«Ակադեմիկոս Հրաչիկ Սիմոնյանը բացառիկ անհատականություն էր: Զարմանք էր պատճառում նրա աշխատասիրությունը: Մտավորականի բարձր տիպար էր՝ պարզ, անկեղծ ու բարյացակամ: Նրա մարդկային բարձր ու առաքինի հատկանիշներն էին համեստությունը, անսահման բարությունը, ազնվությունն ու գործին նվիրվածությունը, որոնց շնորհիվ վայելում էր կոլեկտիվների և ուսանողության սերն ու հարգանքը: Հ. Սիմոնյանի գիտակրթական բեղուն գործունեությունը հայագիտության անմնացորդ նվիրյալի դաստիարակչական փայլուն օրինակ է ».

ՀՀ ԳԱԱ նախագահություն
ԵՊՀ ռեկտորատ
ԵՊՀ պատմության ֆակուլտետ

Հրաչիկ Ռուբենի Սիմոնյանը ծնվել է 1928 թ. դեկտեմբերի 8-ին Գորիսի շրջանի Շինուհայր գյուղում ծառայողի ընտանիքում։ Վախճանվել է 2016թ. հունվարի 29-ին։
1936-1946 թթ. Եղել է Գորիսի միջնակարգ դպրոցի աշակերտ։ 1947-1952 թթ. – Երևանի պետական համալսարանի ուսանող և շրջանավարտ։
1952-1953 թթ. –ՀԿԿ Գորիսի կուսշրջկոմի օրգան շրջանային «Որոտան» թերթի պատասխանատու քարտողար։
1953-1956 թթ. – ՀԿԿ կուսշրջկոմի ագիտացիայի և պրոպագան դայի բաժնի հրահանգիչ-պրոպագանդիստ։
1954-1956 թթ. – ՀԿԿ 26 կոմիսարների անվան շրջկոմի անդամ։
1956-1957 թթ. – ՀԿԿ կուսշրջկոմի ագիտացիայի և պրոպագան դայի բաժնի վարիչ։
1957 թ. – Տուրիստական ուղևորություն ԳԴՌ։
1957-1959թթ. – ՀԿԿ Գորիսի շրջկոմի քարտողար,
– Գորիսի քաղա քային սովետի դեպուտատ։
1959-1962 թթ. –ՍՄԿԿ կենտկոմին առընթեր հասարակական գիտությունների ակադեմիայի ասպիրանտ։
1962-1966 թթ. –ՍՄԿԿ կենտկոմին առընթեր Մարքսիզմ-լենինիզմի ինստիտուտի հայկական մասնաճյուղի ավագ գիտաշխատող։
1966-1973 թթ. –ՀԿԿ կենտկոմի դասախոսական խմբի ղեկավար։
1968 թ. – Տուրիստական ուղևորություն ԱՄՆ։
1972 թ. – Տուրիստական ուղևորություն Եգիպտոս։ 1973-1977 թթ. – ՀԿԿ կենտկոմի պրոպագանդայի և ագիտացիայի բաժնի վարիչի առաջին տեղակալ։
1974 թ. – Գործուղում Լիբանան՝ որպես ՀԿԿ կենտկոմի պատվիրակության ղեկավար։
1976 թ. –Գործուղում Ճապոնիա՝ որպես ՀԿԿ կենտկոմի պատվիրակության ղեկավար։
1976-1981 թթ. – ՀԿԿ վերահսկիչ հանձնաժողովի անդամ։
1977-1990 թթ. –ՀԿԿ կենտկոմի կուսպատմության ինստիտուտի ՍՄԿԿ կենտկոմին առընթեր ՄԼԻ մասնաճյուղի դիրեկտոր։
1980-1994 թթ. –ՀՍՍՀ Գերագույն սովետի դեպուտատ։
1981 թ. – Գիտական գործուղում Չեխոսլովակիա։
1981-1991 թթ. –ՀԿԿ կենտկոմի անդամ։
1990-1994 թթ. –ՀՀ ԳԱ պատմության և տնտեսագիտության բաժանմունքի վարիչ։
1991-1993 թթ. –Սփյուռքահայության հետ կապերի կոմիտեի նախագահ։
1994- 2006 թթ. –ՀՀ ԳԱԱ պրեզիդենտի խորհրդական, գիտության պատմության հանձնաժողովի նախագահ։
1999-2003 թթ. - ԵՊՀ-ի հայոց պատմության ամբիոնի վարիչ։

Հրաչիկ Ռուբենի Սիմոնյանը ծնվել է 1928 թ.դեկտեմբերի 8-ին ՀՍՍՀ Գորիսի շրջանի Շինուհայր գյուղում ծառայողի ընտանիքում։
Միջնակարգ դպրոցը ավարտել է Գորիսում 1946 թ.։ Հաջորդ տարին ընդունվել է Երևանի պետական համալսարան պատմության ֆակուլտետ։ Ավարտելուց հետո աշխա տանքի է նշանակվել Գորիսում, իբրև շրջանային թերթի պատասխանատու քարտողար։ 1952 թ. ընդունվել է ՍՄԿԿ շարքերը։
1953 թ.-ից մինչև 1959 թ. աշխատել է ՀԿԿ Գորիսի շրջկոմում, նախ որպես հրահանգիչ-պրոպագանդիստ, ապա`որպես ագիտացիայի բաժնի վարիչ, իսկ այնուհետև` որպես շրջկոմի գաղափարական գծով քարտողար։ 1959 թ. ընդունվել է ՍՄԿԿ Կենտկոմին առընթեր հասարակական գիտությունների ակադեմիա և այն ավարտել 1962 թ.՝ ՍՄԿԿ պատմության ամբիոնի գծով։
1962- 1966 թթ. աշխատել է որպես ՀԿԿ Կենտկոմի կուսակցության պատմության ինստիտուտի ՍՄԿԿ Կենտկոմին առընթեր մարքսիզմ-լենինիզմի ինստիտուտի մաս նաճյուղի ավագ գիտական աշխատող։ 1966 թ. նշանակվել է ՀԿԿ Կենտկոմի դասախոսական խմբի ղեկավար։ 1973- 1977 թթ. աշխատել է որպես ՀԿԿ Կենտկոմի պրոպագանդայի և ագիտացիայի բաժնի վարիչի առաջին տեղակալ։
1977 թ. ՀԿԿԿենտկոմի կուսակցության պատմության ինստիտուտի ՍՄԿԿ Կենտկոմին առընթեր մարքսիզմ-լենինիզմի ինստիտուտի մասնաճյուղի դիրեկտոր։
Բազմիցս ընտրվել է կուսակցական և սովետական ղեկավար մարմինների կազմում։ Հայաստանի Կոմկուսի Վերաստուգիչ հանձնաժողովի անդամ, իսկ 27-րդ և 28-րդ համագումարներում՝ Հայաստանի կոմկուսի Կենտկոմի անդամ։
Ընտրվել է Հայկական ՍՍՀ Գերագույն սովետի դեպուտատ։ 1959 թ.-ից գիտահետազոտական աշխատանք է տարել։ 1962 թ. պաշտպանել է թեկնածուական դիսերտացիա, իսկ 1971 թ.՝ դոկտորականը։ 1973 թ. արժանացել է պրոֆեսորի պատվավոր կոչման։ Հեղինակ է ՍՄԿԿ պատմության, հայ ժողովրդի պատմության և փիլիսոփայության վերաբերյալ մի շարք հետազոտությունների։

Симонян, Грачик Рубенович.
Опыт работы КП Армении по подготовке и повышению квалификации инженерно-технических кадров: В сборнике “КПСС в борьбе за подъем народного хозяйства на современном этапе, ВПШ и АОН при ЦК КПСС”. - М. – 1962.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Опыт работы партийной организации Армении по улучшению подготовки и повышению квалификации инженерно-технических кадров (1959-1961 гг.): Автореферат диссертации на соискание ученой степени кандидата исторических наук, на правах рукописи. ВПШ и АОН при ЦК КПСС. - М. – 1962.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Настоятельное требование времени: В сборнике “За коммунистический труд”. - Ер. - Айастан. - 1963. - № 1.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Наука и монополии: “Знание” Арм. ССР. - 1963. - 3 с.
----------------------------------------
Սիմոնյան, Հրաչիկ Ռուբենի.
Հ . Ն. Կարապետյան. Մեծ պայքարի մարդիկ, Հայպետհրատ, 1963, 481 էջ: ՀՍՍՌ ԳԱ Տեղեկագիր հասարակական գիտությունների. – 1964. - № 3. - էջ 95-100. – Գրախոսություն։
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Действительность в кривом зеркале (против дашнакской буржуазно-националистической фальсификации действительности советской Армении): Ленинян угиов. - 1964. - № 12.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Очерки истории Компартии Армении: Айастани гюхатнтесутюн. - 1964. - № 3. – Рецензия.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
В авангарде технического прогресса: В сборнике “За коммунистический труд” № 2. “Айастан”. - 1965.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Линия классовой борьбы в истории наций (рецензия на книгу зарубежного (США) гнчакского социал-демократического деятеля Левона Мартиросяна “Линия классовой борьбы в истории наций”): Известия АН Арм. ССР. - 1966. - № 3.
----------------------------------------
Սիմոնյան, Հրաչիկ Ռուբենի.
Դաշնակցությունը հակակոմունիզմի ծառայության մեջ: Երևան։ Հայաստան. - 1966. - 143 էջ.
----------------------------------------
Սիմոնյան, Հրաչիկ Ռուբենի.
Ալ. Գրիգորյանց, «Հայաստանի տեխնիկական ինտելիգացիայի ձևավորումը և զարգացումը (1920-1965)», Երևան, 1966, 361 էջ: Լրաբեր Հասարակական Գիտությունների. – 1967. - № 1. - էջ 107-110. – Գրախոսություն։
----------------------------------------
Սիմոնյան, Հրաչիկ Ռուբենի.
Լ. Մարտիրոսյան, «Դասակարգային կռիվներու գիծը ազգերու պատմության մեջ», Բեյրութ, 1963, 883 էջ: Լրաբեր Հասարակական Գիտությունների. – 1967. - № 6. - էջ 102-110. – Գրախոսություն։
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
4-й и 5-й параграфы 15-ой главы и 16-ая глава “Очерков истории компартии Армении”: “Айастан”. - 1967.
Симонян, Грачик Рубенович.
1-й, 2-й, 3-й, 4-й, 5-й параграфы 8-й главы “История комсомола Армении” : “Айастан”. - 1968.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Зарубежные армяне на путях социально-политической борьбы: “Айастан”. - 1968.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Теоретические выкрутасы и восхваления капитализма (против дашнакских защитников капитализма): Ленинян угиов. - 1968. - № 10.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Важная работа: . Банбер Айастани архивнери. - 1969. - № 3. – Рецензия.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Прогрессивные силы зарубежных армян в борьбе за мир, демократию и социализм.: Автореферат диссертации на соискание ученой степени доктора исторических наук. - АН Арм. ССР. - 1969.
----------------------------------------
Սիմոնյան, Հրաչիկ Ռուբենի.
Փառապանծ հիսնամյակ: Լրաբեր Հասարակական Գիտությունների. – 1970. - № 11. - էջ 3-10:
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Технократия и буржуазная действительность: “Гитутюн ев техника”. - 1970. - № 4.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Ценное исследование по рабочему движению и национальному вопросу в Закавказье. Банбер Айастани архивнери. - 1970. - № 2.: Г.А.Галоян “Рабочее движение и национальный вопрос в Закавказье (1900-1922)”. - Ер. - 1969. – Рецензия.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
1-й, 2-й, 3-й, 4-й, 5-й параграфы 8-й главы книги “Ленинский комсомол Армении” : “Айастан”. - 1971.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
3-й и 4-й параграфы 8-й главы “Очерков истории коммунистических организаций Закавказья”. Часть 2-ая: ЦК КП Азербайджана. - 1971.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Верны заветам Ильича: Советакан Айастан. - 1971.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Единодушно претворим в жизнь волю партии: Ленинян угиов. - 1971. - № 4.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
К славному юбилею: “Знание”. - 1971.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Народные университеты Армении: “Айастан”. - 1971.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
О единстве национальных и интернациональных интересов: Советакан манкаварж. - 1971. - № 3.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
О пропаганде материалов, посвященных 50-летию Советской Армении, широком распространении итогов по выполнению заданий текущей пятилетки и о достойной встрече XXIV съезда КПСС: В сборнике материалов “О задачах лекционной пропаганды”. - “Знание”. - 1971.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
“Постиндустриальное электронное общество” в зеркале буржуазной футурологии: Гарун. - 1971. - № 2.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Ценное исследование : Вестник общ. наук. - 1971, № 5. - С. 97-99.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Даллакян Г. М.
Мехтиев Г. Г.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Братский союз равноправных народов: “Знание”. - 1972.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Блестящий пример интернационального сплочения: Банбер Айастани архивнери. - 1972. - № 1.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Структурные изменения в буржуазном обществе: “Ленинян угиов”. - 1972. - № 12.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Сущность теории “Стадии экономического роста”: “Айастани жоговурдакан тнтесутюн”. - 1972. - № 10.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Потерянное поколение или “Социальный детонатор” (проблемы молодежи Запада): “Гарун”. - 1973. - № 5.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Против буржуазной теории “моделей” социализма: “Ленинян угиов”. - 1973.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Теории “Индустриального общества”: “Айастан”. - 1973. - 22 с .
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Технократические теории и современный капитализм: “Айастани жоговурдакан тнтесутюн”. - 1973.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Гениальный труд творческого марксизма (к 70-летию выхода в свет книги В.И. Ленина “Шаг вперед, два шага назад”): “Ленинян угиов”. - 1974. - № 7.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Некоторые вопросы индустриализации “третьего мира”: “Промышленность Армении”. - 1975. - № 9.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Новая социальная стратегия неоколониализма: “Ленинян угиов”. - 1975. - № 7.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
О некоторых проявлениях политики неоколониализма в “третьем мире”: . “Народное хозяйство Армении”. - 1975. - № 6.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Теория “техноструктуры” и современный капитализм: В сборнике “Научно-техническая революция и социализм”. - АН Арм. ССР. - 1975.
----------------------------------------
Սիմոնյան, Հրաչիկ Ռուբենի.
Ալեքսանդր Մյասնիկյան (Ծննդյան 100-ամյակի առթիվ): Պատմա-բանասիրական հանդես. - 1976. - № 1. - էջ 13-27:
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
25-й съезд КПСС и основные направления идейно-политической работы: “Луйс”. - 1976.
----------------------------------------
Սիմոնյան, Հրաչիկ Ռուբենի.
Արդի բուրժուական գաղափարախոսության քննադատական ուրվագծեր: Երևան : Հայաստան . - 1977.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Культурные связи Советской Армении = Крат. ист. очерк: Ереван : Изд-во АН АрмССР. – 1977. – 162 с.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Худавердян К.С.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович. Некоторые вопросы дальнейшего развития и усовершенствования народных университетов Армении в свете решений 25-го съезда КПСС: В сборнике материалов “Развитие и совершенствование народных университетов Армении в свете решений 25-го съезда КПСС”. - Ер.: Айастан. - 1977. ----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
25-й съезд КПСС и развитие марксистко-ленинской теории: АН Арм. ССР. - 1978.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Выдающийся марксист-ленинец (к 100-летию со дня рождения С.Г.Шаумяна): “Ленинян угиов”. - 1978. - № 8.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Предисловие к книге “Навеки вместе”: “Айастан”. - 1978.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Некоторые вопросы коммунистического воспитания: “Луйс”. - 1979. - 15 с.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Критические очерки современной буржуазной идеологии. Кн. 2: “Айастан”. - 1980.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Марксизм-ленинизм о конкретном подходе к явлениям экономической жизни: “Айастани жоговурдакан тнтесутюн”. - 1980. - № 1.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Майская героическая битва: “Ленинян угиов”. - 1980. - № 8.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Пламенный пропагандист ленинских идей: В кн.: “Заветные имена” (сборник очерков и статей). - “Айастан”. - 1980.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Предисловие к книге “Компартия Армении в цифрах и документах 1920-1980”: “Айастан”. - 1980.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Революционное знамя эпохи: . “Кусакцакан хоск”. - 1980. - № 7.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Стадии экономического роста - апологетика капиталистических порядков: . “Айастани жоговурдакан тнтесутюн”. - 1980. - № 8.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
9-я глава “История комсомола Армении”: “Айастан”. - 1981.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Победоносным знаменем - великого Ленина: . “Кусакцакан хоск”. - 1981. - № 19.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Предисловие к книге “Краткая хроника истории Коммунистической партии Армении. 1920-1980”. – 1981.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Советская Армения - яркий пример воплащения ленинских заветов: . “Коммунист Азербайджана”. - 1981. - № 4.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
К 70-летию академика Армянской ССР Ц.П.Агаяна: . “История СССР”. - 1982.
----------------------------------------
Սիմոնյան, Հրաչիկ Ռուբենի.
Գիտատեխնիկական հեղափոխությունը և նրա սոցիալական հետևանքները: Երևան։ Հայաստան. - 1982. - 18 с.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
По пути славного Октября: “Кусакцакан хоск”. - 1982. - № 10.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Предисловие и 5-й и 7-й главы книги “СССР–Отечество равноправных народов”: “Айастан”. - 1982.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Предисловие к книге “Арсен Амирян. Статьи”: “Айастан”. – 1982.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Предисловие к книге “Камо. Воспоминания, статьи, очерки, документы о Симоне Тер-Петросяне”: “Айастан”. - 1982.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Предисловие к “Трудам № 7-8, Ленинским курсам 26-го съезда КПСС”: Труды института истории партии. - 1983. - № 7-8.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
8-я глава книги “Социализм: проблемы теории и практики развития национальных отношений”. Часть 2: М.: Изд. Институтов марксизм-ленинизма при ЦК КП Чехословакии и при ЦК КПСС. - 1984.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Неисчерпаемая сокровищница ленинской теоретической мысли (к завершению издания на армянском языке “Полного собрания сочинений В.И.Ленина”): “Ленинян угиов”. - 1984. - № 1.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Сокровищница ленинской мысли: “Литературная Армения”. - 1984. - № 4.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
“Неисчерпаемая сокровищница ленинской теоретической мысли (Вопросы истории перевода и издания на армянском языке произведений В.И.Ленина): “Труды” Института истории партии. - 1985. - № 9.
----------------------------------------
Սիմոնյան, Հրաչիկ Ռուբենի.
Ալեքսանդր Մյասնիկյան (Ծննդյան 100-ամյակի առթիվ): Պատմա-բանասիրական հանդես. - 1986. - № 1. - էջ 13-27:
----------------------------------------
Սիմոնյան, Հրաչիկ Ռուբենի.
Թուրք ազգային բուրժուազիայի գաղափարաբանությունը և քաղաքականությունը: Երևան։ Հայաստան. - 1986. - 563 էջ.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Предисловие к изданию: К. Маркс и Ф. Энгельс. Сочинения, в 50 томах. Т. 1: “Айастан”. - 1986.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Предисловие к пятому тому “Собрания сочинений А.Ф.Мясникяна” : “Айастан”. – 1986.
----------------------------------------
Սիմոնյան, Հրաչիկ Ռուբենի.
Բազմավաստակ գիտնականը և քաղաքացին (Խ. Հ. Բարսեղյանի ծննդյան 70 ամյակի առթիվ): Լրաբեր Հասարակական Գիտությունների. – 1988. - № 7. - էջ 90-93.
----------------------------------------
Симонян, Грачик Рубенович.
Истинный народный герой: Историко-филологический журнал. - 1988. - № 3. - С. 12-28.
----------------------------------------
Սիմոնյան, Հրաչիկ Ռուբենի.
Ազատ Հայաստանի գաղափարը «Հայ բանվոր հեղափոխականների ասոցիացիայի» ծրագրում: Լրաբեր Հասարակական Գիտությունների. – 1989. - № 4. էջ 3-13:
----------------------------------------
Սիմոնյան, Հրաչիկ Ռուբենի.
Թուրք-հայկական հարաբերությունների պատմությունից։ Երևան։ Հայաստան. - 1991. – 630 էջ
----------------------------------------
Սիմոնյան, Հրաչիկ Ռուբենի.
Իմաստալից կյանք (անվանի պատմաբան, պրոֆ. Խիկար Բարսեղյանի ծննդյան 80-ամյակի առթիվ): Լրաբեր Հասարակական Գիտությունների. – 1998. - № 3. - էջ 196-199:
----------------------------------------
Սիմոնյան, Հրաչիկ Ռուբենի.
Անխտիր նվիրում գիտությանը (պրոֆ. Մակիչ Արզումանյանի ծննդյան 80-ամյակի առթիվ): Լրաբեր Հասարակական Գիտությունների. – 2000. - № 1. - էջ 233-236:
----------------------------------------
Սիմոնյան, Հրաչիկ Ռուբենի.
Զորավար Անդրանիկ (ընդհանուր բնութագիր): Պատմա-բանասիրական հանդես. - 2000. - № 1. - էջ 44-50:
----------------------------------------
Սիմոնյան, Հրաչիկ Ռուբենի.
Էմմա Կոստանդյան. Մկրտիչ Խրիմյան. հասարակական-քաղաքական գործունեությունը. Զանգակ —97 հրատ., Երևան, 2000, 448 էջ: Պատմա-բանասիրական հանդես. - 2000. - № 2. - էջ 260-264. – Գրախոսություն:
----------------------------------------
Սիմոնյան, Հրաչիկ Ռուբենի.
Բագրատ Ուլուբաբյան (ծննդյան 75-ամյակի առթիվ): Լրաբեր Հասարակական Գիտությունների. – 2001. - № 1. - էջ 259-263:
----------------------------------------
Սիմոնյան, Հրաչիկ Ռուբենի.
Ակադեմիկոս Լենդրուշ Խուրշուդյան (Ծննդյան 75-ամյակի առթիվ): Պատմա-բանասիրական հանդես. - 2002. - № 3. - էջ 303-309:
----------------------------------------
Սիմոնյան, Հրաչիկ Ռուբենի.
Վաստակաշատ ուղի (Ակադեմիկոս Աշոտ Հովհաննիսյանի ծննդյան 75-ամյակի առթիվ): Լրաբեր Հասարակական Գիտությունների. – 2002. - № 2. - էջ 232-234:
----------------------------------------
Սիմոնյան, Հրաչիկ Ռուբենի.
Ակադեմիկոս Գալուստ Գալոյան: Պատմա-բանասիրական հանդես. - 2003. - № 3. - էջ 304-309:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Միքայելյան, Վարդգես
----------------------------------------
Սիմոնյան, Հրաչիկ Ռուբենի.
Գ. Բրուտյան. Հայագիտություն և մետահայագիտություն. Երևան, ՀՀ ԳԱԱ «Գիտություն» հրատ., 2004, 530 էջ: Պատմա-բանասիրական հանդես. - 2004. - № 2. - էջ 291-296. – Գրախոսություն:
----------------------------------------

Հրաչիկ Սիմոնյան: Պատմա-բանասիրական հանդես. - 2016. - № 1. - էջ 288-290:
----------------------------------------
Минасян, Эдик.
Выдающийся историк и патриот (к 90-летию со дня рождения академика Грачика Симоняна): Историко-филологический журнал. - 2018. - № 3. - С. 277-279.
----------------------------------------