«Ակադեմիկոս Գուրգեն Սահակյանը գիտության հմուտ կազմակերպիչ է: Նրա եռանդուն գործունեության շնորհիվ Երևանի պետական համալսարանում հիմնադրվեց Տեսական ֆիզիկայի ամբիոնը` դառնալով Միության ճանաչված գիտական և ուսումնական հաստատություններից մեկը, որի աշխատախմբի ուսումնասիրությունները ավելի քան քսան տարի գերխիտ երկնային մարմինների ուսումնասիրությամբ զբաղվող աշխարհի առաջնակարգ գիտնականների ուսում նասիրությունների շարքում կարևորագույն տեղ են գրավում»:

Դ.Մ. ՍԵԴՐԱԿՅԱՆ, Է.Վ. ՉՈՒԲԱՐՅԱՆ

Գուրգեն Սերոբի Սահակյանը ծնվել է 1913 թ. սեպտեմբերի 10-ին Անիի շրջանի Սառնաղբյուր գյուղում: Մահացել է 2000 թ. մարտի 26-ին Երևանում։
1930 թ. ավարտել է Սառնաղբյուր գյուղի յոթնամյա դպրոցը:
1933 թ. ավարտել է Լենինականի շինարարական տեխնիկումը:
1933-1934 թթ. Սպիտակի շրջանի Մեծ Պառնի գյուղի միջնակարգ դպրոցի ուսուցիչ:
1939 թ. ավարտել է Երևանի պետական համալսարանի ֆիզիկամաթեմատիկական ֆակուլտետը:
1939, 1946-1949 թթ. ՍՍՀՄ ԳԱ Պ. Ն. Լեբեդևի անվ. Ֆիզիկական ինստիտուտի ասպիրանտ:
1939-1946 թթ. ծառայել է սովետական բանակում: Մասնակցել է Հայրենական մեծ
1941 թ. ընդունվել է ՍՄԿԿ շարքերը:
1945 թ. պարգևատրվել է Կարմիր աստղի շքանշանով:
1950 թ. շնորհվել է ֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների թեկնածուի գիտական աստիճան:
1950 -2000թթ. աշխատել է Երևանի պետական համալսարանում (1950-1951 թթ. ավագ դասախոս, 1967-1972 թթ. ֆիզիկայի ֆակուլտետի դեկան, 1951-1985 թթ. տեսական ֆիզիկայի ամբիոնի վարիչ, 1985-2000 թթ.` նույն ամբիոնի պրոֆեսոր):
1950-1960 թթ. Հայկական ՍՍՀ ԳԱ ֆիզիկայի ինստիտուտի ավագ գիտական աշխատակից:
1960-1966 թթ. Հայկական ՍՍՀ ԳԱ կենտրոնական գիտահետազոտական ֆիզիկատեխնիկական լաբորատորիայի ավագ գիտական աշխատակից, 1966 թ.` տնօրեն:
1961-1968 թթ. Հայկական ՍՍՀ ԳԱ Բյուրականի աստղադիտարանի ավագ գիտական աշխատակից:
1963 թ. շնորհվել է ֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների դոկտորի գիտական աստիճան:
1964 թ. շնորհվել է պրոֆեսորի գիտական կոչում:
1965 թ. ընտրվել է Հայկական ՍՍՀ ԳԱ թղթակից անդամ:
− Սովետական գրավիտացիոն II կոնֆերանսի մասնակից (Թբիլիսի):
1968 թ. գրավիտացիայի և հարաբերականության տեսության միջազգային V կոնֆերանսի մասնակից (Թբիլիսի):
1970 թ. շնորհվել է Հայկական ՍՍՀ գիտության վաստակավոր գործչի պատվավոր կոչում:
− Պարգևատրվել է «Աշխատանքային արիության համար` ի նշանավորումն Վ. Ի. Լենինի ծննդյան 100-ամյակի» մեդալով:
1970-2000 թթ. Հայկական ՍՍՀ բարձրագույն և միջնակարգ մասնագիտական կրթության մինիստրության գիտատեխնիկական խորհրդի գրավիտացիայի սեկցիայի անդամ:
1972 թ. Սովետական գրավիտացիոն III կոնֆերանսի մասնակից (Երևան):
1973-2000 թթ. Հայկական սովետական հանրագիտարանի ֆիզիկայի գիտաճյուղային խորհրդի նախագահ:
1974 թ. միջազգային աստղաֆիզիկական խորհրդի` Կոպերնիկոսի ծննդյան 500-ամյակին նվիրված համագումարի մասնակից (Վարշավա):
1976 թ. պարգևատրվել է Հայկական ՍՍՀ ԳԱ “Վաստակագրով”` գիտության զարգացման բնագավառում ունեցած վաստակի համար:
− Սովետական գրավիտացիոն IV կոնֆերանսի մասնակից (Մինսկ):
1977 թ. պարգևատրվել է Հայկական ՍՍՀ բարձրագույն և միջնակարգ մասնագիտական կրթության մինիստրության և բարձրագույն դպրոցի աշխատողների արհմիության պատվոգրով:
− Գրավիտացիայի և հարաբերականության տեսության միջազգային VIII կոնֆերանսի մասնակից (Կանադա, Վաթերլոո):
1980 թ. գրավիտացիայի և հարաբերականության տեսության միջազգային IX կոնֆերանսի մասնակից (ԳԴՀ, Յենա):
− Երկնային գերխիտ մարմինների տեսության համամիութենական գիտաժողովի կազմակերպիչ (Երևան):
1981 թ. պարգևատրվել է ժողովուրդների բարեկամության շքանշանով:
− Սովետական գրավիտացիոն V կոնֆերանսի մասնակից (Մոսկվա):
1982 թ. ընտրվել է Հայկական ՍՍՀ ԳԱ իսկական անդամ:
1983 թ. պարգևատրվել է Հայկական ՍՍՀ Գերագույն սովետի նախագահության պատվոգրով` ծննդյան 70-ամյակի կապակցությամբ:
1984 թ. սովետական գրավիտացիոն VI կոնֆերանսի մասնակից (Մոսկվա):
1985 թ. պարգևատրվել է Հայրենական պատերազմի 2-րդ աստիճանի շքանշանով:
1986 թ. գրավիտացիայի և հարաբերականության տեսության XI միջազգային կոնֆերանսի մասնակից (Շվեդիա, Ստոկհոլմ):
− Պարգևատրվել է Լենինի շքանշանով:

Գուրգեն Սերոբի Սահակյանը ծնվել է 1913 թվականի սեպտեմբերի 10-ին Անիի շրջանի Սառնաղբյուր գյուղում, գյուղացու ընտանիքում: Սկզբնական կրթությունն ստացել է հայրենի գյուղում: 1933−1934 ուս. տարում աշխատել է Սպիտակի շրջանի Մեծ Պառնի գյուղում որպես ֆիզիկայի և մաթեմատիկայի ուսուցիչ, իսկ մեկ տարի անց ընդունվել է Երևանի պետական համալսարանի ֆիզիկամաթեմատիկական ֆակուլտետը: 1939 թվականին, գերազանց ավարտելով համալսարանը, նա ընդունվել է ՍՍՀՄ ԳԱ Պ. Ն. Լեբեդևի անվան ֆիզիկայի ինստիտուտի ասպիրանտուրան: Մի քանի ամիս անց Գ. Ս. Սահակյանը զորակոչվել է սովետական բանակ և Հայրենական մեծ պատերազմում մասնակցել է Հունգարիայի, Ավստրիայի և Չեխոսլովակիայի ազատագրմանը:
Զորացրվելուց հետո Գ. Ս. Սահակյանը շարունակել է ուսումը ՍՍՀՄ ԳԱ Լեբեդևի անվան ֆիզիկայի ինստիտուտի ասպիրանտուրայում` ականավոր սովետական ֆիզիկոսներ, ակադեմիկոս Ի. Ե. Տամմի և ՍՍՀՄ ԳԱ թղթակից անդամ Դ. Ի. Բլոխինցևի ղեկավարությամբ: Նրա առաջին աշխատանքները նվիրված էին բարձր էներգիաներով էլեկտրոնների առաձգական ցրման պրոցեսների օգնությամբ ատոմի միջուկի և նուկլոնի կառուցվածքի ուսումնասիրությանը: Նա առաջինը կանխագուշակեց նուկլոնների բարդ կառուցվածքը և մտցրեց ֆորմֆակտորի գաղափարը այդ մասնիկների համար: Միայն հիսունական թվականների կեսերին նուկլոնների բարդ կառուցվածքի ուսումնասիրությունը դարձավ բարձր էներգիաների ֆիզիկայի կարևորագույն խնդիրներից մեկը:
1950 թվականին, թեկնածուական դիսերտացիայի պաշտպանությունից հետո, Սահակյանը վերադառնում է Հայաստան և իր գործունեությունը կապում Երևանի պետական համալսարանի հետ, որտեղ նա աշխատում է մինչև այսօր: 1951 թվականին նա կազմակերպում է համալսարանի տեսական ֆիզիկայի ամբիոնը, որի անփոփոխ ղեկավարն էր մինչև 1985 թվականի հոկտեմբերը:
1950 թվականին, թեկնածուական գիսերտացիան պաշտպանելուց հետո, Սահակյանը վերադառնում է Հայաստան և 1951 թվականին կազմակերպում Երևանի պետական համալսարանի տեսական ֆիզիկայի ամբիոնը, որի անփոփոխ ղեկավարն էր մինչև 1985 թվականի հոկտեմբերը։ Պրոֆեսոր Գ. Ս. Սահակյանի հետագա գիտական գործունեությունը կարելի է բաժանել երկու հիմնական շրջանների: Առաջին շրջանում` 1951-ից մինչև 1958 թվականները, ՀՍՍՀ ԳԱ թղթակից անդամ Ն. Մ. Քոչարյանի և աշխատակիցների հետ նա կատարում է մի շարք ֆունդամենտալ աշխատանքներ տիեզերական ճառագայթների ֆիզիկայի բնագավառում` նվիրված միջուկաակտիվ մասնիկների և µ - մեզոնների էներգետիկական սպեկտրների, պրոտոնների և π-մեզոնների նյութի հետ փոխազդեցության հետազոտություններին, որոնք թույլ տվեցին գտնել միջուկային փոխազդեցությունների կտրվածքի կախվածությունը միջուկի պարամետրերից և մասնիկների էներգիաներից: Նա հաշվել է նաև մթնոլորտում π- և µ-մեզոնների ծնման սպեկտրները: Այդ շրջանի աշխատանքները ընկան պրոֆեսոր Գ. Ս. Սահակյանի` 1960 թ. լույս տեսած “Տիեզերական ճառագայթման մասնիկների էներգետիկական սպեկտրները և միջուկային փոխազդեցությունները” մենագրության հիմքում: Գ. Ս. Սահակյանի գիտական գործունեության երկրորդ շրջանի հիմնական ուղղությունը այլասերված պլազմայի տեսության, գերխիտ երկնային մարմինների տեսության և ձգողականության ալտերնատիվ տեսությունների մշակումն է :
1959-1960-ական թվականներին տպագրված աշխատանքների շարքը նվիրված է միաֆոտոն աննիհիլիացիայի և զույգերի ծնման պրոցեսների , մեծ խտությունների և ջերմաստիճանների ժամանակ էլեկտրամագնիսական ալիքների դիսպերսիայի, ինդուկցված չերենկովյան ճառագայթման ուսումնասիրությանը: Այդ պրոցեսները կարող են տեղի ունենալ նեյտրոնային աստղերի և սպիտակ թզուկների այլասերված նյութում: 1960-ական թվականների սկզբին ակադենիկոս Վ. Հ. Համբարձումյանի հետ համատեղ կատարած հիմնարար աշխատանքների շնորհիվ Հայաստանում ստեղծվում և բուռն զարգացում է ստանում տեսական ֆիզիկայի և աստղաֆիզիկայի մի նոր ուղղություն՝ “Գերխիտ երկնային մարմինների տեսությունը”: Այդ աշխատանքներում դրվեցին այլասերված նյութի թերմոդինամիկական տեսության և այլասերված աստղային կոնֆիգուրացիաների տեսության հիմքերը: Այդ աշխատանքները ընկան Գ. Ս. Սահակյանի դոկտորական դիսերտացիայի հիմքում, որը նա հաջողությամբ պաշտպանեց 1963 թվականին ՍՍՀՄ ԳԱ Լեբեդևի անվան ֆիզիկայի ինստիտուտում:
Նկատի ունենալով Սահակյանի այդ տարիների գիտական գործունեությունը, պրոֆ. Յա. Ա. Սմորոդինսկին նշել է. «Սահակյանի աշխատանքները իրենցից ներկայացնում են բացառիկ երևույթ տեսական աստղաֆիզիկայում: Հարցերի լայն շրջանակը, պրոբլեմի անսովոր, համարձակ դրվածքը, խնդրի որակյալ լուծման ժամանակակից ոճը և, որ ամենագլխավորն է, նոր հետազոտությունների համար բազմաթիվ գաղափարները, անկասկած ապացուցում են հեղինակի գիտական բարձր մակարդակը»:
Առավել խիտ բարիոնային կոնֆիգուրացիաներում (pc >1016գ սմ-³) զանգվածի գրավիտացիոն պակասորդը ∆M = Nmp−M(mp-պրոտոնի զանգվածը, N-բարիոնների թիվը աստղում, M-աստղի զանգվածը) ունի անոմալ արժեք, այսինքն դառնում է բացասական: Սա նոր էֆեկտ է հարաբերականության ընդհանուր տեսությունում, պայմանավորված համապատասխան կոնֆիգուրացիաներում ներքին էներգիայի ադիտիվության կատաստրոֆիկ խախտմամբ: Ակադեմիկոս Գ. Ս. Սահակյանի այս աշխատանքները հույժ կարևոր նշանակություն ունեն երկնային գերխիտ մարմինների կոսմոգոնիայի և, մասնավորապես, բաբախիչների տեսության համար:
Գ. Ս. Սահակյանի, որպես Երևանի պետական համալսարանի տեսական ֆիզիկայի ամբիոնի գիտական ղեկավարի, հմուտ գործունեության շնորհիվ ստեղծվել է հետազոտական մի կոլեկտիվ, որը ավելի քան քսան տարի աշխարհում առաջատար տեղերից մեկն է գրավել երկնային գերխիտ մարմինների տեսությունը զարգացնող գիտական խմբերի շարքում: 1963-1965 թվականներին ուսումնասիրվել է նյութի վիճակը վերմիջուկային խտությունների տիրույթում, հետազոտվել են միջուկային ռեակցիաները սառը պլազմայում և ջերմաստիճանի ազդեցությունը այդ ռեակցիաների արագության վրա, նեյտրոնիզացման երևույթը նյութի Ae-փուլում: Ճշգրտվել է նյութի վիճակի հավասարումը միջուկային և միջուկայինից բարձր խտությունների տիրույթում` հաշվի առնելով միջուկային փոխազդեցությունները:
1968-1976 թվականների ընթացքում Գ. Ս. Սահակյանի ղեկավարությամբ և անմիջական մասնակցությամբ տեսական ֆիզիկայի ամբիոնում զարգացվել է պտտվող գերխիտ կոնֆիգուրացիաների ռելյատիվիստական տեսությունը, մշակվել է բարիոնային աստղերի քվազիստացիոնար մագնիսոլորտի մոդելը այն ենթադրությամբ, որ մագնիսական դաշտը դիպոլային է: Ցույց է տրված, որ այդ մագնիսոլորտը կարող է բարձրէներգետիկ տիեզերական ճառագայթման աղբյուր հանդիսանալ:
1960-ական թվականներին և 1970-ականների սկզբում կատարված աշխատանքների արդյունքները հիմք ծառայեցին Գ. Ս. Սահակյանի «Այլասերված գազային զանգվածների հավասարակշիռ կոնֆիգուրացիաները» մենագրության համար (Մ., 1972), որը թարգմանվել է անգլերեն և լույս տեսել ԱՄՆ-ում 1974 թվականին: Այս մենագրությունը գերխիտ երկնային մարմինների կոսմոգոնիայի սիստեմատիկ շարադրման առաջին փորձն է համաշխարհային գրականության մեջ: Ըստ ակադեմիկոս Վ. Հ. Համբարձումյանի, “պրոֆեսոր Գ. Ս. Սահակյանի գիրքը հանդիսանում է այն մենագրությունը, որում դիտարկվում է միջուկային խտությամբ խիստ այլասերված նյութի վիճակի հավասարման տեսությունը և նրա վրա հիմնված` այլասերված աստղային զանգվածների հավասարակշիռ կոնֆիգուրացիաների տեսությունը:
Գրքի հեղինակ Գ. Ս. Սահակյանը քննարկվող բնագավառում խոշոր հեղինակություն է: Նրան են պատկանում գրքում շարադրված արդյունքներից շատերը: Ինչպես իր այլ աշխատանքներում, այնպես էլ այս գրքում նա կատարում է հարցի խիստ և հետևողական դիտարկում: Դրա հիման վրա կարելի է հուսալ, որ նրա մենագրությունը կօժանդակի այդ պրոբլեմի շուրջ ստեղծված ինֆորմացիոն քաոսում, ուր տեղ են գտել նաև գործի համար շատ վնասակար աղմուկներ, որոշ կարգ մտցնելուն”:
1970-ական թվականներին պրոֆ. Գ. Ս. Սահակյանը զբաղվում է էներգիայի այն աղբյուրների պրոբլեմով, որոնք կարող են ապահովել բաբախիչների ակտիվ կյանքը: Մասնավորապես հաշվարկված են էներգիայի տարբեր աղբյուրներով աստղերի կոնֆիգուրացիաները և պարզված է էներգիայի բազմապիսի պաշարների դերը, որոնցից հատկանշական են մնացորդային միջուկային էներգիան և դեֆորմացիայի լրացուցիչ գրավիտացիոն էներգիան` պայմանավորված պտույտով:
Գ. Ս. Սահակյանը 1975 թվականից հետո աշխատակիցների հետ համատեղ վերանայել է այլասերված պլազմայի տեսությունը, հաշվի առնելով տարրական մասնիկների ֆիզիկայի վերջին նվաճումները: Այն հիմնականում կապված է եղել այլասերված աստղային նյութի թերմոդինամիկայում պիոնների դերի ընդունման և հադրոնների քվարկային կառուցվածքի մասին պատկերացման հաստատման հետ: Հետազոտվել են այլասերված գերխիտ նյութի թերմոդինամիկական հատկությունները խտությունների ամբողջ դիապազոնում: Զարգացվել է միջուկային նյութի բացասական պիոնային կոմպոնենտի դերի հաշվառման հետևողական կիսաէմպիրիկ մեթոդ, որը թույլ տվեց զգալիորեն ճշգրտել մեր պատկերացումները այլասերված պլազմայի հատկությունների վերաբերյալ` միջուկային և նրանից ցածր խտությունների դեպքում: Մասնավորապես հաստատվել է երկնային գերխիտ մարմինների տեսության մեջ հատուկ հետաքրքրություն ներկայացնող պիոնիզացիայի էֆեկտի գոյությունը։ Նոր են նաև եզրահանգումները Ae-պլազմայից հոծ միջուկային նյութի փուլային անցման թռիչքային բնույթի, այդ նյութի քիմիական կազմի և նրա վիճակի բնութագրի վերաբերյալ: Մանրակրկիտ հետազոտված է քվարկային փուլը, որը կազմված է քվարկներից և լեպտոնների ոչ մեծ քանակության խառնուրդից, նրա կազմավորման շեմը, մասնիկների կոնցենտրացիաները և այլ պարամետրեր՝ կախված պլազմայի բարիոնային լիցքի խտությունից: Այդ հետազոտությունների հիման վրա արտածված է միջուկային նյութում պիոնային կոմպոնենտի առկայությունը և հադրոնների քվարկային կառուցվածքը հետևողականորեն հաշվի առնող այլասերված պլազմայի վիճակի հավասարումը: Գերխիտ երկնային մարմինների հաշվարկված պարամետրերը որակապես համաձայնեցվում են եղած դիտողական տվյալների հետ: Այստեղ նոր է տեսական այն եզրակացությունը, որ գոյություն ունեն կոնֆիգուրացիաների մոդելներ, որոնց կենտրոնական տիրույթը կազմում է համեմատաբար նոսր Ae-պլազմայի թաղանթով շրջապատված անսեղմելի միջուկային նյութը:
Վերջին տարիներին Գ. Ս. Սահակյանը աշխատակիցների հետ համատեղ մշակում է ձգողականության տեսության մեջ վակուումի հնարավոր դերի հաշվառման ֆենոմենոլոգիական մոտեցում, որը հիմնված է ձգողականությամբ կորացած տարածություն-ժամանակում լարվածությունների հատուկ վակուումային դաշտի գոյության մասին պատկերացումների վրա:
Երևանի պետական համալսարանի տեսական ֆիզիկայի ամբիոնում Գ. Ս. Սահակյանի ղեկավարությամբ հետազոտություններ են կատարվում «Գերխիտ մարմինների ֆիզիկական և դինամիկ զարգացումը» պրոբլեմի վրա, ընդգրկելով ամբիոնի բոլոր աշխատակիցներին և բարձր կուրսերի որոշ ուսանողների: 1979 թվականից սկսած «Գերխիտ երկնային մարմինների ֆիզիկա» պրոբլեմով ամբիոնը առաջատարն է Սովետական Միությունում: Գ. Ս. Սահակյանի աշխատանքները զգալի ազդեցություն են թողել գերխիտ երկնային մարմինների տեսության ասպարեզի մասնագետների և հատկապես գրավիտացիայի տեսությամբ զբաղվող նրա աշակերտների աշխատանքների վրա:
Գ. Ս. Սահակյանի ղեկավարությամբ պաշտպանվել է 5 դոկտորական և 11 թեկնածուական դիսերտացիա:
Մեծ է նրա դերը Հայաստանում բարձրորակ տեսաբան-ֆիզիկոսների պատրաստման գործում: Համալսարանի տեսական ֆիզիկայի ամբիոնը պրոֆ. Սահակյանի ղեկավարությամբ ամենօրյա տքնաջան աշխատանք էր տանում շնորհալի երիտասարդ տեսաբան-ֆիզիկոսների ընտրության և դաստիարակության ուղղությամբ, ուսանողական նստարանից նրանց ներարկելով սեր դեպի ինքնուրույն գիտական աշխատանքը:
«Տեսական ֆիզիկա» առարկայի դասավանդումը տարվում էր ֆիզիկայի ամենավերջին նվաճումների հաշվառումով; Այսօր ամբիոնի բազմաթիվ շրջանավարտներ հաջողությամբ աշխատում են Հայաստանի բուհերում և գիտահետազոտական ինստիտուտներում:
Պրոֆեսոր Սահակյանը զգալի աշխատանք էր տանում տեսական ֆիզիկայի դասագրքերի և ձեռնարկների ստեղծման ուղղությամբ: 1972 թվականին Է. Վ. Չուբարյանի հետ համատեղ նրանք տպագրում են «Քվանտային մեխանիկա» հայերեն լեզվով առաջին դասագիրքը, որի ընդլայնված և լրացված ռուսերեն հրատարակությունը լույս տեսավ 1982 թվականին: Ի տարբերություն գոյություն ունեցող բազմաթիվ դասագրքերի, Սահակյանի գրքում քվանտային մեխանիկայի բոլոր հիմնական հարցերը շարադրված են ատոմական ֆիզիկայի կոնկրետ պրոբլեմներից առաջ: Ուսումնական գրականության մեջ առաջին անգամ քննարկված է քվանտային մեխանիկայի ֆեյնմանյան մեկնաբանությունը՝ ինտեգրալները ըստ հետագծի, որը նոր հետաքրքիր մոտեցում է մասնիկների շարժման և միկրոաշխարհի փոփոխության մեկնաբանման մեջ:
Այդ ուսումնական ձեռնարկը ըստ էության նաև խնդրագիրք է: Յուրաքանչյուր գլխի վերջում բերված բազմաթիվ խնդիրները կազմված են նյութի ընկալումը խորացնելու և լրացնելու նպատակով: Վերջապես, գրքում զետեղված է միկրոաշխարհի ֆիզիկայի զարգացման և քվանտային մեխանիկայի ստեղծման պատմությանը նվիրված գլուխ:
Հատուկ ուշադրության է արժանի պրոֆ. Սահակյանի «Տարածություն-ժամանակ և գրավիտացիա» դասագիրքը, որը լույս է տեսել 1985թ. Երևանի պետական համալսարանի հրատարակությամբ: Նրանում տրադիցիոն ֆորմալիզմի հետ մեկտեղ, երբ թենզորները ներկայացվում են որպես բաղադրիչների համախումբ՝ հարաբերված կոորդինատային համակարգին, օգտագործված է նաև Կարտանի աբստրակտ երկրաչափության ապարատը: Մեծ ուշադրություն է դարձված դիֆերենցիալ ձևերի և արտաքին դիֆերեցման ֆորմալիզմին, նրա կիրառությանը՝ էլեկտրամագնետիզմի և կորության թենզորի բաղադրիչների հաշվման հանդեպ: Հատուկ գլուխ է նվիրված այլասերված աստղային նյութից կազմված գրավիտացվող մարմինների ներքին լուծումների հայտնաբերմանը: Պրոֆ. Սահակյանը տանում էր նաև լայն գիտակազմակերպչական աշխատանք: 1967-1972 թթ. Գ. Ս. Սահակյանը եղել է Երևանի պետական համալսարանի ֆիզիկայի ֆակուլտետի դեկան: Նա մեծ ջանք է ներդրել ֆակուլտետում նոր գիտական ուղղությունների, ամբիոնների և գիտական լաբորատորիաների ստեղծման գործում: Մասնավորապես մեծ է նրա դերը առաջին բուհական գիտահետազոտական ինստիտուտի՝ Կոնդենսացված միջավայրերի ֆիզիկայի ինստիտուտի ստեղծման գործում:
Գ. Ս. Սահակյանը սովետական բոլոր գրավիտացիոն կոնֆերանսների կազմկոմիտեների անդամ է եղել: 1972 թվականին նրա ղեկավարությամբ Ծաղկաձորում կազմակերպվել և բարձր մակարդակով անց է կացվել Երրորդ սովետական գրավիտացիոն կոնֆերանսը, համամիութենական առաջին աշխատանքային խորհրդակցությունը Երևանում՝ գերխիտ երկնային մարմինների տեսության գծով: Գ. Ս. Սահակյանը ՍՍՀՄ բարձրագույն և միջնակարգ մասնագիտական կրթության մինիստրության գիտատեխնիկական խորհրդի գրավիտացիայի սեկցիայի անդամ էր, ՀՍՍՀ բարձրագույն և միջնակարգ մասնագիտական կրթության մինիստրության ֆիզիկայի գիտական սեկցիայի նախագահ՝ «տեսական և մաթեմատիկական ֆիզիկա» մասնագիտությամբ ֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների թեկնածուի գիտական աստիճան շնորհող մասնագիտացված գիտական խորհրդի նախագահ, ՀՍՍՀ ԳԱ Բյուրականի աստղադիտարանի «աստղաֆիզիկա» մասնագիտությամբ ֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների դոկտորի գիտական աստիճան և ՀՍՍՀ ԳԱ ֆիզիկայի կիրառման պրոբլեմների ինստիտուտի «պինդ մարմնի ֆիզիկա» մասնագիտությամբ ֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների թեկնածուի գիտական աստիճան շնորհող մասնագիտացված գիտական խորհուրդների անդամ: Գ. Ս. Սահակյանը Երևանի պետական համալսարանի, նույն համալսարանի ֆիզիկայի ֆակուլտետի , ՀՍՍՀ ԳԱ Բյուրականի աստղաֆիզիկական դիտարանի և ֆիզիկայի կիրառական պրոբլեմների ինստիտուտի գիտական խորհուրդների անդամ էր: Նա «Աստղաֆիզիկա», «ՀՍՍՀ ԳԱ տեղեկագիր. Ֆիզիկա» և «Երևանի պետ. համալսարանի գիտական տեղեկագիր» ամսագրերի խմբագրական կոլեգիաների անդամ էր, Հայկական սովետական հանրագիտարանի ֆիզիկայի բաժնի գիտաճյուղային խորհրդի խմբագիր:
Գ. Ս. Սահակյանի մասնակցությունը Հայրենական մեծ պատերազմին և նրա մանկավարժական ու գիտական բեղմնավոր գործունեությունը նշվել է կառավարական բարձր պարգևներով: Նա պարգևատրվել է Լենինի, Կարմիր աստղի, Ժողովուրդների բարեկամության և Հայրենական պատերազմի երկրորդ աստիճանի շքանշաններով, ինչպես նաև մեդալներով և Հայկական ՍՍՀ Գերագույն սովետի պատվոգրով: 1970 թվականին նրան շնորհվել է Հայկական ՍՍՀ գիտության վաստակավոր գործչի կոչում:

Ասլանյան, Վ.
Գուրգեն Սահակյան: Ծննդյան 70-ամյակի առթիվ: Երևանի համալս. - 1983. - № 2. - էջ 9-10:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Խաչիկյան Էդ.
----------------------------------------
Խաչիկյան, Է.
Անվանի գիտնական - ֆիզիկոս: (Հայկական ՍՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս Գ. Ս. Սահակյանի ծննդյան 70-ամյակի առթիվ): Սովետ. Հայաստան. - 1983. - 8 դեկտ.:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Սեդրակյան Դ.
----------------------------------------
Ղարագյոզյան, Ա. Գ.
Տեսական ֆիզիկայի երախտավորը: [Գ. Ս. Սահակյանի ծննդյան 70-ամյակի առթիվ]: երևանի համալս. - 1983. - 15 հոկտ.:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Ավետիսյան Ա. Կ.
----------------------------------------
Չուբարյան, Է. Վ.
Գուրգեն Սերոբի Սահակյան: Ծննդյան 70-ամյակի առթիվ: Մաթեմատիկան և ֆիզիկան դպրոցում. - 1983. - № 6. - էջ 60-61:
----------------------------------------
Չուբարյան, Է.
Սահակյան Գուրգեն Սերոբի: ՀՍՀ. -Եր., 1984. - Հ. 10. - էջ 137:
----------------------------------------
Սահակյան Գուրգեն Սերոբի: Հայկական ՍՍՀ գիտությունների ակադեմիա: Անձնակազմը. - Եր., 1984. - էջ 106:
----------------------------------------
Саакян Гурген Серобович: Академия наук Армянской ССР: Персональный состав. - Ер., 1984. - С. 101.
----------------------------------------
Саакян Гурген Серобович: Астрономы: Биогр. справочник /. -2-е изд., доп. и перераб. - Киев, 1986. - С. 278.
----------------------------------------
Асланян, В. М.
Академик АН АрмССР Гурген Серобович Саакян: (К 70-летию со дня рождения): Учен. зап./ Ерев. гос. ун-т. Естеств. науки. - 1983. - [№] 2. - С. 176-177.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Хачикян Э. Е.
----------------------------------------
Гарибян, Г. М.
Гурген Серопович Саакян: (К шестидесятилетию со дня рождения): Изв. АН АрмССР. Физика. - 1973. - Т. 8, Вып. 4. - С. - 312-314.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Безирганян П. А.
Вартанян Ю. Л.
----------------------------------------
Гарибян, Г. М.
Гурген Серопович Саакян: (К семидесятилетию со дня рождения): Изв. АН АрмССР. Физика. - 1983. - Т. 18, Вып. 4. - С. 251-254.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Седракян Д. М.
Чубарян Э. В.
----------------------------------------
Гурген Серобович Саакян: К 60-летию со дня рождения: Учен. зап. / Ерев. гос. ун-т. Естеств. науки. -1973. - [№] 2. -С. 141-143.
----------------------------------------
Мирзоян, Л. М.
Сверхплотные небесные тела: Коммунист. - 1980. - 2 окт.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Хачикян Э. Е.
----------------------------------------

Саакян, Гурген Серобович.
Влияние диссоциации нуклона на упругое рассеяние электронов: ЖЭТФ. - 1950. - Т. 20, Вып. 10. - С. 871-876.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Влияние размеров ядра на тормозное излучение: ЖЭТФ. - 1950. - Т. 20. Вып. 9. - С. 787-794.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Влияние размеров ядра на рассеяние быстрых электронов и на рождение пар фотонами: Науч. тр. / Ерев. гос. ун-т. Сер. физ. - мат. наук. - 1952. - Т. 35, Вып. 2. - С. 5-90.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Исследование состава космических лучей на высоте 1000 м над уровнем моря: ЖЭТФ. - 1952. - Т. 23, Вып. 5. - С. 532-542.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Кочарян Н. М.
Айвазян М. Т.
Киракосян З. А.
Кайтмазов С. Д.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
К неионизационным потерям протонов больших энергий: Докл. АН АрмССР. - 1952. - Т. 15, № 3. - С. 65-70.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Кочарян Н. М.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Торможение крайне релятивистских электронов на протонах: Доклады АН АрмССР. - 192. - Т. 15, № 1. - С. 3-10.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Генерация л-мезонов в плотных веществах: Изв. АН Арм. ССР. Сер. физ. - мат., естеств. и техн. наук. - 1953. - Т. 6, № 3. - С. 65-73.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
О светосиле магнитного спектрометра: Изв. АН АрмССР. Сер. физ.-мат., естеств. и техн. наук. - 1954. - Т. 7, № 4. - С. 55-69.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Генерация мезонов и электронов в нижних слоях атмосферы : Докл. АН АрмССР. - 1955. - Т. 21, № 1. - С. 11-14.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Кочарян Н. М.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Спектры рождения л-мезонов и протонов в графите: Изв. АН СССР. Сер. физ. - 1955. - Т. 19, № 5. - С. 508-514.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Кочарян Н. М.
Киракосян З. А.
Алексанян А. С.
Айвазян М. Т.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Спектры рождения протонов в воздухе и свинце: Изв. АН АрмССР. Сер. физ.-мат., естеств. и техн. наук. - 1955. - Т. 8, № 1. - С. 15-20.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Кочарян Н. М.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Энергетический спектр протонов на высоте 3200 м над уровнем моря: Изв. АН СССР. Сер. физ. - 1955. - Т. 19, № 5, - С. 515-518.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Кочарян Н. М.
Айвазян М. Т.
Киракосян З. А.
Алексанян А. С.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Ядерные взаимодействия п-мезонов в меди: Докл. АН СССР. - 1955. - Т. 105, № 6. - С. 1204-1207.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Кочарян Н. М.
Айвазян М. Т.
Киракосян З. А.
Алексанян А. С.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Прохождение нуклонной компоненты через атмосферу: Изв. АН АрмССР. Физ.-мат., естеств. и техн. науки. - 1956. - Т. 9, № 7. - С. 79-104.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Ядерные взаимодействия протонов больших энергий в меди: Докл. АН СССР. - 1956. - Т. 107, № 5. - С. 668-670.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Кочарян Н. М.
Айвазян М. Т.
Киракосян З. А.
Алексанян А. С.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Энергетический спектр µ-мезонов 3200 м над уровнем моря: Докл. АН АрмССР. - 1957. - Т. 24, № 2. - С. 49-52.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Кочарян Н. М.
Айвазян М. Т. ----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Энергетический спектр протонов на высоте 3200 м над уровнем моря: Докл. АН АрмССР. - 1957. - Т. 24, № 3. - С. 97-104.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Кочарян Н. М.
Айвазян М. Т.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Энергетический спектр рождения л-мезонов в атмосфере: Докл. АН АрмССР. - 1957. - Т. 24, № 1. - С 3-8.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Ядерные взаимодействия л-мезонов и протонов в графите: Изв. АН АрмССР. Сер.физ.-мат. наук. - 1957. - Т. 10, № 3. - С. 81-88.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Кочарян Н. М.
Айвазян М. Т.
Алексанян А. С.
Пачаджян Х. Б.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Энергетические спектры и ядерные взаимодействия частиц космического излучения: ЖЭТФ. - 1958. -Т. 35, Вып. 6. - С. 1335-1349.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Кочарян Н. М.
Киракосян З. А.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Индуцированное тормозное излучение и поглощение: Изв. АН АрмССР. Сер. физ.-мат., наук. - 1959. - Т. 12, № 5. - С. 99-104.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Индуцированное черенковское излучение: Докл. АН АрмССР. - 1959. - Т. 28, № 3. - С. 121-125.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Новый механизм рождения и аннигиляции электронных пар в среде: Докл. АН АрмССР. - 1959. - Т. 29, № 1. С. - 23-28.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Энергетические спектры и ядерные взаимодействия частиц космического излучения: Ер.: Изд-во Ерев. ун-та, 1960. - 113 с.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Гиперонные звезды: Природа. - 1960. - № 11. - С. 14-21.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
О вырожденном сверхплотном газе элементарных частиц: Астрон. журн. - 1960. - Т. 37, Вып. 2. - С. 193-209.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Амбарцумян В. А.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
О дисперсии при очень больших плотностях и температурах среды: ЖЭТФ. -1960. - Т. 38, Вып. 3. - С. - 843-849.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
О дисперсионных свойствах среды при очень больших плотностях и температурах: Сообщ. 1: Рассеяние электромагнитных волн электронами: Докл. АН АрмССР. - 1960. - Т. 30, № 1. - С. 47-54.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
О дисперсионных свойствах среды при очень больших плотностях и температурах: Сообщ. 2: Докл. АН АрмССР. - 1960. Т. 30, № 4. - С. 211-218.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Однофотонная аннигиляция и рождение электронных пар в среде: ЖЭТФ. - 1960. - Т. 38, Вып. 5. - С. 1593-1596.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Энергетический спектр протонов космических лучей: Тр. Междунар. конф. по космическим лучам . Июль 1959 г. - Т. 3: радиационный пояс Земли. Первичное космическое излучение, его свойства и происхождение. - М., 1960. - С. 151.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Кочарян Н. М.
Киракосян З. А.
----------------------------------------
Sahakyan, Gurgen Serobi.
Energy spectrum of cosmic radiation protons: Proceedings of the Moscow cosmic ray conference. July 1959. - V. 3: The earth radiatin belts. - M., 1960. - P. 136.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Внутреннее строение гиперонных конфигураций звездных масс: Астрон. журн. - 1961. - Т. 38, Вып. - 6. - С. 1016-1024.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Амбарцумян В. А.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
К теории гиперонных конфигураций звездных масс: Изв. АН АрмССР. Сер. физ.-мат. наук. - 1961. - Т. 14, № 5. - С. 109-114.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Седракян Д. М.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
О равновесных конфигурациях сверхплотных вырожденных газовых масс: Астрон. журн. - 1961. - Т. 38, Вып. 5. - С. 785-797.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Амбарцумян В. А.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Об уравнении состояния при сверхвысоких плотностях материи: Изв. АН АрмССР. Сер. физ.-мат. наук. - 1961. - Т. 14, № 6. - С. 117-123.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
К нерелятивистской теории сверхплотных звездных конфигураций: Астрон. журн. - 1962. - Т. 39, Вып. 6. - С. 1014-1019.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Кочарян Н. М.
Киракосян З. А.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
О коллапсе гравитирующих масс: Изв. АН АрмССР. Сер. физ.-мат. наук. - 1962. - Т. 15, № 6, - С. 89-91.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Вартанян Ю. Л.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
О решениях уравнений Эйнштейна для аксиально-симметрических полей: Изв. АН АрмССР. Сер. физ.-мат. наук. - 1962. - Т. 15, № 6. - С. 83-87.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
О сверхплотном состоянии материи во вселенной: Изв. АН АрмССР. Сер. физ.-мат. наук. - 1962. - Т. 15, № 1. - С. 123-134.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
К работе Камерона: [Критика работы, в которой были расчитаны звездные конфигурации, состоящие из реального газа нейтронов]: Астрон. журн. - 1963. - Т. 40, Вып. 1. - С. 82-84.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
К теории белых карликов и оболочек барионных звезд: Сообщ. Бюрак. обсерв. / АН АрмССР. - 1963. - Вып. 34. - С. 99-133.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Чубарян Э. В.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
О возможных фазовых состояниях веществ при чрезвычайно больших плотностях: Сообщ. Бюрак. обсерв. / АН АрмССР. - 1963. - Вып. 33. - С. 55-86.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Вартанян Ю. Л.
----------------------------------------
Sahakyan, Gurgen Serobi.
On the possible phase of matter at extremely high densities: Nuovo cimento. - 1963. - V. 30. - P. 82-104.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Современное состояние теории сверхплотных небесных тел: Вопр. космогонии / АН СССР. Астрон. совет. - 1963. - Т. 9. - С. 91-131.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Амбарцумян В. А.
----------------------------------------
Sahakyan, Gurgen Serobi.
On Weyls solution for axial-symmetrical gravitational fields: Nuovo cimento. - 1963. - V. 27. - P. 1497.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Vartanyan Y. L.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Основные параметры барионных конфигураций: Астрон. журн. - 1964. - Т. 41, Вып. 2. - С. 193-200.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Вартанян Ю. Л.
----------------------------------------
Սահակյան, Գուրգեն Սերոբի.
Ժամանակի և տարածության հասկացություների պատմական զարգացումը ֆիզիկայում: Գիտ. և տեխնիկա. - 1965. - № 1. - էջ 1-7:
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
О дефекте массы барионных звезд: Астрофизика / АН АрмССР. - 1965. - Т. 1, Вып. 1. - С. 7-21.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Амбарцумян В. А.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Теория сверхплотных небесных тел: Проблемы гравитации: Тез. докл. 2-й сов. гравитац. конф. (1965; Тбилиси) / М-во высш. и сред. спец. образования СССР и др. - Тбилиси, 1965. - С. 205-214.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Вартанян Ю. Л.
Чубарян Э. В.
----------------------------------------
Սահակյան, Գուրգեն Սերոբի.
Քվանտային մեխանիկա: Գիտ. և տեխնիկա. - 1966. - № 1. - էջ 1-8, № 2. - էջ 1-7:
----------------------------------------
Սահակյան, Գուրգեն Սերոբի.
Ժամանակի և տարածության հասկացությունները ֆիզիկայում: Մաթեմատիկան և ֆիզիկան դպրոցում. - 1967. - № 5-6. - էջ 35-41.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
К обобщенной теории гравитации Ньютона: Астрофизика / АН АрмССР. - 1967. - Т. 3. Вып. 3. - С. 311-323.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Мнацаканян М. А.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Модели массивных сверхплотных тел: Астрофизика / АН АрмССР. - 1967. - Т. 3, Вып. 4. - С 503-509.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Вартанян Ю. Л.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Теория сверхплотных небесных тел: Современные проблемы гравитации: Сб. тр. 2-й сов. гравитац. конф. (1965; Тбилиси). - Тбилиси, 1967. - С. 326-335.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Чубарян Э. В.
Вартанян Ю. Л.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
К релятивистской обобщенной теории гравитации. I: Астрофизика / АН АрмССР. - 1968. - Т. 4, Вып. 4. - С. 567-579.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Мнацаканян М. А.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Нейтронные конфигурации по обобщенной теории гравитации Ньютона: Астрофизика / АН АрмССР. - 1968. - Т. 4, Вып. 2. - С. 181-193.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Мнацаканян М. А.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Конфигурации вырожденных газовых масс по обобщенной теории гравитации: Тез. докл. 5-й междунар. конф. по гравитации и теории относительности (1968; Тбилиси). - Тбилиси, 1968. - С. 198.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Мнацаканян М. А.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Звездные конфигурации вырожденного электронного газа: Сообщ. Бюрак. обсерв. / АН АмССР. - 1969.- Вып. 40. - С. 98-107.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Мнацаканян М. А.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
К релятивистской обобщенной теории гравитации. 2: Барионные конфигурации: Астрофизика / АН АрмССР. - 1969. - Т. 5, Вып. 4. - С. 555-579.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Мнацаканян М. А.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Теория сверхплотных небесных тел: Проблемы современной космогонии . - М., 1969. - С. 172-239.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Амбарцумян В. А.
Мирзоян Л. В.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Теория сверхплотных небесных тел: 2-е изд., перераб. и доп. - М., 1972. - С. 220-315.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Амбарцумян В. А.
Мирзоян Л. В.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
О свойствах вырожденной плазмы при чрезвычайно высоких плотностях: Сообщ. Бюрак. обсерв. / АН АрмССР. - 1971. - Вып. 43. - С. 57-73.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Авакян Р. М.
Вартанян Ю. Л.
----------------------------------------
Սահակյան, Գուրգեն Սերոբի.
Քվանտային մեխանիկա: Եր.: Լույս, 1972. - 435 էջ:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Չուբարյան Է. Վ.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Равновесные конфигурации вырожденных газовых масс: М.: Наука, 1972. - 342 с.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Атмосфера невращающихся барионных звезд: Астрофизика / АН АрмССР. - 1972. -Т. 8, Вып. 2. - С. 283-293.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Седракян Д. М.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
К теории белых карликов: Астрофизика / АН АрмССР. - 1972. - Т. 8, Вып. 4. - С. 541-556.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Седракян Д. М.
Чубарян Э. В.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
О запасах энергии вращающихся нейтронных звезд: Астрофизика / АН АрмССР. - 1972. - Т. 8, Вып. 3. - С. 476-479.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Авакян Р. М.
Арутюнян Г. Г.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
О ядерных реакциях в вырожденной электронно-ядерной плазме: Астрофизика / АН АрмССР. - 1972. - Т. 8, Вып. I. - С. - 123-138.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Авакян Р. М.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Об источниках внутренней энергии барионных звезд: Учен. зап. / Ерев. гос. ун-т. Естеств. науки. - 1972. - [№] 2. - С. 16-22.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Авакян Р. М.
Седракян Д. М.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Об источниках ядерной энергии в сверхплотных небесных телах: Астрон. журн. - 1972.- Т. 49, Вып. 2. - С. 316-323.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Авакян Р. М.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Об обобщенной теории гравитации Эйнштейна: Гравитация: Проблемы. Перспективы. - Киев, 1972. - С. 216-231.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Горячие вращающиеся нейтронные звезды с источниками внутренней энергии: Тез. докл. 3-й сов. гравитац. конф. (1972; Ереван) / Секция гравитации М-ва высш. и сред. спец. образования СССР и др. - Ер., 1972. - С. 284-287.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Авакян Р. М.
Арутюнян Г. Г.
Седракян Д. М.
----------------------------------------
Սահակյան, Գուրգեն Սերոբի.
Ալիքային փաթեթ: ՀՍՀ. - Եր., 1974. - Հ. 1. - Էջ 176:
----------------------------------------
Սահակյան, Գուրգեն Սերոբի.
Ալիքային ֆունկցիա: ՀՍՀ. - Եր., 1974. - Հ. 1. - Էջ 176/:
----------------------------------------
Սահակյան, Գուրգեն Սերոբի.
Անորոշությունների առնչություններ: ՀՍՀ. - Եր., 1974. - Հ. 1. - Էջ 432:
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
К вопросу об образовании л-конденсата в ядерном веществе: Докл. АН АрмССР. - 1974. - Т. 59, № 3. - С. 168-171.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Алоджанц Г. П.
Григорян Л. Ш.
Чубарян Э. В.
----------------------------------------
Sahakyan, Gurgen Serobi.
The sources of energy in white dwarfs: Late stages of stelar evolution. - 1974. - P. 231.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Chubaryan E. V.
Sedrakyan D. M.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Космические лучи от пульсаров: Астрофизика / АН АрмССР. - 1975. - Т. 11, Вып. 4. С. 679-687.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Седракян Д. М.
Чубарян Э. В.
Авакян Р. М.
Алоджанц Г. П.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Магнитосфера барионных звезд. 1: Симметричный ротатор : Астрофизика. - 1975. - Т. 11, Вып. 1. - С. 109-120.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Авакян Р. М.
Аветисян А. К.
Алоджанц Г. П.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Современное состояние теории сверхплотных небесных тел: Проблемы гравитация: Сб. докл. пленарных заседаний 3-й сов. гравитац. конф. (1972; Ереван) / Секция гравитации М-ва высш. и сред. спец. образования СССР и др. - Ер., 1975. - С. 208-224.
----------------------------------------
Սահակյան, Գուրգեն Սերոբի.
Բարիոնային աստղեր: ՀՍՀ. - Եր., 1976. - Հ. 2. - Էջ 317-318:
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Магнитосфера барионных звезд: Астрофизика / АН АрмССР. - 1976. - Т. 12, Вып. 2. - С. 339-349.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Авакян Р. М.
Аветисян А. К.
Алоджанц Г. П.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Магнитосфера барионных звезд: Релятивистская астрофизика. Космология. Гравитационный эксперимент: (Сб. науч. тр.) / Ин-т физики АН БССР. - Минск, 1976. - С. 41-42.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Авакян Р. М.
Аветисян А. К.
Алоджанц Г. П.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Явление пионизации вырожденного вещества: Релятивистская астрофизика. Космология. Гравитационный эксперимент: (Сб. науч. тр.) / Ин-т физики АН БССР. - Минск, 1976. - С. 42-44.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Григорян Л. Ш.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Модели дозвездных тел по обобщенной теории гравитации: Проблемы гравитации: Тр. 5-й междунар. конф. по гравитации и теории относительности (1968; Тбилиси) / М-во высш. и сред. спец. образования СССР, АН СССР. - Тбилиси, 1979. - С. 423-440.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Мнацаканян М. А.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Лабораторные работы для специализации "Теоретическая физика": Ер.: Изд-во Ерев. ун-та, 1976. - 77 с.
----------------------------------------
Գերխիտ աստղեր: ՀՍՀ. - Եր., 1977. - Հ. 3. - էջ 30:
----------------------------------------
Սահակյան, Գուրգեն Սերոբի.
Գրավիտոն: ՀՍՀ. - Եր., 1977. - Հ. 3. - էջ 205:
----------------------------------------
Սահակյան, Գուրգեն Սերոբի.
Դը Բրոյլի ալիքներ: ՀՍՀ. - Եր., 1977. - Հ. 3. - էջ 367-368:
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
К работе "Магнитосфера барионных звезд": Астрофизика / АН АрмССР. - 1977. - Т. 13, Вып.2. - С. 323-326.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Авакян Р. М.
Седракян Д. М.
Алоджанц Г. П.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Явление ионизации вырожденного вещества: Астрофизика / АН АрмССР. - 1977. - Т. 13, Вып.2. - С. 295-311.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Григорян Л. Ш.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
О наличии л-мезонов в тяжелых атомных ядрах: Докл. АН СССР. - 1977. - Т. 237, № 2. - С. 299-302.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Григорян Л. Ш.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
О наличии л-мезонов в тяжелых атомных ядрах: Астрофизика / АН АрмССР. - 1977. - Т. 13, Вып. 3. - С 463-471.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Григорян Л. Ш.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Пульсары - как один из источников космических лучей: Изв. АН АрмССР. - Физика. - 1977. - Т. 12, Вып. 1. - С. 88-89.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Сверхплотная вырожденная плазма: Астрофизика / АН АрмССР. - Т. 13, Вып. 4. - С. 669-684.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Григорян Л. Ш.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Пульсары: горизонты науки: Коммунист. - 1977. - 10 апр.
----------------------------------------
Sahakyan, Gurgen Serobi.
Uberdichte Himmelskorper: Wissenschaft und Forishchritt. - 1977. - H. 8. - S. 366-367.
----------------------------------------
Սահակյան, Գուրգեն Սերոբի.
Էներգիա: ՀՍՀ. - Եր., 1978. - Հ. 4. - էջ 75-58:
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Конфигурации вырожденных масс по биметрической теории гравитации: Астрофизика / АН АрмССР. - 1978. -Т. 14, Вып. 3. - С. 489-500.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Саркисян А. В.
Хачатрян Б. В.
Чубарян Э. В.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
К теории сверхплотных небесных тел: Астрон. журн. - 1979. - Т. 56, Вып. 5. - С. 1030-1036.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Григорян Л. Ш.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Эффект пионизации и его астрофизические аспекты: Физика элементар. частиц и атом. ядра. - 1979. - Т. 10, Вып. 5. - С. 1075-1113.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Григорян Л. Ш.
----------------------------------------
Սահակյան, Գուրգեն Սերոբի.
Համակարգի վիճակ: ՀՍՀ. - Եր., 1980. - Հ. 6. - էջ 91-92:
----------------------------------------
Սահակյան, Գուրգեն Սերոբի.
Համարժեքության սկզբունք: ՀՍՀ. - Եր., 1980. - Հ. 6. - էջ 105:
----------------------------------------
Սահակյան, Գուրգեն Սերոբի.
Հաշվարկման համակարգ: ՀՍՀ. - Եր., 1980. - Հ. 6. - էջ 240:
----------------------------------------
Սահակյան, Գուրգեն Սերոբի.
Հարաբերականության ընդհանուր տեսություն: ՀՍՀ. - Եր., 1980. - Հ. 6. - էջ 275:
----------------------------------------
Սահակյան, Գուրգեն Սերոբի.
Հարաբերականության հատուկ տեսություն: ՀՍՀ. - Եր., 1980. - Հ. 6. - էջ 275-276:
----------------------------------------
Սահակյան, Գուրգեն Սերոբի.
Հարաբերականության սկզբունք: ՀՍՀ. - Եր., 1980. - Հ. 6. - էջ 276:
----------------------------------------
Սահակյան, Գուրգեն Սերոբի.
Պատկերացումների զարգացումը գրավիտացիայի մասին / Ալբերտ Էյնշտեյն: (Ծննդյան 100-ամյակի առթիվ): Հոդվածների ժողովածու: ՀՍՍՀ ԳԱ. - Եր., 1980. - էջ 59-105:
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
К обобщенной теории гравитации: Учен. зап. / Ерев. гос. ун-т. Естеств. науки. - 1980. - [№] 1. - С. 69-77.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Абрамян П. Б.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Метастабильные образования из ядерного вещества: Астрофизика / АН АрмССР. - 1980. - Т. 16, вып. 2. - С. 305-320.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Григорян Л. Ш.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
О новом варианте обобщенной теории гравитации: Тез. докл. 1-го Всесоюз. симпоз. по теории сверхплотных небесных тел / М-во высш. и сред. спец. образования АрмССР, Ерев. гос. ун-т, Ер., 1980. - С. 47-48.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Абрамян П. Б.
Арутюнян Г. Г.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Термодинамика вырожденной плазмы: Тез. докл. 1-го Всесоюз. симпоз. по теории сверхплотных небесных тел / М-во высш. и сред. спец. образования АрмССР, Ерев. гос. ун-т, Ер., 1980. - С. 3-8.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Григорян Л. Ш.
----------------------------------------
Sahakyan, Gurgen Serobi.
Plasma at densities above the nuclear: Astrophysics and space science. - 1980. - V. 73. - P. 307-318.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Grigoryan L. Sh.
----------------------------------------
Sahakyan, Gurgen Serobi.
Superdense plasma: Abstracts of contributed papers for the discussion groups: 9-th Int. conf. of general relativity and gravitation (1980: Jena). - Zwickau, 1980. - V. 2. - P. 436-437.
----------------------------------------
Սահակյան, Գուրգեն Սերոբի.
Տեսական ֆիզիկայի խնդիրների ժողովածու: Եր.: Երևանի համալս. հրատ., 1981. - էջ 100:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Ավագյան Վ. Մ.
Խաչատրյան Բ. Վ.
Ավետիսյան Ա. Կ.
----------------------------------------
Սահակյան, Գուրգեն Սերոբի.
Մաքսվելի բաշխում: ՀՍՀ. - Եր., 1981. - Հ. 7. - էջ 369:
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Об одном варианте обобщенной теории гравитации: Тез. докл. Всесоюз. конф. "Современные теорет. и эксперим. проблемы теории относительности и гравитации науч.-техн. совета М-ва высш. и сред. спец. образования СССР и др. - М., 1981. - С. 251.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Абрамян П. Б.
Арутюнян Г. Г.
----------------------------------------
Սահակյան, Գուրգեն Սերոբի.
Ներքին էներգիա: ՀՍՀ. - Եր., 1982. - Հ. 8. - էջ 264:
----------------------------------------
Սահակյան, Գուրգեն Սերոբի. Շրեդինգերի հավասարում: ՀՍՀ. - Եր., 1982. - Հ. 8. - էջ 583:
----------------------------------------
Սահակյան, Գուրգեն Սերոբի.
Չափականություն տարածության - ժամանակի: ՀՍՀ. -Եր., 1982. - Հ. 8. - էջ 682:
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Квантовая механика: 2-е изд., перераб. и доп. - Ер.: Изд-во Ерев. ун-та, 1982. - 688 с.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Чубарян Э. В.
----------------------------------------
Սահակյան, Գուրգեն Սերոբի.
Աշխարհահռչակ գիտնականն ու մեծ հայրենասերը: [Ակադեմիկոս Վ. Հ. Համբարձումյանի ծննդյան 75-ամյակի առթիվ]: Լրաբեր հաս. գիտ. / ՀՍՍՀ ԳԱ. -1983. - № 10. - էջ 3-6:
----------------------------------------
Սահակյան, Գուրգեն Սերոբի.
Պատճառականություն: ՀՍՀ. - Եր., 1983. - Հ. 9. - էջ 157-158:
----------------------------------------
Սահակյան, Գուրգեն Սերոբի.
Գիտության պայծառ աստղ: [Ակադեմիկոս Վ. Հ. Համբարձումյանի ծննդյան 75-ամյակի առթիվ]: Գրակ. թերթ. - 1983. - 23 սեպտ.:
----------------------------------------
Sahakyan, Gurgen Serobi.
Theory of superdense matter and degenerate stellar configurations: Astrophysics and space science. - 1983. - V. 95. - P. 305-356.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Grigoryan L. Sh.
----------------------------------------
Սահակյան, Գուրգեն Սերոբի.
Բյուրեղների արատները դառնում են տեսանելի: Երեկոյան Երևան. -1984. -19 սեպտ.:
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Григорий Маркарович Гарибян: (К шестидесятилетию со дня рождения): Изв. АН АрмССР. Физика. - 1984. - Т. 19, Вып. 6. - С. 350-355.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Амбарцумян В. А.
Вартапетян Г. А.
Аматуни А. Ц.
Мкртчян А. Р.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Николай Николаевич Боголюбов: (К семидесятипятилетию со дня рождения): Изв. АН АрмССР. Физика. - 1984. - Т. 19, Вып. 4. - С. 232-234.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Амбарцумян В. А.
Вартапетян Г. А.
Гарибян Г. М.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
О вырожденном сверхплотном газе элементарных частиц: Вопр. теории сверхплотных тел: Межвуз. сб. науч. тр. / М-во высш. и сред. спец. образования АрмССР, Ерев. гос. ун-т. - Ер., 1984. - (Вып. 1). - С. 14-36.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Амбарцумян В. А.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
О равновесных конфигурациях сверхплотных вырожденных газовых масс: Вопр. теории сверхплотных тел: Межвуз. сб. науч. тр. / М-во высш. и сред. спец. образования АрмССР, Ерев. гос. ун-т. - Ер., 1984. - (Вып. 1). - С. 37-55.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Амбарцумян В. А.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Внутренее строение гиперонных конфигураций звездных масс: Вопр. теории сверхплотных тел: Межвуз. сб. науч. тр. / М-во высш. и сред. спец. образования АрмССР, Ерев. гос. ун-т. - Ер., 1984. - (Вып. 1). - С. 56-67.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Амбарцумян В. А.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
О гравитационном вакууме: Докл. АН СССР. - 1984. - Т. 274, № 6. - С. 1352-1357.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Григорян Л. Ш.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
О магнитных свойствах пионного конденсата в нейтронных звездах: Астрофизика / АН АрмССР. - 1984. - Т. 20, Вып. 1.- С. 203-207.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Григорян Л. Ш.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Феноменологический подход к теории гравитации: Астрофизика / АН АрмССР. - 1984. - Т. 20, Вып. 3. - С. 615-629.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Григорян Л. Ш.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
О роли вакуума в теории гравитации: Тез. докл. Всесоюз. конф. Тез. докл. Всесоюз. конф. "Современные теорет. и эксперим. проблемы теории относительности и гравитации" (1984; Москва) / Комис. по гравитации АН СССР и др. - М., 1984. - С. 126-127.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Григорян Л. Ш.
----------------------------------------
Sahakyan, Gurgen Serobi.
Phenomenological theory of gravitational vacuum: Astrophysics and space science. - 1984. - V. 104. - P. 19-39.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Grigoryan L. Sh.
----------------------------------------
Սահակյան, Գուրգեն Սերոբի.
Երևանի պետական համալսարանի ֆիզիկայի ֆակուլտետը: Պատմական ակնարկ: Ֆիզիկա:: Գիտ. աշխատ. միջբուհական ժողովածու / ՀՍՍՀ բարձրագույն և միջն. մասնագիտ. կրթ. մին.-թյուն, Երևանի պետ. համալս. - Եր., 1985. -Պր. 5. - էջ 7-24:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Չուբարյան Է. Վ.
----------------------------------------
Սահակյան, Գուրգեն Սերոբի.
Տարածություն և ժամանակ: ՀՍՀ. - Եր., 1985. - Հ.11. - էջ 609-610:
----------------------------------------
Սահակյան, Գուրգեն Սերոբի.
Տիեզերական ձգողություն: ՀՍՀ. - Եր., 1985. - Հ.11. - էջ 712-713:
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
Пространство - время и гравитация: Ер.: Изд-во Ерев. ун-та, 1985. - 339 с.
----------------------------------------
Սահակյան, Գուրգեն Սերոբի.
Քվանտային մեխանիկա: ՀՍՀ. - Եր., 1985. - Հ. 12. - էջ 485-486:
----------------------------------------
Սահակյան, Գուրգեն Սերոբի.
Ֆիզիկա: ՀՍՀ. - Եր., 1985. - Հ. 12. - էջ 642-643:
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
О теории гравитации с учетом роли вакуума: 1: Астрофизика / АН АрмССР. - 1986. - Т. 24, Вып. 2. - С. 387-395.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Григорян Л. Ш.
----------------------------------------
Саакян, Гурген Серобович.
О теории гравитации с учетом роли вакуума: 2: Астрофизика / АН АрмССР. - 1986. - Т. 24, Вып. 3. - С. 591-601.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Григорян Л. Ш.
----------------------------------------
Sahakyan, Gurgen Serobi.
On the possible role of vacuum in gravitation: Abstracts of contributed papers: 11-th Int. conf. on general relativity and gravitation (1986: Stockholm). - Stockholm, 1986. - V. 1. - P. 115.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Grigoryan L. Sh.
----------------------------------------