Cover Image
close this bookԲաբայան Արաքսի Թովմասի (1906-1993)
View the documentԱ. Թ. ԲԱԲԱՅԱՆԻ ԿՅԱՆՔԻ ԵՎ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՏԱՐԵԹՎԵՐԸ
View the documentԱ. Թ. ԲԱԲԱՅԱՆԻ ԳԻՏԱԿԱՆ, ԳԻՏԱԿԱԶՄԱԿԵՐՊԱԿԱՆ ԵՎ ՄԱՆԿԱՎԱՐԺԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ՀԱՄԱՌՈՏ ԱԿՆԱՐԿ
close this folderՄԱՏԵՆԱԳԻՏՈՒԹՅՈՒՆ
View the documentԱ. Թ. Բաբայանի աշխատությունների մատենագիտություն
View the documentԳրականություն Ա. Թ. Բաբայանի կյանքի և գործունեության մասին

Խորհրդահայ քիմիկոս- օրգանիկ Արաքսի Թովմասի Բաբայանը ծնվել է 1906 թ. մայիսի 5-ին, Երևանում: Վախճանվել է Ա. Թ. Բաբայանը 1993 թ. փետրվարի 13-ին:
1924 թ. ընդունվել է Երևանի պետական համալսարանի գյուղատնտեսական ֆակուլտետ:
1929 թ. ավարտել է ԵՊՀ գյուղատնտեսական ֆակուլտետը գյուղատնտեսի մասնագիտությամբ:
1926-1928 թթ. աշխատել է Պետ. Համալսարանին և Հողժողկոմ – ին առընթեր Կենտրոնական միացյալ քիմիական լաբորատորիայում:
1928 թ. աշխատանքի է ընդունվել Անդրկովկասյան ֆեդերացիայի անվ. անասնաբուժական ինստիտուտում որպես քիմիայի ամբիոնի ասիստենտ, ապա՝
1933-1938 թթ.՝ օրգանական քիմիայի ամբիոնի դոցենտի պաշտոնակատար:
1938-1942 թթ.՝ օրգանական քիմիայի ամբիոնի դոցենտ:
1942-1945 թթ.՝ անօրգանական-օրգանական-կենսաբանական քիմիայի ամբիոնի վարիչ:
1945-1956 թթ.՝ օրգանական քիմիայի ամբիոնի վարիչ, իսկ օրգանական քիմիայի և կենսաբանական քիմիայի ամբիոնների միավորվելուց հետո՝ ամբիոնի պրոֆեսոր:
1932-1935 թթ. աշխատել է Երևանի պոլիտեխնիկական ինստիտուտի անօրգանական քիմիայի ամբիոնում և գիտահետազոտական լաբորատորիայում:
1933 թ. ընդունվել է Երևանի պոլիտեխնիկական ինստիտուտի քիմիական ֆակուլտետի 3-րդ կուրս:
1935-1946 թթ. եղել է ԽՍՀՄ ԳԱ հայկական մասնաճյուղի քիմիական ինստիտուտի ավագ գիտաշխատող:
1937 թ. ավարտել է Երևանի պոլիտեխնիկական ինստիտուտի քիմիական ֆակուլտետը ճարտարագետ - քիմիկ հետազոտողի մասնագիտությամբ:
1937 թ. հունվարին Լենինգրադի քիմիատեխնոլոգիական ինստիտուտում (ներկայիս` Սանկտ Պետերբուրգի պետական տեխնոլոգիական ինստիտուտ) պաշտպանել է թեկնածուական ատենախոսություն՝ “Изучение реакции образования диметилгексиндиола и опыты по его расщеплению” և ստացել է քիմիական գիտությունների թեկնածուի գիտական աստիճան:
1945 թ. մարտին Երևանի պետական համալսարանում պաշտպանել է դոկտորական ատենախոսություն` `“Исследования в области ацетиленовых - ɣ - гликолей”.
1945 թ. հունիսին Բարձրագույն որակավորման հանձնաժողովի կողմից Ա. Թ. Բաբայանը ստացել է քիմիական գիտությունների դոկտորի գիտական աստիճան և արժանացել է պրոֆեսորի կոչման:
1945 թ. հուլիսին ՀԽՍՀ Գերագույն խորհրդի կողմից պարգևատրվել է «Անձնվեր աշխատանքի համար» մեդալով և պատվոգրով՝ 1941-1945 թթ. Հայրենական մեծ պատերազմի ընթացքում դրսևորած անմնացորդ նվիրումի համար:
1945 թ. ԽՍՀՄ Հողժողկոմ – ի կողմից պարգևատրվել է «Սոցիալիստական գյուղատնտեսության գերազանցիկ» շքանշանով:
1946թ. Երևանի անասնաբուծական-անասնաբուժական ինստիտուտի սկզբնական կուսակցական կազմակերպության կողմից ընդունվել է ՍՄԿԿ անդամության շարքերը:
1946-1948 թթ. եղել է Երևանի բժշկական ինստիտուտի օրգանական-կենսաբանական քիմիայի ամբիոնի պրոֆեսոր:
1947 թ. պարգևատրվել է ՀԱՄԼԿԵՄ ԿԿ պատվոգրով՝ Երևանի պիոներների պալատի քիմիայի խմբակում երեխաների արտադպրոցական դաստիարակության ուղղությամբ կատարած բազմամյա հասարակական աշխատանքի համար:
1947-1951 թթ. ընտրվել է ՀԽՍՀ 2-րդ գումարման Գերագույն խորհրդի պատգամավոր:
1948 թ. խորհրդային կանանց դելեգացիայի կազմում մասնակցել է Կանանց միջազգային դեմոկրատական ֆեդերացիայի 2-րդ կոնգրեսի աշխատանքներին Բուդապեշտում:
1949- 1953 թթ. ՀԽՍՀ ԳԱ քիմիայի ինստիտուտում աշխատել է գիտական գծով տնօրենի տեղակալ, այնուհետև՝ օրգանական քիմիայի սեկտորի ավագ գիտաշխատող:
1951-1955 թթ. ընտրվել է ՀԽՍՀ 3-րդ գումարման Գերագույն խորհրդի պատգամավոր:
1955-1957 թթ. ՀԽՍՀ ԳԱ քիմիայի ինստիտուտում աշխատել է օրգանական քիմիայի սեկտորի վարիչ:
1955-1959 թթ. ընտրվել է ՀԽՍՀ 4-րդ գումարման Գերագույն խորհրդի պատգամավոր:
1956թ. ընտրվել է ՀԽՍՀ ԳԱ թղթակից անդամ:
1957 թ. ՀԽՍՀ ԳԱ օրգանական քիմիայի ԳՀԻ-ում աշխատել է որպես Ամինոմիացությունների լաբորատորիայի վարիչ։
1960 թ. պարգևատրվել է Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշանով:
1961 թ. պարգևատրվել է Գերագույն խորհրդի պատվոգրով:
1961թ. արժանացել է ՀԽՍՀ գիտության վաստակավոր գործչի կոչման:
1962 թ. Խաղաղության խորհրդային կոմիտեի դելեգացիայի կազմում եղել է Ֆինլյանդիայում:
1963 թ. Լոնդոնում զեկուցումով հանդես է եկել Տեսական և կիրառական քիմիայի միջազգային միության 19-րդ կոնգրեսում (Международный союз теоретической и прикладной химии, ИЮПАК (МСТПХ), International Union of Pure and Applied Chemistry, IUPAC).
1967 թ. պարգևատրվել է «Պատվո նշան» շքանշանով:
1968 թ. ընտրվել է ՀԽՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս:
1970 թ., ի նշանավորումն Վ. Ի. Լենինի ծննդյան 100-ամյա տարելիցի, պարգևատրվել է «Անձնվեր աշխատանքի համար» մեդալով:
1970 թ. Բարեկամության խորհրդային ընկերությունների միության (Союз советских обществ дружбы (ССОД)) դելեգացիայի կազմում եղել է Նորվեգիայում:
1972 թ. Խորհրդային Միության դելեգացիայի կազմում Շվեյցարիայում մասնակցել է ИЮПАК 2-րդ կոնգրեսին՝ ֆիզիկական և օրգանական քիմիայի գծով:
1976 թ. պարգևատրվել է Ժողովուրդների բարեկամության շքանշանով:
1986 թ. օրգանական քիմիայի զարգացման և այդ բնագավառում լավագույն կադրերի պատրաստման գործում ունեցած մեծ ծառայությունների և ծննդյան 80-ամյակի կապակցությամբ վաստակաշատ գիտնականը արժանացել է կառավարական պարգևի:
1991 թ. Ա. Թ. Բաբայանն ազատվել է Օրգանական քիմիայի ինստիտուտի լաբորատորիայի վարիչի պաշտոնից և նշանակվել Օրգանական քիմիայի ինստիտուտի տնօրինության խորհրդատու: