչ:
1962-1985 թթ. ՀՍՍՀ ԳԱ Հ. Աճառյանի անվ. լեզվի ինստիտուտի ընդհանուր և համեմատական լեզվաբանության բաժնի վարիչ:
1970 թ. շնորհվել է Հայկական ՍՍՀ գիտության վաստակավոր գործչի պատվավոր կոչում:
1979 թ. մասնակցել է հայերենագիտական միջազգային առաջին գիտաժողովին / ֆիլադելֆիա ԱՄՆ /:
1980 թ. ընտրվել է ՀՍՍՀ Գերագույն սովետի դեպուտատ:
1981 թ. մասնակցել է Հնդկագիտական միջազգային հինգերորդ համագումարին / Հնդկաստան /:
1982 թ. ընտրվել է ՀՍՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս:
- Մասնակցել է հայերենագիտական միջազգային երկրորդ գիտաժողովին` Երևանում:
1983 թ. պարգևատրվել է Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշանով լեզվաբանության զարգացման, գիտական կադրերի պատրաստման գործում ունեցած վաստակի համար և ծննդյան յոթանասունամյակի կապակցությամբ:
1985 թ. ընտրվել է ՀՍՍՀ Գերագույն սովետի դեպուտատ:

ՀՍՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս, գիտության վաստակավոր գործիչ, բանասիրական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Էդուարդ Բագրատի Աղայանը ծնվել է 1913 թ. մարտի 6-ին Մեղրիում / Սյունիքի մարզ /: Միջնակարգ կրթությունն ստացել է ծննդավայրում, իսկ 1933 թ. ընդունվել է Երևանի պետական համալսարանի պատմագրական ֆակուլտետը և 1938 թ. ավարտել է այն: 1939-1985 թթ. նա դասախոսել է Երևանի համալսարանում:
Դեռևս ուսանողական տարիներին արտակարգ ընդունակությունների ու լայն հետաքրքրությունների տեր երիտասարդը գրավում է ժամանակի մեծանուն հայագետների ուշադրությունը: Նրա ուսումնառությանը ուշադրությամբ հետևում է հատկապես մեծ լեզվաբան Հրաչյա Աճառյանը, և Էդուարդ Աղայանը դառնում է նրա սիրած աշակերտը: Ավարտելով համալսարանին կից ասպիրանտուրան` նա 1941 թ. փայլուն կերպով պաշտպանում է «Մեղրու բարբառը» թեմայով ատենախոսություն և ստանում բանասիրական գիտությունների թեկնածուի գիտական աստիճան: 1945 թ. նրան բանասիրական գիտությունների դոկտորի գիտական աստիճան է շնորհվում «Հայ լեզվաբանության պատմություն» ուսումնասիրության համար: 1946 թ. Է. Բ. Աղայանը պրոֆեսորի կոչում է ստանում, 1953 թ. ընտրվում է ՀՍՍՀ ԳԱ թղթակից անդամ, 1982 թ.` ՀՍՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս: 1970 թ. Է Աղայանն արժանացել է ՀՍՍՀ գիտության վաստակավոր գործչի կոչման, 1983 թ. ծննդյան 70-ամյակի առթիվ, լեզվաբանության զարգացման և գիտական կադրեր պատրաստելու բնագավառում ունեցած աչքի ընկնող ծառայությունների համար նա պարգևատրվել է Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշանով:
Բազմազան ու տարաբնույթ են Է.Բ. Աղայանի գիտական ու մանկավարժական գործունեության բնագավառները: Նա եղել է ՀՍՍՀ լուսավորության մինիստրության բուհերի բաժնի վարիչ, Երևանի պետական համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետի դեկան, ԳԱ լեզվի ինստիտուտի դիրեկտորի տեղակալ, նույն ինստիտուտի բառարանագրության բաժնի վարիչ, Երևանի պետական համալսարանի պրոռեկտոր` գիտական գծով:
Շուրջ երեսուն տարի նա հաջողությամբ վարում է համալսարանի ընդհանուր և համեմատական լեզվաբանության ամբիոնը` միաժամանակ ղեկավարելով համալսարանի հայագիտական կենտրոնը և լեզվի ինստիտուտի ընդհանուր լեզվաբանության բաժինը: Է.Բ. Աղայանը համալսարանի լեզվաբանության ու հայոց լեզվի գծով գիտական աստիճաններ շնորհող գիտխորհրդի նախագահն է ու մի շարք գիտխորհուրդների անդամ: Գիտական բարձր հեղինակությունը նրա գործունեության մեջ զուգակցված է կազմակերպչական եռանդի, անաչառ, սկզբունքային վարքագծի և մարդամոտ բնավորության հետ: Անվանի գիտնականը հոգատար է աշխատանքային ընկերների և երիտասարդ մասնագետների նկատմամբ: Է.Բ. Աղայանը սիրված դասախոս է և հմուտ մանկավարժ: Լեզուների իմացությունը, Լեզվի գիտության անցյալի ու ներկայի նվաճումներին լավատեղյակ լինելը մեծապես օգնել են նրան կարդալու բարձրորակ և հետաքրքրական դասախոսություններ ամենատարբեր մասնագիտությունների գծով` ընդհանուր լեզվաբանություն, լեզվաբանական ուսմունքների պատմություն, լեզվաբանության ներածություն, հայերենի համեմատական քերականություն, հայոց լեզվի պատմություն, գրաբար, լատիներեն, պարսկերեն, արևելյան բանասիրություն: Ակադեմիկոս Է. Աղայանը հրատարակել է բուհական և դպրոցական դասագրքեր ու ձեռնարկներ: Է. Աղայանի «Լեզվաբանության ներածություն» բուհական ձեռնարկը ունեցել է մի քանի հրատարակություն, թարգմանվել է ռուսերեն և, որպես ձեռնարկ, լավագույններից մեկն է Սովետական Միությունում: Ձեռնարկում նյութերը ներկայացված են հանրամատչելի շարադրանքով և ինքնատիպ մեկնաբանություններով. Համակողմանիորեն բնորոշված է մարդկային լեզուն, հետևողականորեն պարզաբանված են լեզվի ծագման, զարգացման, նրա կառուցվածքային առանձնահատկությունների հարցերը, հանգամանորեն շարադրված են լեզվի հասարկական դերին ու գործառություններին վերաբերող բաժինները: Փաստերի վերլուծությունը, հասկացությունների բնորոշումներն ու ձևակերպումները կատարված են գիտամեթոդական բարձր մակարդակով, ընդ որում, հեղինակը ղեկավարվել է ընդհանուր և հայ լեզվաբանության լավագույն ավանդույթներով, մեթոդաբանական ճշգրիտ սկզբունքներով: Է. Աղայանի «Լատիներենի քերականությունը» որպես բուհական դասագիրքը ժամանակին նշանակալի դեր է կատարել և պահպանում է իր արժեքը ցայժմ:
Սերտ ու անմիջական է այն կապը, որ Է. Աղայանն ունի դպրոցի հետ: Երկար տարիներ նա ամենայն բարեխղճությամբ ու հոգատարությամբ աշխատում է հայոց լեզվի դպրոցական դասագրքերի վրա: Է.Բ. Աղայանի կողմից ու նրա մասնակցությամբ կազմված դասագրքերն ու ձեռնարկները աչքի են ընկնում ծրագրային նյութերի անբողջական ընդգրկումով, սահմանումների, ձևակերպումների ճշգրտությամբ, օրինակների, տեքստերի նպատակահարմար ընտրությամբ: Արգասավոր է եղել Է.Բ. Աղայանի` որպես գիտնական-մանկավարժի, գործունեությունը գիտական կադրերի պատրաստման բնագավառում: Նրա ուշադիր ու հոգատար ղեկավարությամբ ուսումնառության ուղի են անցել մի քանի տասնյակ ասպիրանտներ, որոնք այժմ գիտության թեկնածուներ և դոկտորներ են և հաջողությամբ աշխատում են լեզվագիտության տարբեր բնագավառներում: Նրանք չեն կտրում կապը իրենց բազմավաստակ ուսուցչի հետ, որը նրանց համար միշտ էլ հեղինակավոր խորհրդատու է: Նա քաջալերում է ուշագրավ նախաձեռնությունը և ուղղորդում ստեղծագործական նոր աշխատանքի: Է.Բ. Աղայանը անաչառ է իր բազմաթիվ ընդդիմախոսություններում, որոնց մեջ համոզիչ ու օգտակար դիտողություններ է անում և խորհուրդներ տալիս պաշտպանության ներկայացված թեկնածուական ու դոկտորական ատենախոսությունների վերաբերյալ: Որտեղ էլ որ հանդես գա, մեծավաստակ գիտնականը իր ծանրակշիռ խոսքն է ասում, բարձրացնում հրատապ հարցեր, խոսում հայ մշակույթի և հայագիտության կարևորագույն խնդիրների մասին: Նա գիտական զեկուցումներով հանդես է եկել 1979 թ. ֆիլադելֆիայի և 1982 թ. Երևանի հայերենագիտական միջազգային գիտաժողովներին` արժանիորեն ներկայացնելով գիտության նվաճումները: Բեղուն ու արգասավոր է գիտնական Աղայանի գրիչը, բազմազան են նրա գիտական հետաքրքրությունները, լայն են նրա հետազոտությունների շրջանակները` ընդհանուր և համեմատական լեզվաբանություն, համեմատական, պատմական և նկարագրական քերականություն, բառագիտություն, բառաքննություն, ստուգաբանություն, բառարանագրություն, հայոց լեզվի պատմություն, հայ բարբառագիտություն, հայ լեզվաբանության պատմություն, ուղղագրություն, ուղղախոսություն, բանասիրություն և գրականագիտություն: Ընդհանուր լեզվաբանության հարցերը Է. Աղայանի ուշադրությունը գրավել են 1940-ական թվականներից սկսած: Այս բնագավառի կարևորագույն ուսումնասիրություններից են` «Ընդհանուր լեզվաբանության դասընթաց» / հետագայում սա վերամշակվել է ու վերանվանվել «Լեզվաբանության ներածություն»/, «Լեզվի ծագումը և զարգացումը», «Որակական անցումները լեզվի մեջ», «Լեզվական կառուցվածքի մակարդակները» և այլն: Սրանցում արծարծված հարցերին լեզվաբանական միտքը անդրադարձել է ինչպես անցյալում, այնպես էլ նոր ժամանակներում: Սակայն նշված ուսումնասիրություններն աչքի են ընկնում նյութի բազմակողմանի դիտարկումներով, ինքնատիպ հարցադրումներով ու փաստարկումներով, շարադրանքի պարզությամբ ու թարմությամբ: Էդուարդ Աղայանը այն լեզվաբաններից է, ովքեր հաջողությամբ զուգակցում են ավանդականն ու նորը, պատմահամեմատականն ու կառուցվածքայինը: Նորի ընդունումն ու կիրառումը նա կատարել է քննադատաբար, իր խոսքն ասեյով նաև այնպիսի բնագավառներում, որոնք լեզվաբանության մեջ իրենց ամբողջական ձևակերպումը դեռ չեն ստացել: Այս տեսակետից հատկապես կարևոր են նրա առաջադրած դրույթները լեզվի էության, նրա տարբերակների առանձնացման սկզբունքների, լեզվի ծագման ու զարգացման օրինաչափությունների, լեզվի կառուցվածքային մակարդակների գնահատման, լեզվաբանական էական հասկացությունների / վանկ, հնչույթ, ձևույթ, համակարգ, կառուցվածք, խոսքի մասեր և այլն / վերաբերյալ: Է. Աղայանը նշված ուսումնասիրությունների մեջ հետևողականորեն պաշտպանում ու հիմնավորում է այն դրույթը, որ լեզուն հասարակական երևույթ է, իսկ լեզվաբանությունը` հասարակական գիտություն:
Լեզվաբանությունը առանձին, մասնավոր գիտակարգերի միասնություն, ամբողջություն է և ունի իր բաժինները: Լեզուն հասարակությանը ծառայում է իբրև հաղորդակցման միջոց, ընդ որում, այն հաղորդակցման միջոցների մեջ ամենակարևորն է: Ունենալով հաղորդակցման, արտահայտման և ճանաչողական գործառություններ, ձևավորելով մտածողությունը` լեզուն իր էությամբ մարդկային ձեռքբերում է, համաժողովրդական բնույթ ունի և միասնական է ամբողջ հասարակության, ողջ ժողովրդի համար: Որպես նշանային էություն` լեզուն որոշակիորեն համակարգված կառուցվածք է: Ունենալով համաժողովրդական բնույթ` լեզուն, այնուամենայնիվ, ներկայանում է առանձին տարբերակներով: Դրանք երեք կարգի են` տարածական / բարբառներ, ենթաբարբառներ, խոսվածքներ /, սոցիալական / ժարգոններ, ծածկալեզուներ, պաշտամունքային լեզուներ, հասակի ու սեռի հետ կապված տարբերակներ /, ոճական-գործառական / գրական-գեղարվեստական, գիտական, մասնագիտական, պաշտոնական և խոսակցական` իր երկու տարբերակներով` գրական խոսակցական և ժողովրդախոսակցական/: Լեզվական տարբերակների այս ուսմունքը հայ լեզվաբանական գրականության հետաքրքրական էջերից է: Ինքնատիպ է լեզվական մակարդակների Աղայանի առաջադրած տեսությունը: Ի մի բերելով նախորդ հետազոտողների տվյալները` նա ճանաչում ու հիմնավորում է հետևյալ մակարդակների գոյությունը` տարրույթային, հնչույթային, բառային, ձևաբանական, շարահյուսական, ստորոգային:
Մեծ է Է.Բ. Աղայանի վաստակը հայոց լեզվի զարգացման հին ու նոր փուլերի հնչյունական և քերականական կառուցվածքների ուսումնասիրության բնագավառում: Նրա «Ժամանակակից հայերենի հոլովումը և խոնարհումը», «Գրաբարի քերականությունը», «Բայի ձևաբանական կառուցվածքը ժամանակակից հայերենում» աշխատությունները նշանավորել են մի նոր փուլ` նոր և ինքնատիպ մեկնաբանություններով: Իր բառագիտական ուսումնասիրություններում Է. Աղայանը քննել է բառապաշարի ուսումնասիրության հետ կապված գրեթե բոլոր էական հարցերը` բուն բառագիտությունը, իմաստաբանությունը, դարձվածաբանությունը, բառարանագրության տեսությունը: Նա մասշտաբային դիտարկումների է ենթարկել հատկապես հայերենի բառապաշարը` ստեղծելով նրա վերաբերյալ մի ամբողջական ուսմունք: « Բառագիտություն» ուսումնասիրության մեջ Է. Աղայանը կատարել է բառապաշարի համակողմանի դասակարգումներ, հաջող սահմանագծումներով ներկայացրել բառապաշարային շերտերը, լայնորեն մեկնաբանել նորաբանություններն ու հնաբանությունները:
Է. Աղայանի բառագիտական գործունեության մեջ հատուկ տեղ են գրավում տերմինաբանության հարցերը, որոնք տեղ են գտել նրա «Տերմինագիտություն» աշխատության մեջ: Սկզբունք ընդունելով, որ առանց հարուստ ու մշակված տերմինաբանության չկա հարուստ ու զարգացած լեզու, Է. Աղայանը ամենօրյա ուշադրություն է հատկացնում ինչպես տերմինագիտության սկզբունքների ու տեսական հիմունքների մշակմանը, այնպես էլ գործնական խնդիրների լուծմանը:
1976 թվականին լույս է տեսնում Է. Աղայանի «Արդի հայերենի բացատրական բառարանը»: Բառացանկի ընտրության համար հեղինակը քարտագրել է մեծաքանակ գրականություն, մասնագիտական գրականությունից կատարել է տերմինների հավաքում և ընտրություն, ստեղծել հուսալի քարտարան` ընդգրկելով շուրջ 200 հազար բառ: Գիտական քննությամբ նա բառարանում թողել է 135 հազար բառային միավոր, ընդ որում, շուրջ 15 հազար բառ առաջին անգամ է բառարանագրվել: Բառարանի արժեքը մեծացել է նաև նրանով, որ այնտեղ տեղ է գտել մոտ 11 հազար դարձվածաբանական միավոր: Բառարանը կազմելիս Ակադեմիկոս Աղայանը դրսևորել է հայոց լեզվի բառային կազմի համակողմանի ու խոր իմացություն, նրա գեղագիտական հատկությունների, արտահայտչական ուժի ու հնարավորությունների նուրբ զգացողություն: Դրա մասին են վկայում ամենից առաջ բառերի նպատակահարմար ընտրությունը, քերականական ու ոճաբանական բազմազան նշումները, տերմինների հաջող բացատրությունները, բազմիմաստ բառերի ճշգրիտ սահմանազատումները, բառիմաստի ծավալուն բացահայտումները, տեքստային բնորոշ վկայությունները, բառերի գործառության կանոնական ու ոչ կանոնական ոլորտների համոզիչ սահմանագծումները, զուգահեռ ձևերից ընտրություն կատարելու հարցում տրվող կողմնորոշումները և այլն: Յուրաքանչյուր բառահոդվածի կառուցվածքի ու բովանդակության մեջ արտացոլում են գտել հեղինակի` տարիներ շարունակ կատարած իաիմաստաբանական դիտարկումների արդյունքները: Այս բառարանը հայ բառարանագրության խոշորագույն նվաճումներից մեկն է, որտեղ ընդհանրացված ու նոր մակարդակի է հասցված հայ բազմադարյան բառարանագրության հարուստ փորձը. այն մեր սիրելի մայրենին մարմնավորող մնայուն կոթող է:
Հայոց լեզվի պատմությունը Էդուարդ Աղայանի սիրած բնագավառներից մեկն է: Աղայանին հետաքրքրում են հայերենի կառուցվածքի ոչ միայն առանձին կողմերը, այլև առհասարակ նրա կազմավորման, ինքնուրույն զարգացման ողջ պատմական ուղին, նրա` ինչպես նախագրային, այնպես էլ գրավոր շրջանների մեջ, հատկապես սովետական շրջանում կրած էական տեղաշարժերը: Այս տեսակետից հատկապես ուշագրավ են նրա «Հայերենի հնչույթային համակարգի պատմությունից», «Հայոց լեզվի պատմության հարցերը նորագուն ուսումնասիրությունների մեջ», «Ժամանակակից հայերենի բառապաշարի կատարելագործումը», «Գրաբարի պատմության շրջանաբաժանումը» ուսումնասիրությունները: Էդուարդ Աղայանի բարբառագիտական ուսումնասիրությունների մեջ առաջինը «Մեղրու բարբառը» հետազոտությունն է: Այստեղ հեղինակը մայրենի բարբառը քննել է գիտական բարձր մակարդակով: Ահա թե ինչու հայ բարբառագետներից շատերը իրենց հետազոտական աշխատանքում հենվել են նկարագրության նրա մեթոդիկայի վրա, ղեկավարվել նրա ուղենշող սկզբունքներով: Էդուարդ Աղայանը արգասավոր աշխատանք է կատարել նաև հայ լեզվաբանության պատմության ուսումնասիրության բնագավառում: Բազմաթիվ հետազոտությունների շարքում իր ծանրակշիռ տեղն է զբաղեցնում նրա հանրահայտ «Հայ լեզվաբանության պատմություն» երկհատոր ուսումնասիրությունը, որտեղ հայ լեզվաբանական մտքի զարգացումը հանգամանորեն ներկայացվել է հինգերորդ դարից մինչև մեր օրերը: Իր գիտական աշխատություններում հմուտ հայագետը հաճախ է անդրադարձել հայոց գրի, ուղղագրության և ուղղախոսության, մեսրոպյան այբուբենի հորինվածքի, տառերի կազմության ակունքների հարցերին: Լայն հարցադրումներով ու հիմնավոր փաստարկումներով, բանավիճային խոր շնչով է շարադրված նրա «Նախամաշտոցյան հայ գրի ու գրականության, մեսրոպյան այբուբենի և հարակից հարցերի մասին» գիրքը:
Ինչպես նշել ենք, պրոֆեսոր Աղայանի գիտական գործունեությունը չի սահմանափակվում միայն լեզվաբանությամբ: Նա արժեքավոր դիտարկումներ է կատարել նաև հայագիտության այլ բնագավառներում, մասնավորապես հայ գրականության, հայ ժողովրդի պատմության, հայկական մշակույթի ու բանասիրության հարցերի շուրջը: Ուշագրավ է նրա ներդրումը Արևելքի ժողովուրդների գրականության ուսումնասիրության մեջ: Ի թիվս այլ աշխատությունների, այստեղ նշենք «Դրվագներ Արևելքի գրականության պատմության» մենագրությունը: Աղայան-գիտնականի գործունեության մեջ քիչ տեղ չի գրավում խմբագրական աշխատանքը: Առանձնապես ընդգծելի են այն խմբագրական աշխատանքները, որոնք կապված են մեծանուն լեզվաբան-հայագետ Հրաչյա Աճառյանի գիտական ժառանգության հրատարակման կամ վերահրատարակման հետ: Շուրջ երեք տասնամյակ է, ինչ հտմահու հաջորդաբար լույս են տեսնում բազմավաստակ գիտնականի ստվար գրքերը: Դրանց մեծ մասի հրատարակության պատասխանատու գործը նա անձամբ հանձնարարել է Էդուարդ Աղայանին, որը սրբությամբ է կատարում իր ուսուցչի այդ դժվարին ու պատվավոր հանձնարարությունը: Ակադեմիկոս Էդուարդ Բագրատի Աղայանը այն ինքնատիպ անհատականություններից է, ովքեր մեր գիտությունն ու մշակույթը հարստացրել են ստեղծագործական ծանրակշիռ ներդրումներով, նպաստել նրանց առաջընթացին: Նա, իսկապես, հայ լեզվաբանության մեծ երախտավորներ Հ. Աճառյանի, Մ. Աբեղյանի, Գր. Ղափանցյանի, Ստ. Մալխասյանցի գործի արժանավոր ու հետևողական շարունակողներից է, հայագիտության հայրենանվեր ավանդների անընդհատությունը սրբությամբ պահպանողներից մեկը:

Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայոց լեզու: Օժանդակ ձեռնարկ հայոց լեզվի կոնսուլտանտի և հեռակայողների համար: Եր.։ Խորհրդային Հայաստան. - 1940. - 39 էջ:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Ստեփանյան Գ.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Ուղղագրական բարեփոխությունը: Սովետական դպրոց. - 1940. - 22 սեպտեմբերի:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Քննություն Մեղրու բարբառի: Գիտական աշխատություններ / Երևանի պետական համալսարանի. - 1941. - Հ. 19. - էջ 251-471:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Լեզվաբան Պողոս Հովնանյան: Տեղեկագիր / ՀՍՍՌ ԳԱ. հաս. գիտ. - 1945. - № 5. - էջ 41-51:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Աղվանից ամսանունները: Տեղեկագիր / ՀՍՍՌ ԳԱ. հաս. գիտ. - 1946. - № 5. - էջ 61-65:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Ավանգարդ. - 1946. - 18 ապրիլի: Կորյուն Մ. առակներ, հեքիաթներ, պատմվածքներ. - Եր: Հայպետհրատ. - 1945. – Գրախոսություն:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայ լեզվաբանությունը 25 տարում: Տեղեկագիր / ՀՍՍՌ ԳԱ. հաս. գիտ. - 1946. - № 1. - էջ 61-73:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Պարսից գրականության սկիզբը: Տեղեկագիր / ՀՍՍՌ ԳԱ. հաս. գիտ. - 1946. - № 7. - էջ 39-49:
----------------------------------------
Агаян, Эдуард Багратович.
Лингвистика Армении за 25 лет: Изв. / АН ССР. Отд-ние литературы и языка. - 1946. - Т. 5, вып. 1. - С. 69-76.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Արևելքի մեծ երգիչը: (Նիզամու ծննդյան 800-ամյակի առթիվ): Սովետական Հայաստան. - 1947. - 28 սեպտեմբերի:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Ընդհանուր լեզվաբանության դասընթաց: - Եր. - 1947. - 279 էջ. - (ՀՍՍՌ հեռակա մանկավարժական ին-տ):
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Լեզվաբանական դիտողություններ: Տեղեկագիր / ՀՍՍՌ ԳԱ. հաս. գիտ. - 1947. - № 7. - էջ 51-58:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Նիզամիի կյանքն ու ստեղծագործությունը: Սովետական գրականություն և արվեստ. - 1947. - № 9. - էջ 80-88:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Նիզամի Գյանջևի: Սովետական Հայաստան. - 1947. - № 9. - էջ 20-22:
----------------------------------------
Агаян, Эдуард Багратович.
Величие поэта: (К 800-летию со дня рождения Низами Гянджеви): Коммунист. - 1947. - 28 сентября.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Ալիշեր Նավոյի։ [Ծննդյան 500-ամյակի առթիվ]: Սովետ. գրակ. և արվեստ. - 1948. - № 5. - էջ 139-149:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Գեղարվեստական խոսքի հանճարեղ վարպետը: [Ալիշեր Նավոյի]: Գրական թերթ. - 1948. - 18 մայիսի:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Լեզվի ծագումը և զարգացումը: Եր.: ՀՍՍՌ ԳԱ հրատ. - 1948. - 59 էջ:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Նիզամի Գյանջևի: Եր.: ՀՍՍՌ ԳԱ հրատ. - 1948. - 89 էջ: 1948
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Նիզամի Գյանջևի: Անի (Բեյրութ). - 1948. - № 12. - էջ 652-655:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Սովետահայ գրականության լեզուն որպես հայ ժողովրդի համազգային լեզու: Աշխատությունների ժողովածու / ՀՍՍՌ ԳԱ Ն.Յ. Մառի անվ. ին-տ. - 1948. - Հ. 3. - էջ 125-140:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Ուզբեկական գրականության հիմնադիրը: [Ալիշեր Նավոյի ծննդյան 500-ամյակի առթիվ]: Սովետական Հայաստան. - 1948. - 15 մայիսի:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Ընդդեմ բուրժուական ռեցիդիվների: Գրական թերթ. - 1949. - 30 հուլիսի:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Լեզվաբանության ներածություն ըստ լեզվի նոր ուսմունքի: Եր . - 1949. - IV. - 384 էջ. - (Երևանի պետ. համալսարան):
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Լեզվաբանական դիտողություններ: Տեղեկագիր / ՀՍՍՌ ԳԱ. հաս. գիտ. - 1949. - № 4. - էջ 39-46:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Ծրագիր պարսկական գրականության: Եր.: Երևանի համալսարանի հրատ. - 1949. - 23 էջ:
----------------------------------------
Агаян, Эдуард Багратович.
За идейную чистоту советского языкознания: Литературная газета. - 1949. - 19 октября.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Լատիներեն լեզվի քերականություն: Գիրք 1. Ձևաբանություն. - Եր.: Երևանի համալս. հրատ. - 1950. - 181 էջ:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Նիկոլայ Յակովլևիչ Մառ: [Ծննդյան 85 և մահվան 15-ամյակի առթիվ]: Սովետական Հայաստան. - 1950. - 6 հունվարի:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Պատմահամեմատական մեթոդը և նրա դերը լեզվաբանության մեջ: Տեղեկագիր / ՀՍՍՌ ԳԱ. հաս. գիտ. - 1950. - № 11. - էջ 17-31:
----------------------------------------
Агаян, Эдуард Багратович.
Основоположник советского языкознания: [К 85-летию со дня рождения и 15-летию со дня смерти]: Коммунист. - 1950. - 6 января.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Աճառյան Հ. Հայոց լեզվի պատմություն: Հ. 2: Խմբ.` Է. Բ. Աղայան։ Եր.: Երևանի համալս. հրատ. - 1951. - 608 էջ:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Աշխատենք ավելի լարված: [Ի. Ստալինի "Մարքսիզմը և լեզվաբանության հարցերը" աշխատության լույս ընծայման տարելիցի առթիվ]: Սովետական ուասնող. - 1951. - 20 հունիսի:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Առաջաբան: Աճառյան Հ. Հայոց լեզվի պատմություն. - Եր. - 1951. - Մաս. 2. - էջ 5-19:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Լեզվի ծագման հարցը ստալինյան լեզվաբանական ուսմունքի լույսի տակ: Գիտական աշխատություններ / Երևանի համալասարանի ֆիլոլոգիական սերիա. - 1951. - Հ. 34. -էջ 41-83:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Պատմական տարեդարձ: [Ի.Վ. Ստալինի "Մարքսիզմը և լեզվաբանության հարցերը" աշխատության հրատարակման տարեդարձի առթիվ]: Ավանգարդ. - 1951. - 20 հունիսի:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Աճառյան Հր. Լիակատար քերականություն հայոց լեզվի: Համեմատությամբ 562 լեզուների: Խմբ.` Է. Բ. Աղայան։ Եր.: ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ. - Հ. 1. - 1952. - 479 էջ:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Լեզվաբանության ներածություն: (Ուսումնական ձեռնարկ ֆիլոլոգիական ֆակուլտետի համար): Եր. - 1952. - 634 էջ. - (Երևանի համալսարան):
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հրաչյա Աճառյան: Աճառյան Հ. Քննություն Վանի բարբառի. - Եր. - 1952. - էջ I-III:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Որակական անցումները լեզվի մեջ: Տեղեկագիր / ՀՍՍՌ ԳԱ. հաս. գիտ. - 1952. - № 9. - էջ 25-46:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Պարսից գրականության սկիզբը: Անի. - Բեյրութ. - 1952. - № 10. - էջ 548-555:
----------------------------------------
Агаян, Эдуард Багратович.
Языкознание в Армении: Вопросы языкознания. - 1952. - № 1. - С. 110-116.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Աճառյան Հր. Գրաբարի ուսուցիչ: Խմբ.` Է. Բ. Աղայան։ Եր.: Երևանի համալսարանի հրատ. - 1954. - 134 էջ:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Աճառյան Հր. Լիակատար քերականություն հայոց լեզվի: Համեմատությամբ 562 լեզուների: Խմբ.` Է. Բ. Աղայան։ Եր.: ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ. - Հ. 2. - 1954. - 478 էջ:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հուզող հարցեր: [Լեզվի մաքրության մասին]: Սովետական ուսանող. - 1954. - 22 հունվարի:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Մեղրու բարբառը: Եր. - 1954. - 408 էջ. - (ՀՍՍՌ ԳԱ Լեզվի ինտ։ Հայերեն բարբառներ, № 2):
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Ռուս-հայերեն բառարան: 4 հատորով: Խմբ.` Է. Բ. Աղայան։ Եր.: ՀՍՍՌ ԳԱ հրատ. - Հ. 1. - 1954. - 750 էջ:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Ղափանցյան Գ. Ա.
Մելքումյան Ռ. Լ.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Աճառյան Հր. Լիակատար քերականություն հայոց լեզվի: Համեմատությամբ 562 լեզուների: Խմբ.` Է. Բ. Աղայան։ Եր.: ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ. - Ներածություն. - 1955. - 655 էջ:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Արևմտահայերենի դիրքի և այսուհետև նրա ունենալիք դերի մասին: Նոր կյանք. - Բուխարեստ. - 1955. - 1 հուլիսի:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հրաչյա Աճառյանը և իր "Լիակատար քերականության ներածությունը" : Աճառյան Հ. Լիակատար քերականություն հայոց լեզվի: Համեմատությամբ 562 լեզուների: Ներածություն. - Եր. - 1955. - էջ I-XXXVI:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Ստուգաբանական պրպտումներ: Տեղեկագիր / ՀՍՍՌ ԳԱ. հաս. գիտ. - 1955. - № 11. - էջ 35-41:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Սևակ Գ. Ժամանակակից հայոց լեզվի դասընթաց: Խմբ.` Է. Բ. Աղայան։ Եր.: Երևանի համալսարանի հրատ. - 1955. - 357 էջ:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Ականավոր լեզվաբանը: [Հր. Աճառյանի ծննդյան 80-ամյակի առթիվ]: Սովետական Հայաստան. - 1956. - № 3. - էջ 25-27:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Արժեքավոր ուսումնասիրություն: Սովետական Հայաստան. - 1956. - 21 օգոստոսի: Ղազարյան Ս. Ժամանակակից հայոց լեզուն և ռուսերենի դերը նրա զարգացման մեջ. - Եր. - 1955. – Գրախոսություն:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Գիտական գործունեության համառոտ ակնարկ: Հրաչյա Հակոբի Աճառյան: [Կենսամատենագիտություն]. - Եր. - 1956. - էջ 5-56:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հրաչյա Հակոբի Աճառյան: [Կենսամատենագիտություն] : Խմբ.` Է. Բ. Աղայան։ Եր.: ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ. - 1956. - 105 էջ:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Ռուս-հայերեն բառարան: 4 հատորով: Խմբ.` Է. Բ. Աղայան։ Եր.: ՀՍՍՌ ԳԱ հրատ. - Հ. 2. - 1956. - 688 էջ:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Ղազարյան Ս. Ղ.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Աճառյան Հր. Լիակատար քերականություն հայոց լեզվի: Համեմատությամբ 562 լեզուների: Խմբ.` Է. Բ. Աղայան։ Եր.: ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ. - Հ. 3. - 1957. - 1012 էջ:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Այնի Սադրիդդին. Բուխարա: Եր.: Հայպետհրատ. - 1957. - 330 էջ. - 1957. – Թարգմանություն:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Մելիքյան Վ.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Գողթան‹Գողթն տեղանունը: Տեղեկագիր / ՀՍՍՌ ԳԱ. հաս. գիտ. - 1957. -№ 12. - էջ 51-52:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Պատմահամեմատական մեթոդը լեզվաբանության մեջ: Եր.: Երևանի համալսարանի հրատ. - 1957. - 46 էջ:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Պատմահամեմատական մեթոդը: Գիտական սեսիա: Զեկուցումների թեզիսներ. - Եր. - 1957. - էջ 129-131:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Բարբառային հնագույն տարբերություններ հայերենում: (Ուսումնասիրություն): Տեղեկագիր / ՀՍՍՌ ԳԱ. հաս. գիտ. - 1958. -№ 5. - էջ 68-80:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Բարբառային հնագույն տարբերություններ հայերենում: Երևանի պետ. համալսարանի. 41-րդ գիտական սեսիա: Թեզիսներ. - Եր. - 1958. - էջ78-79:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայ լեզվաբանության պատմություն: (Սկզբից մինչև մեր օրերը): Երկու հատորով: Եր.: Երևանի համալսարանի հրատ. - Հ. 1. - 1958. - 411 էջ:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Նոր հայերեն բարբառների առաջացման հարցի մասին: Պատմաբանասիրական հանդես / ՀՍՍՀ ԳԱ. - 1958. - № 2. - էջ 211-233:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Աճառյան Հր. Լիակատար քերականություն հայոց լեզվի: Համեմատությամբ 562 լեզուների: Խմբ.` Է. Բ. Աղայան։ Եր.: ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ. - Հ. 4, Գիրք 1. - 1959. - 594 էջ:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Առաջաբան: Օմար Խայամ. Քառյակներ. - Եր. - 1959. - էջ 3-14:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հազար ու մեկ գիշեր: Ընտիր հեքիաթներ: Եր.: Հայպետհրատ. - 1959. - 687 էջ . – Թարգմանություն:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Տալյան Վ.
----------------------------------------
Агаян, Эдуард Багратович.
Введение в языкознание: Учебник для вузов СССР: Ер.: Изд-во Ереванского ун-та. - 1959. - 616 с.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Պատմաբանասիրական հանդես / ՀՍՍՀ ԳԱ. - 1960. - № 1. - էջ 248-255: Կուսիկյան Հ.Կ. Ակնարկներ արդի հայերենի պատմական շարահյուսության. - Մ. - 1959: [Ռուս. լեզվ.]. – Գրախոսություն:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Պատմաբանասիրական հանդես / ՀՍՍՀ ԳԱ. - 1960. - № 1. - էջ 248-255: Կուսիկյան Հ.Կ. Ակնարկներ արդի հայերենի պատմական շարահյուսության. - Մ. - 1959: [Ռուս. լեզվ.]. – Գրախոսություն:
----------------------------------------
Агаян, Эдуард Багратович.
О генезисе армянского консонантизма: Вопросы языкознания. - 1960. - № 4. - С. 37-52.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Աճառյան Հր. Լիակատար քերականություն հայոց լեզվի: Համեմատությամբ 562 լեզուների: Խմբ.` Է. Բ. Աղայան։ Եր.: ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ. - Հ. 4, Գիրք 2. - 1961. - 543 էջ:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայերենի հնչույթային համակարգի պատմությունից: Պատմաբանասիրական հանդես / ՀՍՍՀ ԳԱ. - 1961. - № 2. - էջ 67-90:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հրաչյա Աճառյան: (Ծննդյան 85-ամյակի առթիվ): Զարթոնք. - Բեյրութ. - 1961. - 18, 19 մայիսի:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Ստուգաբանություններ: Տեղեկագիր / ՀՍՍՀ ԳԱ. հաս. գիտ. - 1961. - № 8. - էջ 85-90:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Աճառյան Հ. Հայոց անձնանունների բառարան: Հ. 5: Եր.։ Երևանի համալսարանի հրատ. - 1962. - 382 էջ:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Գարեգինյան Գ.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Անմար է նրա վառած ջահը: [Մաշտոցի մասին]: Երևանի համալսարան. - 1962. - 16 մայիսի:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Արժեքավոր ներդրում. - Սովետական դպրոց. - 1962. - 14 դեկտեմբերի: Աբրահամյան Ա. Բայը ժամանակակից հայերենում. Գիրք 1. - Եր. - 1962. – Գրախոսություն:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Դյումա-Որդի Ա. Կամելիազարդ տիկինը / Թարգմ. ֆրանս. Ժ. Շիրակացի, ժամանակակից գրական լեզվի փոխադրեց Էդ. Աղայանը: Եր.: Հայպետհրատ. - 1962. - 224 էջ:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Երկրաչափությիւն Եւգլիտին / Տեքստը հրատարակության պատրաստեցին Գ.Պ. Պետրոսյան, Ա.Գ. Աբրահամյան: Խմբ.` Է. Բ. Աղայան։ Եր.: ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ. - 1962. - 287 էջ:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Կյանքի և գիտական գործունեության համառոտ ակնարկ: Ստեփան Սարգսի Մալխասյանց: [Կենսամատենագիտություն]. - Եր. - 1962. - էջ 7-26:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայ լեզվաբանության պատմություն: (Սկզբից մինչև մեր օրերը): Երկու հատորով: Եր.: Երևանի համալսարանի հրատ. - Հ. 2. - 1962. - 387 էջ:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայերենի մշակումն ու զարգացումը բոլորիս գործն է: Լրաբեր. - Նյու-Յորք. - 1962. - 26 հունիսի:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայերենի մշակումն ու զարգացումը բոլորիս գործն է: Եր. - 1962. - 29 ապրիլի:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայոց լեզվի պատմության հարցերը նորագույն ուսումնասիրություններում: [Գ. Ղափանցյանի, Ս. Ղազարյանի, Գ. Ջահուկյանի, Ի. Կուսիկյանի, Թ. Ղարագուլյանի աշխատ. միասին]: Պատմաբանասիրական հանդես / ՀՍՍՀ ԳԱ. - 1962. - № 1. - էջ 247-268. – Գրախոսություն:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Մաշտոցից մինչև միջին հայերեն: Սովետական Հայաստան. - 1962. - 20 ապրիլի:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Մաշտոցից մինչև միջին հայերեն: Լրաբեր. - Նյու-Յորք. - 1962. - 20 մայիսի:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Մեսրոպ Մաշտոցը և հայ գրերի ստեղծումը: Սովետական Վրաստան. - 1962. - 22 մայիսի:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Մեսրոպ Մաշտոցը՝ գիտնական: Գրական թերթ. - 1962. - 30 մարտի:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Մեսրոպյան հայերենը: Սովետական դպրոց. - 1962. - 13 հունիսի:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Մեսրոպյան այբուբենըը և ուղղագրությունը: Պատմաբանասիրական հանդես / ՀՍՍՀ ԳԱ. - 1962. - № 2. - էջ 26-38:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Պատմաբանասիրական հանդես: (Հրատարակման 5-րդ տարեդարձի առթիվ): Սովետական Հայաստան. - 1962. - 11 ապրիլի:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Ղաֆադարյան Կ.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Ստեփան Սարգսի Մալխասյանց: [Կենսամատենագիտություն] / Կազմեց՝ Ռ. Բաբաջանյանը: Խմբ.` Է. Բ. Աղայան։ Եր. : ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ. - 1962. - 79 էջ:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Բայակազմությունը ժամանակակից հայերենում: (Կառուցվածքային վերլուծություն): Տեղեկագիր / ՀՍՍՀ ԳԱ. հաս. գիտ. - 1963. - № 5. - էջ 19-30:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Բայի ձևաբանական կառուցվածքը ժամանակակից հայերենում: (Կառուցվածքային վերլուծություն): Պատմաբանասիրական հաննդես / ՀՍՍՀ ԳԱ. - 1963. - № 3. - էջ 239-269:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Լեզվաբանության ներածություն: (Ուսումնական ձեռնարկ ֆիլոլոգիական ֆակուլտետի համար): 2-րդ վերամշակ. հրատ. - Եր.: Հայպետուսմանկհրատ. - 1963. - 639 էջ:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայոց լեզվի մշակման ու հարստացման և բարբառների դերի մասին: Սովետական գրականություն. - 1963. - № 6. - էջ 108-118:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հրաչյա Աճառյան: (Մեծ գիտնականի հիշատակին): Սովետական դպրոց. -1963. - 31 մայիսի:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Մեսրոպյան այբուբենը և ուղղագրությունը: Մեսրոպ Մաշտոց. - Եր. - 1963. - էջ 57-84:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Գրաբարի քերականություն: 2 հատորով: - Եր.: ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ . - 1964. - Հ. 1. Սինխրոնիա : Գիրք 1. Հնչյունաբանություն. - 363 էջ. - (ՀՍՍՀ ԳԱ լեզվի ին-տ):
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Աճառյան Հր. Լիակատար քերականություն հայոց լեզվի: Համեմատությամբ 562 լեզուների: Խմբ.` Է. Բ. Աղայան։ Եր.: ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ. - Հ. 5. - 1965. - 430 էջ:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Բազմավաստակ մեծ գիտնականը: [Ն.Յա. Մառի ծննդյան 100-ամյակի առթիվ]: Գրական թերթ. - 1965. - 8 հունվարի:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայոց լեզու: Դասագիրք 5-7-րդ դաս. համար: Եր.: Լույս. - 1965. – 351 էջ:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Բարսեղյան Հ.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Մանուկ աբեղյանի լեզվաբանական ժառանգությունը: Տեղեկագիր / ՀՍՍՀ ԳԱ հաս. գիտ. - 1965. - № 3. - էջ 3-18:
----------------------------------------
Агаян, Эдуард Багратович.
Об одном фонетическом законе древнеармянских диалектов: Lingua posnaniensis. - 1965. - T. 10. - S. 7-14.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Բառաքննություն: Լրաբեր հաս. գիտ. / ՀՍՍՀ ԳԱ . - 1966. - № 12. - էջ 110-112:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Ժամանակակից հայերենի հոլովները: Պատմաբանասիրական հանդես / ՀՍՍՀ ԳԱ. - 1966. - № 4. - էջ 117-140:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայոց լեզու: Դասագիրք 5-7-րդ դաս. համար: Եր.: Լույս. - 1966. – 351 էջ:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Բարսեղյան Հ.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Մեծ հայագետը: [Հր. Աճառյանի ծննդյան 90-ամյակի առթիվ]: Հայրենիքի ձայն. - 1966. - 13 մարտի:
----------------------------------------
Агаян, Эдуард Багратович.
Рачья Ачарян: (К 90-летию со дня рождения): Литературная Армения. - 1966. - № 3. - С. 68-73.
----------------------------------------
Агаян, Эдуард Багратович.
Грачия Ачарян: (К 90-летию со дня рождения): Коммунист. - 1966. - 22 марта.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Աճառյան Հ. Կյանքիս հուշերից: Խմբ.` Է. Բ. Աղայան։ Եր.: Միտք. - 1967. - 458 էջ:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Ժամանակակից հայերենի հոլովումը և խոնարհումը: (Կառուցվածքային վերլուծություն): Եր.: ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ. - 1967. - 403 էջ: (ՀՍՍՀԳԱ Հր. Աճառյանի անվ. լեզվի ին-տ):
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Լեզվաբանության ներածություն: (Ուսումնական ձեռնարկ ֆիլոլոգիական ֆակուլտետի համար): 3-րդ հրատ. - Եր.: Միտք. - 1967. - 638 էջ:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Լեզվական կառուցվածքի մակարդակը: Բանբեր Երևանի համալսարանի. հաս. գիտ. - 1967. - № 1. - էջ 73-95:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայոց լեզու: Դասագիրք 5-7-րդ դաս. համար: Եր.: Լույս. - 1967. – 351 էջ:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Բարսեղյան Հ.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հնդեվրոպական ger արմատը հայերենում: Լրաբեր հասարակական գիտ. / ՀՍՍՀ ԳԱ. - 1967. -№ 5. - էջ 62-65:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Մուրադյան Հ.Դ. Կաքավաբերդի բարբառը: Խմբ.` Է. Բ. Աղայան։ Եր.: ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ. - 1967. - 236 էջ:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Նոր ստուգաբանություններ: Պատմաբանասիրական հանդես / ՀՍՍՀ ԳԱ . - 1967. - № 4. - էջ 25-38:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Սովետահայ լեզվաբանություն անցած ուղին: Բանբեր երևանի համալսարանի. հաս. գիտ. - 1967. - № 3. - էջ 106-122:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Սուքիասյան Ա. Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան: Պարունակում է 83.000 բառ և դարձվածաբանական միավոր: Խմբ.` Է. Բ. Աղայան, Գ. Գ. Սևակ։ Եր: ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ. - 1967. - 683 էջ:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Սևակ Գ. Գ.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Աճառյան Հ. Հայոց գրերը: Խմբ.` Է. Բ. Աղայան։ Եր.: Հայաստան. - 1968. - 402 էջ:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Բաց նամակ Նաիրի Զարյանին: ["Սովետական Հայաստան" թերթի 1968 թ. մայիսի 21-ի համարում հրատ. ելույթի առիթով]: Սովետական Հայաստան. - 1968. - 20 հունիսի:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայագիտության բազմաբեղուն մշակը: [Հ. Աճառյանի մասին]: Գարուն. - 1968. - № 4-5. - էջ 158-164:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայոց լեզու: Դասագիրք 5-7-րդ դաս. համար: Եր.: Լույս. - 1968. - 351 էջ:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Բարսեղյան Հ.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հրաչյա Աճառյան: Երևանի համալսարան. - 1968. - № 3. - էջ 65-67:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Սիրենք մեր լեզուն: [Հայոց լեզվի մաքրության մասին]: Երեկոյան Երևան. - 1968. - 4 ապրիլի:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Ստուգաբանական նոթեր: Բանբեր Երևանի համալսարանի. հաս. գիտ. - 1968. - № 1. - էջ 171-178:
----------------------------------------
Агаян, Эдуард Багратович.
Дистрибутивный метод и определение лингвистических единиц разных уравнений: Вестн. Ерев. ун-та. Обществ. науки. - 1968. - № 3. - С. 73-80.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Բանբեր Երևանի համալսարան. - 1969. - № 1. - էջ 258-261: Տեր-Խաչատրյան Ա., Գանգրունի Հ., Տոնիկյան Կ.Փ. Հայոց լեզվի նոր բառարան. -Բեյրութ. - 1968. – Գրախոսություն:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Գոյություն ունեցե՞լ է արդյոք նախամեսրոպյան հայկական գիր ու գրականություն: [Ս.Մ.Այվազյանի "Հայկական այբուբենի ծագման հարցի շուրջ" հոդվածի առթիվ]: Գիտություն և տեխնիկա. - 1969. - № 12. - էջ 33-40:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայագիտական կենտրոնը համալսարանում: Բարձր և միջին մասնագիտական կրթություն. - 1969. - № 6. - էջ 17-18:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայոց լեզու: Դասագիրք 5-7-րդ դաս. համար: Եր.: Լույս. - 1969. - 351 էջ:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Բարսեղյան Հ.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հին շփոթի բավիղներում: [Գ. Սևակի "Մեր բայի խոնարհման համակարգի շուրջ" հոդվածի առթիվ]: Գրական թերթ. - 1969. - 10 հունվարի:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Վաստակաշատ բանասերը: [Գ. Ստեփանյանի ծննդյան 60-ամյակի առթիվ]: Սովետական Հայաստան. - 1969. - 22 մարտի:
----------------------------------------
Aghayan, Eduard Bagrati.
Zum Altarmenischen in heutiger Sicht: Münchener Studien zur Sprachwissenschaft. - 1969. - Heft 26. - S. 5-17.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Բանբեր Երևանի համալսարանի. - 1970. - № 3. - էջ 226-229: Ճեպեճյան Ռ. Մտերիմ զրույց՝ուղղագրության հարցի շուրջ. - Բեյրութ. - 1970. – Գրախոսություն:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայոց լեզու: Դասագիրք 4-րդ դաս. համար: Եր.: Լույս. - 1970. - 159 էջ:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Բարսեղյան Հ.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայոց լեզու: Դասագիրք 5-7-րդ դաս. համար: Եր.: Լույս. - 1970. - 351 էջ:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Բարսեղյան Հ.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Մկրտիչ Ներսիսյան: [Պատմաբանի ծննդյան 60-ամյակի առթիվ]: Հայրենիքի ձայն. - 1970. - 16 դեկտեմբերի:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Ջահուկյան Գ.Բ. Հայերենը և հնդեվրոպական հին լեզուները: Խմբ.` Է. Բ. Աղայան։ Եր.: ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ. - 1970. - 216 էջ:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Աճառյան Հր. Լիակատար քերականություն հայոց լեզվի: Համեմատությամբ 562 լեզուների: Խմբ.` Է. Բ. Աղայան։ Եր.: ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ. - Հ. 6. - 1971. - 845 էջ:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Աճառյան Հ. Հայերեն արմատական բառարան: 4 հատորով: Խմբ.` Է. Բ. Աղայան։ Եր.: Երևանի համալսարանի հրատ. - Հ. 1. - 1971. - 698 էջ:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Բանբեր Երևանի համալսարանի. - 1971. - № 1. - էջ 238-248: Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան: 4 հատորով. - Հ. 1. - Եր.: ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ. – 1969. – Գրախոսություն:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Դրվագներ Արևելքի գրականության պատմության: (Օժանդակ ձեռնարկ արևելագիտության ֆակուլտետի համար): - Եր. - 1971. - 243 էջ. - (Երևանի պետական համալսարան):
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայկական ստուգաբանություն: Լրաբեր հաս. գիտ. / ՀՍՍՀ ԳԱ . - 1971. - № 7. - էջ 17-27:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայոց լեզու: Դասագիրք 4-րդ դաս. համար: Եր.: Լույս. - 1971. - 159 էջ:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Բարսեղյան Հ.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայոց լեզու: Դասագիրք 5-7-րդ դաս. համար: Եր.: Լույս. - 1971. - 271 էջ:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Բարսեղյան Հ.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հր. Աճառյանի "Հայերեն արմատական բառարանը": Աճառյան Հ. "Հայերեն արմատական բառարան" գրքում. - Եր. - 1971. - Հ. 1. - էջ Գ-Զ:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Ստուգաբանական հետազոտություններ: Պատմաբանասիրական հանդես / ՀՍՍՀ ԳԱ . - 1971. - № 2. - էջ 81-93:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Տերմինաբանության մի քանի խնդիրների մասին: (Հայերենի տերմինաբանության հարցեր): Լրաբեր հաս. գիտ. / ՀՍՍՀ ԳԱ. - 1971. - № 1. - էջ 85-96:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Ակնարկներ միջին գրական հայերենի պատմության. - [Հ.] 1: Խմբ.` Է. Բ. Աղայան։ Եր.: ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ. - 1972. - 496 էջ:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան: Հ. 2: Խմբ.` Է. Բ. Աղայան։ Եր.: ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ. - 1972. - 718 էջ:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Լեզուն իբրև համակարգ և իբրև կառուցվածք: Բանբեր Երևանի համալսարանի. - Հաս. գիտ. - 1972. - № 2. - էջ 101-113:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայ լեզվաբանության գլուխգործոցը: [Հ. Աճառյանի "Հայերեն արմատական բառարան"-ի մասին]: Հայրենիքի ձայն. - 1972. - 16 փետրվարի:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայ լեզվաբանության գլուխգործոցը: [Հ. Աճառյանի "Հայերեն արմատական բառարան"-ի մասին]: Զարթոնք. - Բեյրութ. - 1972. - 30, 31 մարտի:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայոց լեզու: Դասագիրք 4-րդ դաս. համար: Եր.: Լույս. - 1972. - 159 էջ:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Բարսեղյան Հ.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայոց լեզու: Դասագիրք 5-7-րդ դաս. համար: Եր.: Լույս. - 1972. - 271 էջ:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Բարսեղյան Հ.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Պետրոսյան Հ.Զ. Գոյականի թվի կարգը հայերենում: Խմբ.` Է. Բ. Աղայան։ Եր.: Երևանի համալսարանի հրատ. - 1972. - 453 էջ:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Ջահուկյան Գ.Բ. Հայ բարբառագիտության ներածություն: (Վիճակագրական բարբառագիտություն): Խմբ.` Է. Բ. Աղայան։ Եր.: ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ. - 1972. - 347 էջ:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Աճառյան Հ. Հայերեն արմատական բառարան: 4 հատորով: Խմբ.` Է. Բ. Աղայան։ Եր. - Երևանի համալսարանի հրատ - Հ. 2. - 1973. - 687 էջ:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Արդի լեզվաբանությունը և հայերենագիտության խնդւրները: Հայրենիքի ձայն. - 1973. - 12 սեպտեմբերի:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Բառաքննություն և ստուգաբանություն: Պատմաբանասիրական հանդես / ՀՍՍՀ ԳԱ . - 1973. - № 2. - էջ 16-26:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Լեզվի գոյության տարբերակաային ձևերը: Բանբեր Երևանի համալսարանի, Հաս. գիտ. - № 2. - էջ 59-77:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայոց լեզու: Դասագիրք 4-րդ դաս. համար: Եր.: Լույս. - 1973. - 159 էջ:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Բարսեղյան Հ.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայոց լեզու: Դասագիրք 5-7-րդ դաս. համար: Եր.: Լույս. - 1973. - 271 էջ:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Բարսեղյան Հ.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հոգելեզվաբանական մի փորձի արդյունքները: Լրաբեր հասարակական գիտությունների / ՀՍՍՀ ԳԱ. - 1973. - № 8. - էջ 75-86:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Աբեղյան Մ. Երկեր: Հ. 6: Խմբ.` Է. Բ. Աղայան։ Եր.: ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ. - 1974. - 848 էջ:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Բառաքննական և ստուգաբանական հետազոտություններ: Եր.: ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ. - 1974. - 168 էջ. - (ՀՍՍՀ ԳԱ Հր. Աճառյանի անվ. լեզվի ին-տ):
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Գրաբարի պատմության շրջանաբաժանումը: Բանբեր Երևանի համալսարանի. հաս. գիտ. - 1974. - № 2. - էջ 58-81:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայոց լեզու: Դասագիրք 4-րդ դաս. համար: Եր.: Լույս. - 1974. - 159 էջ
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Բարսեղյան Հ.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայոց լեզու: Դասագիրք 5-7-րդ դաս. համար: Եր.: Լույս. - 1974. - 271 էջ:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Բարսեղյան Հ.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայոց լեզու: Դասագիրք 4-րդ դաս. համար: Եր.: Լույս. - 1975. - 159 էջ:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Բարսեղյան Հ.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայոց լեզու: Դասագիրք 5-7-րդ դաս. համար: Եր.: Լույս. - 1975. - 271 էջ:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Բարսեղյան Հ.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Պետրոսյան Հ.Զ., Գալստյան Ս.Ա., Ղարագյուլյան Թ.Ա. Լեզվբանական բառարան: Խմբ.` Է. Բ. Աղայան։ Եր.: ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ. - 1975. - 316 էջ:
----------------------------------------
Aghayan, Eduard Bagrati.
Armenische Etimologien: Zeitschrift für Vergleichende Sprachforschung. - 1975. - Bd. 89, h. 1. - S. 80-89.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Արդի հայերենի բացատրական բառարան: 2 հատորով: Եր.: Հայաստան. - 1976. - Հ. 1. - Ա-Ձ. - XVI. - 929 էջ:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Արդի հայերենի բացատրական բառարան: 2 հատորով: Եր.: Հայաստան. - 1976. - Հ. 2. - Ղ-Ֆ. - 930-1615 էջ:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Բազմերախտ հայագետը: [Հր. Աճառյանի ծննդյան 100-ամյակի առթիվ]: Սովետական գրականություն. - 1976. - № 6. - էջ 137-148:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Բաղադրյալ բառեր: Հայկական սովետական հանրագիտարան. - 1976. - Հ. 2. - էջ 249: [Անստորագիր]:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայ մշակույթի նշանավոր գործիչները 5-18-րդ դդ.: Խմբ.` Է. Բ. Աղայան։ Եր.: Երևանի համալսարանի հրատ. - 1976. - 590 էջ:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Պիվազյան Էմ.
Ժամկոչյան Հ.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայոց լեզու: Դասագիրք 4-րդ դաս. համար: Եր.։ Լույս. - 1976. - 159 էջ:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Բարսեղյան Հ.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայոց լեզու: Դասագիրք 5-7-րդ դաս. համար: Եր.: Լույս. - 1976. - 271 էջ:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Բարսեղյան Հ.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հին հայերենի եւ›իւ, եւ‹եաւ(եօ) հնչյունափոխությունները: Բանբեր Երևանի համալսարանի. հաս. գիտ. - 1976. - № 2. - էջ 23-31:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հրաչյա Աճառյան: (Ծննդյան 100-ամյակի առթիվ): Պատմաբանասիրական հանդես / ՀՍՍՀ ԳԱ . - 1976. - № 1. - էջ 43-60:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հրաչյա Աճառյան: Հայրենիքի ձայն. - 1976. - 31 մարտի:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Մեսրոպ Մաշտոց: Հայ մշակույթի նշանավոր գործիչները 5-18-րդ դդ. - Եր. - 1976. - էջ 7-19:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Մեր բոլորի ուսուցիչը: [Հ. Աճառյան]: Երևանի համալսարան. - 1976. - 22 մայիսի:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Աճառյան Հ. Հայերեն արմատական բառարան: 4 հատորով: Խմբ.` Է. Բ. Աղայան։ Եր.: Երևանի համալսարանի հրատ. - Հ. 3. -1977. - 635 էջ:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Գոյական: Հայկական սովետական հանրագիտարան. - 1977. - Հ. 3. - էջ 155-156:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Գրաբար: Հայկական սովետական հանրագիտարան. - 1977. - Հ. 3. - էջ 190-191:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Գրական լեզու: Հայկական սովետական հանրագիտարան. - 1977. - Հ. 3. - էջ 166:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայոց լեզու: Դասագիրք 4-րդ դաս. համար: Եր.։ Լույս. - 1977. - 159 էջ:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Բարսեղյան Հ.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայոց լեզու: Դասագիրք 5-7-րդ դաս. համար: Եր.: Լույս. - 1977. - 271 էջ:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Բարսեղյան Հ.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Նախամաշտոցյան հայ գրի ու գրականության, մեսրոպյան այբուբենի և հարակից հարցերի մասին: Եր. - 1977. - 226 էջ. - (Երևանի պետական համալսարան):
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Ժամանակակից հայերենի բառապաշարի կատարելագործումը: Բանբեր Երևանի համալսարանի. հաս. գիտ. - 1978. - № 2. - էջ 155-170:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Լեզվաբանական հնէաբանություն: Հայկական սովետական հանրագիտարան. - 1978. - Հ. 4. - էջ 513:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Լեզվաբանություն: Հայկական սովետական հանրագիտարան. - 1978. - Հ. 4. - էջ 514-516:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Լեզվաընտանիք: Լեզվախումբ: Լեզվաճյուղ: Հայկական սովետական հանրագիտարան. - 1978. - Հ. 4. - էջ 516: [Անստորագիր]:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Լեզու: Հայկական սովետական հանրագիտարան. - 1978. - Հ. 4. - էջ 516-517:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայոց լեզու: Դասագիրք 5-7-րդ դաս. համար: Եր.: Լույս. - 1978. - 271 էջ:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Բարսեղյան Հ.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Տերմինագիտություն: [Դասախոսություն]: - Եր. - 1978. - 52 էջ. - (Երևանի պետական համալսարան: Ընդհանուր և համեմատական լեզվաբանության ամբիոն):
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Աճառյան Հ. Հայերեն արմատական բառարան: 4 հատորով: Խմբ.` Է. Բ. Աղայան։ Եր.: Երևանի համալսարանի հրատ. - Հ. 4. - 1979. - 674 էջ:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Անդրեաս Բյուզանդացու երկհարյուրամյա տոնացույցը և նրա հայերեն թարգմանությունը: Բանբեր Երևանի համալսարանի. հաս. գիտ. - 1979. - № 2. - էջ 122-139:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Ժամանակակից հայերենի հապավական բաղադրությունները: Լրաբեր հաս. գիտ. / ՀՍՍՀ ԳԱ. - 1979. - № 6. - էջ 13-28:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայոց լեզվի համեմատական քերականության հարցեր: Խմբ.` Է. Բ. Աղայան։ Եր. - 1979. - 381 էջ:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայոց լեզու: Դասագիրք 4-րդ դաս. համար: Եր.։ Լույս. - 1979. - 159 էջ:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Բարսեղյան Հ.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայոց լեզու: Դասագիրք 5-7-րդ դաս. համար: Եր.: Լույս. - 1979. - 271 էջ:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Բարսեղյան Հ.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հանրալեզվաբանական, հոգելեզվաբանական և համեմատա-լեզվաբանական հետազոտություններ: (Հոկտեմբերյան մեծ հեղափոխության 60-ամյակին նվիրված՝ՀՍՍՀ ԳԱ լեզվի ին-տի ընդհ. և համեմատ. և համեմատ. լեզվաբ. բաժնի և ԵրՊՀ ընդհ. և համեմատ. լեզվաբ. ամբիոնի երիտ. գիտնականների գիտ. կոնֆերանսի նյութեր): Խմբ.` Է. Բ. Աղայան։ Եր. - 1979. - 109 էջ:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Անդրեասի երկհարյուրամյա զատկացույցի թարգմանության ժամանակի մասին: Պատմաբանասիրական հանդես / ՀՍՍՀ ԳԱ. - 1980. - № 2. - էջ 190-198:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայերենագիտություն: Հայկական սովետական հանրագիտարան. - 1980. - Հ. 6. - էջ 160-161:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայոց լեզու: Դասագիրք բուհերի ուսանողների համար: Եր.: Լույս. - 1980. - 528 էջ:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Ջահուկյան Գ. Բ.
Առաքելյան Վ. Դ.
Քոսյան Վ. Ա.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայոց լեզու: Դասագիրք 5-7-րդ դաս. համար: Եր.: Լույս. - 1980. - 271 էջ:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Բարսեղյան Հ.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Մեծավաստակ գիտնականը: [Գ. Ջահուկյանի ծննդյան 60-ամյակի առթիվ]: Բանբեր Երևանի համալսարանի. հաս. գիտ. - 1980. - № 1. - էջ 215-218:
----------------------------------------
Aghayan, Eduard Bagrati.
Déclinaison-in-iwn /-ean, -un/ -uan de ľarménien classicque. -In: Frst international conference on armenian linguistics; Proceedings: - New-Jork. - 1980. - P. 139-146.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Ժամանակակից հայերեն խոսակցական լեզուն: Խմբ.` Է. Բ. Աղայան։ Եր.: ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ. - 1981. - 279 էջ:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայոց լեզու: Դասագիրք 4-րդ դաս. համար: Եր.։ Լույս. - 1981. - 159 էջ:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Բարսեղյան Հ.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայոց լեզու: Դասագիրք 5-7-րդ դաս. համար: Եր.: Լույս. - 1981. - 271 էջ:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Բարսեղյան Հ.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Ներածություն: Հայերենագիտությունը 60 տարում. - Եր. - 1981. - էջ 3-10:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայերենի հասարակական դիրքը և հեռանկարները: Սովետական Հայաստան. - 1982. - 19 հոկտեմբերի:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայոց լեզու: Դասագիրք 5-7-րդ դաս. համար: Եր.: Լույս. - 1982. - 271 էջ:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Բարսեղյան Հ.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Մեսրոպ Մաշտոցի գործը Սամոսատում: Բանբեր Երևանի համալսարանի. - 1982. - № 3. - էջ 40-61:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Մշտական փարոս: [ՍՍՀՄ կազմավորման 60-ամյակի առթիվ]: Երեկոյան Երևան. - 1982. - 17 դեկտեմբերի:
----------------------------------------
Агаян, Эдуард Багратович.
Джаукян Г. б. Сравнительная грамматика армянского языка: Ред.: Э. Б. Агаян: Ер. - 1982. - 272 c.
----------------------------------------
Агаян, Эдуард Багратович.
Месроп Маштоц: Видные деятели армянской культуры [V-XVIII вв.]. - Ер. - 1982. - С. 9-17.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Ժամանակակից հայերենի հասարակական դերը և հեռանկարները: Սովետական Հայաստան. - 1983. - № 2. - էջ 16, 20-21:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայոց բուն թվականի սկիզբը և Հայկական շրջանները: Լրաբեր հաս. գիտ. / ՀՍՍՀ ԳԱ . - 1983. - № 11. - էջ 21:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Ընդհանուր և հայկական բառագիտություն: Եր. - 1984. - 371 էջ:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Ակնարկներ հայոց տոմարների պատմության / ՀՍՍՀ ԳԱ Հ. Աճառյանի անվ. լեզվի ին-տ: Եր.: ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ. - 1986. - 299 էջ:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Մեսրոպ Մաշտոց: Կյանքն ու գործունեությունը: Եր.: Երևանի պետ. համալսարան. - 1986. - 115 էջ, 5 թ. նկ.:
----------------------------------------
Агаян, Эдуард Багратович.
Месроп Маштоц / Перевод с арм: Ер.: Изд-во Ерев. ун-та. - 1986. - 111 с.
----------------------------------------
Aghayan, Eduard Bagrati.
Mesrop Mashtots / Transl. from the Arm by G.A. Gevorkian: Yerevan: Yerevan Univ. press. - 1986. - 104 p.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Լեզվաբանության հիմունքներ: Դասագիրք բուհերի համար: 4-րդ վերամշակված հրատ. - Եր. - 1987. - 734 էջ:
----------------------------------------
Агаян, Эдуард Багратович.
Рачья Ачарян: Элитарная газета. - 1997. - 14 июня.
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայոց լեզվի համեմատական քերականության հարցեր: Խմբ.` Է. Բ. Աղայան։ Եր.: Անանիա Շիրակացի. - 1998. - Պր. 2. - 228 էջ:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Լեզվաբանական հետազոտություններ: Եր.: Երևանի համալսարանի հրատ. - 2003. - 419 էջ:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հ. Աճառյանի "Հայոց լեզվի պատմության" երկրորդ հատորը: [Առաջաբան]: Աղայան Է.Բ. Լեզվաբանական հետազոտություններ. - Եր. - 2003. - էջ 21-35:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հրաչյա Աճառյան : Աղայան Է.Բ. Լեզվաբանական հետազոտություններ. - Եր. - 2003. - էջ 354-374:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հրաչյա Աճառյանը և նրա "Լիակատար քերականության ներածությունը": Աղայան Է.Բ. Լեզվաբանական հետազոտություններ. - Եր. - 2003. - էջ 40-71:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Հայ լեզվաբանության գլուխգործոցը: [Հր Աճառյանի "Հայերեն արմատական բառարանի" 1-ին հատորի վերահրատարակության մասին]: Աղայան Է.Բ. Լեզվաբանական հետազոտություններ. - Եր. - 2003. - էջ 199-211:
----------------------------------------
Աղայան, Էդուարդ Բագրատի.
Նոր հայերեն բարբառների առաջացման հարցի մասին: [Հր.Աճառյանի, Ն.Մառի, Ա.Ղարիբյանի տեսակետների վերլուծականը]: Աղայան Է.Բ. Լեզվաբանական հետազոտություններ. - Եր. - 2003. - էջ 381-405:
----------------------------------------

Աբրահամյան, Ա.
Լեզվաբանության ուշագրավ ձեռնարկ. - Սովետական Հայաստան. - 1953. - 27 դեկտ.: Աղայան Է.Բ. Լեզվաբանության ներածություն. - Եր. -1952. – Գրախոսություն:
----------------------------------------
Աբրահամյան, Ս. Գ.
Է.Բ. Աղայան: (Ծննդյան 70-ամյակի առթիվ): Պատմաբանասիրական հանդես / ՀՍՍՀ ԳԱ. - 1983. - № 2-3. - էջ 299-301:
----------------------------------------
Աբրահամյան, Վ.
Անհրաժեշտ է բարեփոխել: Հայոց լեզուն և գրականությունը դպրոցում. - 1966. - № 4. - էջ 54-55: Աղայան Է.Բ., Բարսեղյան Հ.Խ. Հայոց լեզու: Դասագիրք 5-7-րդ դասարանների համար. - Եր. – 1965. – Գրախոսություն:
----------------------------------------
Աթալյան, Հ.
Հայոց լեզվի նոր դասագիրք. - Սովետական դպրոց. - 1966. - 11 մարտի: Աղայան Է.Բ. Հայոց լեզու: Դասագիրք 5-7-րդ դասարանների համար. - Եր. - 1965. – Գրախոսություն:
----------------------------------------
Աղայան Էդուարդ Բագրատի: Հայաստանի Հանրապետության գիտությունների ազգային ակադեմիայի անձնակազմը. - Եր.: Գիտություն. - 2003. - էջ 32:
----------------------------------------
Աղայան Էդուարդ Բագրատի: Հայկական համառոտ հանրագիտարան. - Եր. - 1990. - Հ. 1. - էջ 123:
----------------------------------------
Աղայան Էդուարդ Բագրատի: Հայկական սովետական հանրագիտարան. - 1974. - Հ. 1. - էջ 242:
----------------------------------------
Աղայան Էդուարդ Բագրատի: Ով ով է. հայեր: Կենսագրական հանրագիտարան. - Եր. - 2005. - Հ. 1. - էջ 68-69:
----------------------------------------
Անվանի գիտնականի մեծարումը: [Է.Բ. Աղայանի ծննդյան 70-ամյակին նվիրված հոբելյանական նիստի մասն]: Երևանի համալսարան. - 1983. - 16 ապրիլի:
----------------------------------------
Առաքելյան, Վ.
Էդվարդ Աղայան։ (Գիտության մեր մշակները): Հայրենիքի ձայն. - 1969. - 28 մայիսի: - Պայքար. - Բոստոն. - 1969. - 11 սեպտեմբերի:
----------------------------------------
Առաքելյան, Վ.
Էդվարդ Աղայան։ (Գիտության մեր մշակները): Պայքար. - Բոստոն. - 1969. - 11 սեպտեմբերի:
----------------------------------------
Առաքելյան, Վ.
Մարքսիստական լեզվաբանության արժեքավոր ձեռնարկ. - Գրական թերթ. - 1954. - 18 հունվ.: Աղայան Է.Բ. Լեզվաբանության ներածություն. - Եր. - 1952. – Գրախոսություն:
----------------------------------------
Ասատրյան, Մ.
Բազմավաստակ լեզվաբանը: (Ակադեմիկոս Էդ. Աղայանի ծննդյան 70-ամյակը): Բանբեր Երևանի համալսարանի. - 1983. - № 1. - էջ 233-238:
----------------------------------------
Ավագյան, Վ.
Հանուն անթերի դասագրքի. - Հայոց լեզուն և գրականությունը դպրոցում. - 1966. - № 3. - էջ 56-57: Աղայան Է.Բ., Բարսեղյան Հ.Խ. - Հայոց լեզու: Դասագիրք 5-7-րդ դասարանների համար. – 1965. – Գրախոսություն:
----------------------------------------
Ավդալյան, Լ.
Մի քանի դիտողություն. - Սովետական դպրոց. - 1966. - 7 դեկտ.: Աղայան Է.Բ., Բարսեղյան Հ.Խ. Հայոց լեզու: Դասագիրք 5-7-րդ դասարանների համար. - 1965. – Գրախոսություն:
----------------------------------------
Բադիկյան, Խ.
Արժեքավոր ավանդ հայ բառարանագրության մեջ. - Հայրենիքի ձայն. - 1979. - 10 հունվ.: Աղայան Է.Բ. Արդի հայերենի բացատրական բառարան: Հ. 1-2. - Եր. - 1976. – Գրախոսություն:
----------------------------------------
Բադիկյան, Խաչիկ.
Էդուարդ Աղայան (Կյանքը և գործը): Եր.։ Մանմար. - 2010. - 168 էջ:
----------------------------------------
Բաղդասարյան, Ս.
Մեղրու բարբառի ուսումնասիրությունը. - Տեղեկագիր / ՀՍՍՀ ԳԱ. հաս. գիտ. -1955. - № 1. - էջ 97-102: Աղայան Է.Բ. Մեղրու բարբառը. - Եր. - 1954. – Գրախոսություն:
----------------------------------------
Բարսեղյան, Հ.
Հայագիտության առատ հունձքի վաստակով: [ՀՍՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս Է.Բ. Աղայանի ծննդյան 70-ամյակը]: Լրաբեր / ՀՍՍՀ ԳԱ. հաս. գիտ. - 1983. - № 5. - էջ 99-101:
----------------------------------------
Բարսեղյան, Հ.
Վաստակաշատ լեզվաբանը: [Է. Աղայանի ծննդյան 60-ամյակի առթիվ]: Սովետական Հայաստան. - 1973. - 18 մայիսի:
----------------------------------------
Գյուլբուդաղյան, Ս.
Լրաբեր / ՀՍՍՀ ԳԱ. հաս.գիտ. - 1977. - № 7. - էջ 107-109: Աղայան Է.Բ. Արդի հայերենի բացատրական բառարան: Հ. 1-2. - Եր. - 1976. – Գրախոսություն:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Գալստյան Ս.
----------------------------------------
Գյուլբուդաղյան, Ս.
Նշանավոր լեզվաբանը, դասախոսը: [Է. Աղայանի ծննդյան 70-ամյակի առթիվ]: Երևանի համալսարան. - 1983. - 16 ապրիլի:
----------------------------------------
Գյուլբուդաղյան, Ս.
Տաղանդավոր գիտնականը, դասախոսը: (Է. Աղայանի ծննդյան 70-ամյակի առթիվ): Սովետական դպրոց. - 1982. - 21 ապրիլի:
----------------------------------------
Դավթյան, Վ.
Վերին շնորհով... [Է Աղայանի ծննդյան 60-ամյակի առթիվ]: Հայրենիքի ձայն. - 1973. - 18 ապրիլի:
----------------------------------------
Դարբինյան, Հ.
Դիտողություններ հայոց լեզվի նոր դասագրքի վերաբերյալ. - Հայոց լեզուն և գրականությունը դպրոցում. - 1966. - № 2. - էջ 52-54: Աղայան Է.Բ., Բարսեղյան Հ.Խ. Հայոց լեզու: Դասագիրք 5-7-րդ դաս. համար. - Եր. - 1965. – Գրախոսություն:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Սարոյան Մ.
----------------------------------------
Երիտասարդ դոկտորը: [Է. Աղայանի մասին]: Ավանգարդ. - 1946. - 28 ապրիլի:
----------------------------------------
Երնջակյան, Ա.
Միշտ մարդկային, միշտ բյուրեղյա: (Է. Աղայանի 60-ամյակի առթիվ): Երեկոյան Երևան. - 1973. - 19 ապրիլի:
----------------------------------------
[Է. Աղայանի մասին]: "Հայերենագիտությունը 60 տարում". - Եր. - 1981. - էջ 43-46, 98, 123, 127-128, 160-161:
----------------------------------------
Էդուարդ Բագրատի Աղայան: Կենսամատենագիտություն: Ներածությունը Գ.Բ. Ջահուկյանի և Հ.Զ. Պետրոսյանի; Մատենագիտությունը կազմել է Ռ.Ա. Իշխանյանը. - Եր.: ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ. - 1985. - 81 էջ. - 1թ. դիմանկար:
----------------------------------------
Էդուարդ Բագրատի Աղայան: Հայոց լեզուն և գրականությունը դպրոցում. - 1967. - № 4. - էջ 60-61:
----------------------------------------
Էդուարդ Բագրատի Աղայան: Պատմաբանասիրական հանդես / ՀՀ ԳԱԱ. - 1992. - № 1. - էջ 235. – Մահախոսական:
----------------------------------------
Թամրազյան, Հ.
Բացառիկ սիրո գաղտնիքը: [Է. Աղայանի ծննդյան 70-ամյակի առթիվ]: Երևանի համալսարան. - 1983. - 16 ապրիլի:
----------------------------------------
Իշխանյան, Ռ.
Ականավոր հայագետը: [Է. Աղայանի ծննդյան 60-ամյակի առթիվ ]: Լրաբեր / ՀՍՍՀ ԳԱ. հաս. գիտ. - 1973. - № 4. - էջ 94-96:
----------------------------------------
Իշխանյան, Ռ.
Բանբեր Երևանի համալսարանի Հաս. գիտ. - 1976. - № 2. - էջ 254-258: Աղայան Է.Բ. Արդի հայերենի բացատրական բառարան: Հ. 1-2. - Եր. - 1976. – Գրախոսություն:
----------------------------------------
Իշխանյան, Ռ.
Էդուարդ Աղայան: [Ծննդյան 70-ամյակի առթիվ]: Երևանի համալսարան. - 1983. - № 1. - էջ 7-9:
----------------------------------------
Խաչատրյան, Ս.
Հայոց լեզվի նոր դասագրքի մասին. - Հայոց լեզուն և գրականությունը դպրոցում. - 1966. - № 4. - էջ 53: Աղայան Է.Բ., Բարսեղյան Հ.Խ. Հայոց լեզու: Դասագիրք 5-7-րդ դասարանների համար. - Եր. - 1965. – Գրախոսություն:
----------------------------------------
Խաչերյան, Լ.
Լեզվաբանական նոր ուղիներով. - Գրական թերթ. - 1964. - 21 օգոստ.: Աղայան Է.Բ. Գրաբարի քերականություն: Հ. 1. - Գիրք 1. Հնչյունաբանություն. - Եր. - 1964. – Գրախոսություն:
----------------------------------------
Կարապետյան, Հ.
Լեզվի նոր դասագիրք. - Գրական թերթ. - 1966. - 4 փետր.: Աղայան Է.Բ., Բարսեղյան Հ.Խ. Հայոց լեզու: Դասագիրք 5-7-րդ դաս. համար. - Եր. - 1965. – Գրախոսություն:
----------------------------------------
Կոստանյան, Հր.
Մեծավաստակ գիտնականը: [Է. Աղայանի ծննդյան 60-ամյակի առթիվ]: Սովետական դպրոց. - 1973. - 26 ապրիլի:
----------------------------------------
Համբարձումյան, Վ.
[Ողջույնի խոսք Է.Բ. Աղայանի ծննդյան 70-ամյակի առթիվ]: երևանի համալսարան. - 1983. - 16 ապրիլի:
----------------------------------------
Հանանյան, Գաղթուհի.
Էդուարդ Բագրատի Աղայան (1913–1991): Պատմա-բանասիրական հանդես. - 2013. - № 1. - էջ 238-240:
----------------------------------------
Հանուն կատարյալ դասագրքի: [Է. Աղայանի և Հ. Բարսեղյանի "Հայոց լեզու" դասագրքի քննարկման ամփոփումը հանդեսի կողմից]: Հայոց լեզուն և գրականությունը դպրոցում. - 1967. - № 2. - էջ 60-63:
----------------------------------------
Հարությունյան, Ա.
Հայոց լեզվի նոր դասագիրքը. - Հայոց լեզուն և գրականությունը դպրոցում. - 1966. - № 1. - էջ 46-48: Աղայան Է.Բ, Բարսեղյան Հ.Խ. Հայոց լեզու: Դասագիրք 5-7-րդ դաս. համար. - Եր. – 1965. – Գրախոսություն:
----------------------------------------
Հարությունյան, Հ.
Իմաստնացած կյանք: [Է. Աղայանի ծննդյան 70-ամյակի առթիվ]: Գրական թերթ. - 1983. - 15 ապրիլի:
----------------------------------------
Հարությունյան, Հ.
Վաստակաշատ գիտնականը: [Է Աղայանի ծննդյան 60-ամյակի առթիվ]: Սովետական Հայաստան. - 1973. - № 8. - էջ 18-19:
----------------------------------------
Հովսեփյան, Լ.
[Է. Աղայանի մասին]: Հովսեփյան Լ. Սովետահայ լեզվաբանությունը 60 տարում. - Եր. - 1982. - էջ 15, 20, 29-32, 43, 44, 60-62, 66, 72-73, 75-76, 80-81:
----------------------------------------
Հովսեփյան, Մ.
Մեր բախտը բանեց: [Է. Աղայանի ծննդյան 70-ամյակի առթիվ]: Երևանի համալսարան. - 1983. - 16 ապրիլի:
----------------------------------------
Ղազարյան, Ս.
Հայագիտական նոր աշխատություն. - Սովետական Հայաստան. - 1959. - 28 մարտի: Աղայան Է.Բ. Հայ լեզվաբանության պատմություն: Հ. 1. - Եր. – 1958. – Գրախոսություն:
----------------------------------------
Մխիթարյան, Թ.
Նշանավոր գիտնականն ու մանկավարժը: [Է. Աղայանի ծննդյան 60-ամյակի առթիվ]: Բանվոր. - 1973. - 19 ապրիլի:
----------------------------------------
Մխիթարյան, Թ.
Վաստակաշատ տարիներ: [Է. Աղայանի ծննդյան 60-ամյակի առթիվ]: Ավանգարդ. - 1973. - 18 մայիսի:
----------------------------------------
Ներսիսյան, Վ.
Բանբեր Երևանի համալսարանի հաս գիտ. - 1971. - № 2. - էջ 245-246: Աղայան Է.Բ. Դրվագներ Արևելքի գրականության պատմության. - Եր. - 1971. – Գրախոսություն:
----------------------------------------
Շարաբխանյան, Պ.
Պատմաբանասիրական հանդես / ՀՍՍՀ ԳԱ . - 1965. - № 1. - էջ 310-314: Աղայան Է.Բ. Գրաբարի քերականություն: Հ. 1. Գիրք 1. հնչյունաբանություն. - Եր. - 1964. – Գրախոսություն:
----------------------------------------
Շարաբխանյան, Պ.
Է.Բ. Աղայան: [Լեզվաբանի ծննդյան 60-ամյակի առթիվ]: Պատմաբանասիրական հանդես / ՀՍՍՀ ԳԱ. - 1973. - № 1. - էջ 301:
----------------------------------------
Չաղայան, Զ.
Նվիրում: [Է Աղայանի ծննդյան 70-ամյակի առթիվ]: Բանվոր. - 1983. - 20 մայիսի:
----------------------------------------
Պապոյան, Ա.
Էդուարդ Աղայան: (Մեր դասախոսները): Երևանի համալսարան. - 1971. - № 9. - էջ 27-30:
----------------------------------------
Պապոյան, Ա.
Վաստակաշատ լեզվաբանն ու մանկավարժը: (Է. Աղայանի ծննդյան 60-ամյակի առթիվ): Սովետական մանկավարժ. - 1973. -№ 6. - էջ 91-94:
----------------------------------------
Պետրոսյան, Թ.
Եվս մեկ "բացատրական". - Գրքերի աշխարհ. - 1976. - 15 հուլիսի: Աղայան Է.Բ. Արդի հայերենի բացատրական բառարան. - Հ. 1-2. - Եր. - 1976. – Գրախոսություն:
----------------------------------------
Պետրոսյան, Հ.
Ականավոր գիտնական-մանկավարժը: [Էդվարդ Աղայանի ծննդյան 70-ամյակի առթիվ]: Սովետական մանկավարժ. - 1983. - № 5. - էջ 65-73:
----------------------------------------
Պետրոսյան, Հ.
Բազմավաստակ գիտնականն ու մանկավարժը: [Էդվարդ Աղայանի ծննդյան 60-ամյակի առթիվ]: Գրական թերթ. - 1973. - 13 ապրիլի:
----------------------------------------
Պետրոսյան, Հ.
Գիտնական ուսուցիչը: [Է. Աղայանի մասին]: Սովետական դպրոց. - 1963. - 22 մարտի:
----------------------------------------
Պետրոսյան, Հ.
Տեղեկագիր / ՀՍՍՀ ԳԱ. Հաս. գիտ.- 1964. - № 9. - էջ 87-91: Աղայան Է.Բ. Գրաբարի քերականություն: Հ. 1. Գիրք 1. Հնչյունաբանություն. - Եր. - 1964. – Գրախոսություն:
----------------------------------------
Պետրոսյան, Հ.
Մայրենիին արժանի կոթող. - Գրական թերթ. - 1978. - 7 հուլիսի: Աղայան Է.Բ. Արդի հայերենի բացատրական բառարան: Հ. 1-2. - Եր. - 1976. – Գրախոսություն:
----------------------------------------
Պետրոսյան, Հ. Զ.
Հայագիտական նոր ուսումնասիրություն. - Տեղեկագիր / ՀՍՍՀ ԳԱ. հաս. գիտ. - 1959. - № 8. - էջ 93-97: Աղայան Է.Բ. Հայ լեզվաբանության պատմություն. - Հ. 1. - Եր. – 1958:
----------------------------------------
Պետրոսյան, Հ.
Աղայան Էդուարդ Բագրատի: (Ծննդյան 70-ամյակի առթիվ): Հայոց լեզու և գրականություն: Միջբուհական ժողովածու. - Եր. - 1983. - № 1-2. - էջ 7-39:
----------------------------------------
Պրոֆեսոր Էդ. Աղայանի ծննդյան 60-ամյակը: Բանբեր Երևանի համալսարանի. հաս. գիտ. - 1973. - № 1. - էջ 280-281:
----------------------------------------
Ջրբաշյան, Է.
[Էդուարդ Աղայան: Ծննդյան 70-ամյակի առթիվ]: Երևանի համալսարան. - 1983. - 16 ապրիլի:
----------------------------------------
Ջուհարյան, Թ.
Արժեքավոր ներդրում հայ բառարանագիտության մեջ. - Սովետական Հայաստան. - 1977. - 25 մարտի: Աղայան Է.Բ. Արդի հայերենի բացատրական բառարան. - Հ. 1-2. - Եր. - 1976. – Գրախոսություն:
----------------------------------------
Սարգսյան, Ա. Ե.
Բարձր և միջին մասնագիտական կրթություն. - 1977. - № 2. - էջ 20-22: Աղայան Է.Բ. Արդի հայերենի բացատրական բառարան. - Հ. 1-2. - Եր. - 1976. – Գրախոսություն:
----------------------------------------
Սարուխանյան, Բ.
Հայոց լեզվի նոր դասագիրքը պետք է բարեփոխվի. - Հայոց լեզուն և գրականությունը դպրոցում. - 1967. - № 1. - էջ 51-53: Աղայան Է.Բ. Բարսեղյան Հ.Խ. Հայոց լեզու: Դասագիրք5-7-րդ դասարանի համար. - Եր. - 1965. – Գրախոսություն:
----------------------------------------
Ստեփանյան, Գ.
Աղայան Էդուարդ: Կենսագրական բառարան. - Եր. - 1973. - Հ. 1. - էջ 66:
----------------------------------------
Սուքիասյան, Ա.
Ականավոր լեզվաբանը և հայագետը: [Է. Աղայանի ծննդյան 70-ամյակի առթիվ]: Սովետական Հայաստան. - 1983. - 20 ապրիլի:
----------------------------------------
Սուքիասյան, Ա.
Արժեքավոր աշխատության հայ լեզվաբանության պատմության մասին. - Սովետական Հայաստան. - 1959. - № 3. - էջ 21-22: Աղայան Է.Բ. Հայ լեզվաբանության պատմություն. - Հ. 1. - Եր. -1958. – Գրախոսություն:
----------------------------------------
Տեր-Ղազարյան, Մ.
Ուշագրավ պատմություն Մեղրու բարբառի մասին. - Սովետական Հայաստան. - 1954. - 13 ապրիլի: Աղայան Է.Բ. Մեղրու բարբառը. - Եր. - 1954. – Գրախոսություն:
----------------------------------------
Փիլիպոսյան, Ռ.
Բարեփոխությունից դպրոցը կշահի. - Հայոց լեզուն և գրականությունը դպրոցում. - 1966. - № 5. - էջ 54-55: Աղայան Է.Բ., Բարսեղյան Հ.Խ. Հայոց լեզու: Դասագիրք 5-7-րդ դասարանների համար. - Եր. - 1965. – Գրախոսություն:
----------------------------------------
Агаян Эдуард Баградович: Национальная академия наук Республики Армении. Персональный состав. - Ер. - 2003. - С. 30.
----------------------------------------
Мелкумян, Р.
Новый учебник по языкознанию. - Коммунист. - 1954. - 3 февраля: Агаян Э.Б. Введение в языкознание. - Ер. - 1952. – Գրախոսություն:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Сантадзе Р.
----------------------------------------