Cover Image
close this bookԵրեմյան Սուրեն Տիգրան (1908-1991)
View the documentԱԿԱԴԵՄԻԿՈՍ Ս.Տ. ԵՐԵՄՅԱՆԻ ԿՅԱՆՔԻ ԵՎ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՏԱՐԵԹՎԵՐԸ
View the documentԱԿԱԴԵՄԻԿՈՍ Ս.Տ. ԵՐԵՄՅԱՆԻ ԿՅԱՆՔԻ, ԳԻՏԱԿԱՆ, ՄԱՆԿԱՎԱՐԺԱԿԱՆ ԵՎ ՀԱՍԱՐԱԿԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ՀԱՄԱՌՈՏ ԱԿՆԱՐԿ
Open this folder and view contentsՄԱՏԵՆԱԳԻՏՈՒԹՅՈՒՆ

«Հայագիտական փայլուն կրթությունը, հին ու նոր վրացերենի հիմնավոր իմացությունը, կովկասագիտական խոր գիտելիքներն այն ամուր հիմքը հանդիսացան, որը հնարավորություն տվեց Ս.Երեմայանին ծանրակշիռ ներդրում կատարել սովետահայ պատմագրության,հին ու միջին դարերի պատմության պրոբլեմների գիտական մշակման գործում»:


Գ. Սարգսյան, Վ. Բարխուդարյան

Սուրեն Տիգրանի Երեմյանը ծնվել է 1908 թ. ապրիլի 10-ին Թբիլիսիում: Վախճանվել է 1992 թ. դեկտեմբերի 17-ին։
1928 թ. ավարտել է ռուսական միջնակարգ դպրոցը Թբիլիսիում:
1931 թ. ավարտել է Երևանի պետական համալսարանի պատմագրական ֆակուլտետը:
1932-1935 թթ. ՍՍՀՄ ԳԱ անդրկովկասյան մասնաճյուղի կովկասագիտության (հետագայում`ՍՍՀՄ ԳԱ վրացական մասնաճյուղի լեզվի, պատմության և նյութական մշակույթի) ինստիտուտի ասպիրանտ:
1935-1938 թթ. ՍՍՀՄ ԳԱ արևելագիտության ինստիտուտի դոկտորանտ:
1936 թ. շնորհվել է պատմական գիտությունների թեկնածուի գիտական աստիճան:
1938-1941 թթ. ՍՍՀՄ ԳԱ արևելագիտության ինստիտուտի ավագ գիտ ական աշխատող (Լենինգրադ):
1941 թ. ՍՍՀՄ ԳԱ հայկական մասնաճյուղի պատմության և նյութական կուլտուրայի ինստիտուտի գիտ. քարտողար:
1941-1942 թթ. նույն ինստիտուտի դիրեկտորի ժամանակավոր պաշտոնակատար:
1941-1956 թթ. կարդացել է հայ ժողովրդի պատմության, Հայաստանի պատմական աշխարհագրության, ինչպես նաև Վրաստանի ևԱդրբեջանի պատմության դասընթացներ Երևանի պետական համալսարանում, Խ.Աբովյանի անվ. Հայկական մանկավարժական, Վ. Բրյուսովի անվ. ռուսական մանկավարժական ինստիտուտներում, Մարքսիզմ-լենինիզմի երեկոյան համալսարանում:
1942 թ.-ից աշխատել է Հայկական ՍՍՀ ԳԱ պատմության ինստիտուտում (1942-1945 թթ.` ավագ գիտաշխատող, 1945-1964 թթ.`Հայաստանի հին և միջնադարյան պատմության սեկտորի վարիչ, 1964-1971 թ.` միջնադարյան պատմության սեկտորի վարիչ, 1971 թ.` բաժնի վարիչ,1953-1959 թթ.` ինստիտուտի դիրեկտոր):
1945 թ. ընդունվել է ՍՄԿԿ անդամ:
- Մասնակցել է Հայկական ՍՍՀ հանրապետական դրոշի նախագիծը մշակող հանձնաժողովի աշխատանքին:
1947 թ.-ից եղել է Հայկական աշխարհագրական ընկերության նախագահության անդամ և նույն ընկերության պատմական աշխարհագրության սեկտորի վարիչ:
1951 թ. պարգևատրվել է “Պատվո նշան” շքանշանով:
1952 թ. խաղաղության կողմանակիցների IV Համամիութենական կոնֆերանսի պատգամավոր Մոսկվայում:
1953 թ. Հայաստանի կոմկուսի XVII համագումարի պատգամավոր:
- Շնորհվել է պատմական գիտությունների դոկտորի գիտական աստիճան:
-Ընտրվել է Հայկական ՍՍՀ ԳԱ թղթակից-անդամ:
1954 թ. մասնակցել է արևելագետների XXIII միջազգային կոնգրեսին Քեմբրիջում (Անգլիա):
1955 թ. պարգևատրվել է Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշանով:
-Շնորհվել է պրոֆեսորի գիտական կոչում:
-Ընտրվել է Վրաստանի պատմաբանների. ազգագրագետների, բանսերների կամավոր ընկերության անդամ:
1960 թ. մասնակցել է արևելագետների XXV միջազգային կոնգրեսին Մոսկվայում:
-Նշանակվել է ՍՍՀՄ բարձրագույն ատեստացիոն հանձնաժողովի էքսպերտ խմբի անդամ:
1961 թ. հաստատվել է “ՍՍՀՄ պատմություն` հնագույն ժամանակներիցմինչև մեր օրերը” բազմահատորյակի գլխավոր խմբագրության անդամ:
-Շնորհվել է Հայկական ՍՍՀ գիտության վաստակավոր գործչի կոչում:
1961-1966 թթ. մասնակցել է “Советская историческая энциклопедия”- ի աշխատանքներին:
1962 թ.-ից աշխատել է “Հայ ժողովրդի պատմություն” բազմահատորյակի գլխավոր խմբագրության անդամ:
1963 թ. Ընտրվել է Հայկական ՍՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս:
1964 թ. Մասնակցել է անտիկ աշխարհի պրոբլեմների ուսումնասիրությունը նվիրված միջազգային կոնֆերանսին Լենինգրադում:
-Մասնակցել է մարդաբանական և ազգագրական գիտությունների միջազգային կոնգրեսին Մոսկվայում:
1964-1972 թթ. ՍՍՀՄ աշխարհագրական ընկերության գիտական խորհրդիանդամ:
1965 թ. մասնակցել է գիտության և բնագիտության պատմության միջազգային կոնգրեսին (Վարշավա-Կրակով):
1965-1968 թթ. Հայկական ՍՍՀ ԳԱ հասարակական գիտությունների բաժմունքի ակադեմիկոս-քարտողար և ՀՍՍՀ ԳԱ ախագահության անդամ:
1966 թ.-ից եղել է “Вестник древней истории” հանդեսի խմբագրական կոլեգիայի անդամ:
1966 թ. մասնակցել է բյուզանդագետների XIII միջազգային կոնգրեսին Օքսֆորդում (Անգլիա):
1968 թ. պարգևատրվել է Հայկական ՍՍՀ Գերագույն սովետի պատ վոգրով`ծննդյան 60 և գիտական գործունեության 40-ամյակի կապակցությամբ:
-Ընտրվել է ”ՍՍՀՄ պատմության ատլաս” (ռուս. լեզվ.) բազմահահատորյակի գլխավոր խմբագրության անդամ:
1970 թ. մասնակցել է տնտեսագիտության V միջազգային կոնգրեսին Լենինգրադում:
1972 թ. ընդունվել է ՍՍՀՄ ԳԱ` “Հասարակության պատմության զարգացման և սոցիալ-տնտեսական մի կացութաձևից մյուսին անցնելու օրինաչափությունները” կոմպլեքսային պրոբլեմի գծով գիտական խորհրդի կազմի մեջ:
1973 թ. պարգևատրվել “Большая советская энциклопедия” –ի պատվոգրով:
-Պարգևատրվել է Հայկական ՍՍՀ ԳԱ “Գովեստագրով”:
1974 թ.-ից Հայկական սովետական հանրագիտարանի գլխավոր խմբագրության անդամ:
1976 թ. պարգևատրվել է Հայկական ՍՍՀ ԳԱ “Մեծարման գրով”:
-Մասնակցել է բյուզանդագետների XV միջազգային կոնգրեսին (Աթենք):
1978 թ. պարգևատրվել է Հոկտեմբերյան հեղափոխության շքանշանով` պատմագիտության ասպարեզում ունեցած վաստակի համար և ծննդյան յոթանասունամյակի առթիվ:
- Մասնակցել է Հայաստանի և Վրաստանի մշակույթի պատմության սիմպոզիումին Իտալիայում (Միլան, Բերգամո, Վենետիկ):
-Ընտրվել է Հյաստանի գրքասերների ընկերության նախագահ:
-Ընտրվել է Ռուսաստանի Պաղեստինյան ընկերության հայկական մասնաճյուղի նահագահ:
-Ընտրվել է Հայկական սովետական հանրագիտարանի պատմական քարտեզագրության գիտաճյուղային խորհրդի նախագահ:
1979 թ. մասնակցել է ֆրանս-սովետական կոլոքվիումին` նվիրված Բյուզանդիայի, Հայաստանի և Վրաստանի մշակույթի պատմությանը` Սորբոնի համալսարանում (Փարիզ):
1981 թ. մասնակցել է բյուզանդագետների XVI միջազգային կոնգրեսինՎիեննայում:
-Ընտրվել է ՀՍՍՀ ԳԱ նախագահության առընթեր քարտեզագրա կան աշխատանքների կոորդինացման գիտական խորհրդի նախագահ:
1982 թ. մասնակցել է “ԻՆԿՎԱ” հանձնաժողովի հոլոցենին նվիրված սիմպոզիումին (Երևան):

Հայկական ՍՍՀ գիտությունների ակադեմիայի ակադեմիկոս, գիտության վաստակավոր գործիչ, պատմական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Սուրեն Տիգրանի Երեմյանը ծնվել է 1908 թ. ապրիլի 10-ին Թբիլիսիում, բանվորի ընտանիքում: Տակավին տեղի ռուսական դպրոցի վերջին դասարաններում դրսևորվեցին պատանի Երեմյանի պատմության և աշխարհագրության նկատմամբ ունեցած հակումները:
1928 թ. Ս. Երեմյանը ընդունվում է Երևանի պետական համալսարանի պատմագրական ֆակուլտետը: Ուսանողական տարիներին ակադեմիկոս Հ. Մանանդյանի ղեկավարությամբ նա գրում է առաջին գիտական աշխատանքը` Անդրկովկասի առևտրական ուղիների մասին IV դարում`ըստ հռոմեական ճանապարհացույց “Պևտինգերյան քարտեզի”: 1931թ. նա մասնակցում է հին Վաղարշապատի պեղումներին:
Համալսարանն ավարտելուց հետո Ս. Երեմյանը 1932 թ.ընդունվում է ՍՍՀՄ ԳԱ անդրկովկասյան մասնաճյուղի կովկասագիտական ինստիտուտի ասպիրանտուրան: Գիտական ղեկավար է նշանակվում ակադեմիկոս Ն.Մառը: 1935 թ. երիտասարդ մասնագետի կյանքում նոր շրջան է սկսվում: Կովկասագիտության ինստիտուտի գիտաշխատող Ս. Երեմյանը գործուղվում է Լենինգրադ, սովետական պատմական գիտության խոշորագույն կենտրոններից մեկը` ՍՍՀՄ ԳԱ արևելագիտության ինստիտուտ: Այստեղ, նույն տարում, նա հաջողու թյամբ պաշտպանում է “Քարթլիի (Արևելյան Վրաստանի) ֆեո դալական կազմավորումները մարզպանական շրջանում” թեմայով ատենախեսությունը և ստանում պատմական գիտությունների թեկնածուի գիտական աստիճան: Նրան հանձնարարվում է “ՍՍՀՄ պատմություն” բազմահատորյակի համար գրել Հայաստանի և Աղվանքի ամբողջական պատմության բաժինը` հնագույն շրջանից մինչև XI դարը: Դա երիտասարդ գիտաշխատողին վստահված պատասխանատու և միաժամանակ խիստ դժվարին գործ էր, քանի որ հրապարակի վրա դեռևս չկար Հայաստանի և Աղվանքի հին և միջնադարյան պատմության սիստեմատիկ մարքսիստական շարադրանքի որևէ փորձ: Ս. Երեմյանը հաջողությամբ իրականացնում է գիտական հանձնարարությունը, դրան կից ներկայացնելով նաև Հայաստանի և Կովկասի պատմական քարտեզները:
Ս. Երեմյանի մանկավարժական գործունեության սկզբնավորումը ևս կապվում է Լենինգրադի հետ: 1935 թ. սկսած նա հայ ժողովրդի պատմություն է ավանդում Լենինգրադի պետական համալսարանի պատմության և բանասիրության ֆակուլտետներում:
ՍՍՀՄ գիտությունների ակադեմիայի հայկական մասնա ճյուղի հրավերով 1941 թ. մարտին Ս. Երեմյանը Լենինգրադից տեղափոխվում է Երևան և իր կյանքն առմիշտ կապում Հայաստանի գիտությունների ակադեմիայի, նրա պատմության ինստիտուտի հետ: 1945 թվականին, երբ ՀՍՍՀ ԳԱ պատմության ինստիտուտում կազմակերպվում են առանձին բաժիններ, նա դառնում է հին և միջին դարերի (1964 թ.-ից` միջին դարերի, իսկ 1971 թ.-ից`հին դարերի) պատմության բաժնի վարիչը:
Ս. Երեմյանը 1953 թ. Մոսկվայում պաշտպանում է դոկտորական ատենախոսություն` “Հին Հայաստանի ստրկատիրականհասարակարգը” թեմայով: Նույն տարում նա ընտրվում է ՀՍՍՀ ԳԱ թղթակից-անդամ և նշանակվում Պատմության ինստիտուտի դիրեկտոր (1953-1959թթ.): 1963 թ. Ս. Երեմյանը ընտրվում է Հայաստանի գիտությունների ակադեմիայի ակա դեմիկոս, 1965-1968 թթ. վարում ՀՍՍՀ ԳԱ հասարակական գիտությունների բաժանմունքի ակադեմիկոս-քարտողարիպաշտոնը: Խորապես գիտակցելով հին և ժամանակակից արևելյան և եվրոպական լեզուների նշանակությունը հայագիտության և, մասնավորապես, հայոց պատմության ուսումնասիրության համար, նա գիտակազմակերպական պաշտոններ վարելիս, և առհասարակ, մեծ ջանքեր է թափում այդ լեզուներին տիրապետող երիտասարդ մասնագետներ պատրաստելու ուղղությամբ: Այժմ հունարեն, ասորերեն, արաբերեն, պարսկերեն, թուրքերեն և այլ լեզուներին հիմնավորապես տիրապետող և սովետահայ պատմագրության մեջ առաջատար դեր կատարող մասնագետների մեծ մասը Ս. Երեմյանի հետևողական աշխատանքի շնորհիվ պատրաստված կադրեր են:
Հայաստան տեղափոխվելուց հետո էլ Ս. Երեմյանը շարունակեց մանկավարժական աշխատանքը: Նա հայ և վրաց ժողովուրդների պատմություն և պատմական աշխարհագրություն էր դասավանդում Երևանի պետ. համալսարանի, Խ. Աբովյանի անվ. Հայկական մանկավարժական, Վ. Բրյուսովի անվ. ռուսական մանկավարժական ինստիտուտների տարբեր ֆակուլտետներում, Մարքսիզ-լենինիզմի երեկոյան համալսարանում: Խոշոր են Ս. Երեմյանի ծառայությունները հատկապես երիտասարդ գիտական կադրեր պատրաստելու գործում: Բավական է նշել, որ նա ղեկավարել և աճեցրել է երկու տասնյակից ավելի ասպիրանտներ ու նույնքան էլ դիսերտանտներ:
Ս. Երեմյանը ակտիվորեն մասնակցում էր հանրապետության հասարակական-քաղաքական կյանքին: Նա որպես պատգամավոր մասնակցել է Հայաստանի կոմունիստական կուսակ ցության XVII համագումարի աշխատանքներին: Որպես տերմինաբանական կոմիտեի, բազմաթիվ գիտական խորհուրդների անդամ, Հայաստանի գրքասերների ընկերության նախագահ, Ռուսաստանի Պաղեստինյան ընկերության հայկական մասնաճյուղի նախագահ, իր գործուն մասնակցությունն է բերել հանրապետության հասարակական և մտավոր կյանքին:
Կուսակցությունը և կառավարությունը բարձր են գնահատել Ս. Երեմյանի ծառայությունները: Պատմական գիտության ասպարեզում բեղմնավոր գործունեության համար նա պարգևատրվել է Հոկտեմբերյան հեղափոխության, Աշխատանքային կարմիր դրոշի, “Պատվո նշան” շքանշաններով և մի շարք մեդալներով:
Հայագիտական փայլուն կրթությունը, հին ու նոր վրացերենի հիմնավոր իմացությունը, կովկասագիտական խոր գիտլիքներն այն ամուր հիմքը հանդիսացան, որը հնարավորություն տվեց Ս. Երեմայանին ծանրակշիռ ներդրում կատարել սովետահայ պատմագրության, հին ու միջին դարերի պատմության պրոբլեմների գիտական մշակման գործում:
Լայն և ընդգրկուն են Ս.Երեմյանի գիտական հետաքրքրությունների շրջանակները: Նրան հավասարապես զբաղեցնում են հայ ժողովրդի կազմավորումից մինչև ուշ միջնադար հասնող ժամանակաշրջանի սոցիալ-տնտեսական և քաղաքական պատմության, հայ-վրացական, հայ-բյուզանդական հարաբերությունների, կովկասագիտության, Հայաստանի և Կովկասի պատմական աշխարհագրության ու քարտեզագրության խնդիրները:
Իր գիտական գործունեության ընթացքում Ս. Երեմյանը ավելի քան երեք տասնամյակ հետազոտում և իր հետաքրքրությունների կենտրոնում է պահում հայ ժողովրդի ծագման ու կազմավորման բարդ խնդիրը: Հենվելով հայագիտության նվաճումների վրա, նա գիտականորեն հիմնավորված տեսակետ զարգացրեց հայ ժողովրդի կազմի մեջ որպես նրա բաղադրիչ մասեր մտած գլխավոր էթնիկական`տեղական և եկվոր տարրերի աշխարհագրական տարածվածության և միավորման վերաբերյալ: Նա առաջ քաշեց և հիմնավորեց այդ պրոցեսի չորս փուլերի տեսությունը, փուլեր, որոնք հետևողականորեն կապվում էին Հայկական լեռնաշխարհի չորս շրջանների` Հայասայի, Արմե-Շուպրիայի, Վանա լճի ավազանի և, վերջապես, Արարատյան դաշտի հետ: Ս. Երեմյանի հետազոտությունները գալիս են ճշտելու և ըստ ամենայնի արժեքավորելու այն ցեղերի ու ցեղային միությունների տեղն ու դերը, որոնց միավորումը հանգեցրեց Հայկական լեռնաշխարհում առաջին ժողովրդի` հայ ժողովրդի առաջացմանը: Նա ապացուցեց, որ հայերը Հայկական լեռնաշխարհի տեղաբնիկ (ավտոխտոն) ժողովուրդ են:
Ս.Երեմյանի վաստակը մեծ է նաև հին Հայաստանի հասարակական կարգի, նրա բնույթը հետազոտելու ասպարեզում: Տակավին 1930-ական թթ. վերջերինՍ. Երեմյանը, հենվելով հայ պատմագրության նվաճումների և այդ շրջանում հին արևելյան հասարակությունների ստրկատիրական բնույթի մասին սովետական պատմագրության մեջ տիրապետող դարձած տեսության վրա, նոր տեսակետ մշակեց հին Հայաստանի հասարակարգի մասին: Նա նախաֆեոդալական Հայաստանի գյուղատնտեսության, արհեստների, առևտրի, առևտրական ուղիների և այլ հարցերի համակողմանի լուսաբանման հիման վրա ներկայացրեց հին Հայաստանի տնտեսության ամբողջական պատկերը: Ս. Երեմյանը բացահայտեց մասնավորապես արևելյան ստրկատիրական համակարգերին հատուկ և նախաֆեոդալական Հայաստանում մեծ կշիռ ունեցած գյուղական համայնքի էությունը, ցույց տվեց, որ Հայաստանում լայն տարածումգտած դաստակերտներն ու ագարակները սեփականատիրական տնտեսություններ են եղել, ուր լայնորեն կիրառվել է ստրուկի աշխատանքը: Նա ըստ ամենայնի անդրադարձավ Հայաստանի պետական կառուցվածքի հարցերին. այստեղ նույնպես արտահայտվել է հին Հայաստանի ստրկատիրական բնույթը: Հատկապես “Հին Հայաստանի ստրկատիրական հասարակարգը” դոկտորական դիսերտացիայում և մյուսաշխատություններում Ս. Երեմյանն ավելի խորացրեց ու հիմնավորեց իր նոր տեսությունը: Դրանով նա որոշակի ու հիմնավոր կերպով սահմանազատեց հին Հայաստանի հասարակարգը միջնադարյան, ֆեոդալական հասարակարգից:
Այսպիսով, սովետական պատմագրության մեջ առաջին անգամ ակադեմիկոս Ս. Երեմյանը խիզախեց դուրս գալ նախնադարյան համայնական կարգերից ուղղակի ֆեոդալական հասարակարգին անցնելու հայ պատմագրության մեջ արմատացած ուղուց և հին արևելյան ու հելլենիստական երկրների պատմության ընդհանուր հետնախորքի վրա գիտականորեն հիմնավորեց հին Հայաստանի համակարգի ստրկատիրական բնույթը:
Այս սկզբունքորեն կարևոր պրոբլեմի բնական շարունակությունը հանդիսացան Հայաստանում ֆեոդալիզմի ծագման խնդրին նվիրված Ս. Երեմյանի ուսումնասիրությունները: Հայ պատմագրության մեջ ֆեոդալական հարաբերությունների ձևավորման հարցը տևականորեն հարուցել է տարակարծություններ ու վեճեր: Ակադեմիկոս Ս. Երեմյանը ֆեոդալիզմի առաջացումը կապեց ստրկատիրական հասարակարգի ճգնաժամի հետ և ցույց տվեց, որ մեր թվարկության III-IV դդ. Հայաստանում ֆեոդալական արտադրաեղանակը վերջնական հաղթանակ էր տարել: Նա շեշտում էր նաև այն հանգամանքը, որ ստրկատիրության ընդերքում, մ.թ. առաջին դարերից սկսած, հայ հասարակության զարգացումն ընթացել է ֆեոդալական տարրերի աստիճանական հանդես գալով և աճով: Խոսելով երկրի ֆեոդալականացման պրոցեսի մասին, նա միաժամանակ նշում է, որ Հայաստանի ծայրամասային նահանգներում, որտեղ ստրկությունը թույլ էր արտահայտ ված, նախնադարյան-համայնական հասարակարգը և շահագործման նահապետական ձևերն ուղղակիորեն փոխարինվում են վաղ ֆեոդալական ձևերով: “Հասարակության զարգացումը, - գրում է Ս. Երեմյանը,- այստեղ` ընթացել է ուղիղ ճանապարհով` նախնադարյան համայնական հասարակար գից դեպի ֆեոդալիզմը”:
Հայ ժողովրդի միջնադարյան շրջանի կարևոր, առանցքային պրոբլեմներից է ֆեոդալիզմի դարաշրջանի պատմության պարբերացումը: Հայ բուրժուական պատմագրությունը ֆեոդալիզմը դիտել է ոչ թե որպես արտադրության որոշակի եղանակ, այլ քաղաքական-իրավական կազմակերպության որոշակի ձև: Մեթոդոլոգիական նման սխալ դիրքերից մոտենալով, բնականաբար, նրան չի հաջողվել նաև գիտական մեկնություն տալ սույն պրոբլեմին:
1940-ական թթ. սովետահայ պատմագրության մեջ ակտիվ բանավեճ սկսվեց Հայաստանի ֆեոդալիզմի դարաշրջանի պատմության պարբերացման հարցի շուրջ: Հանրապետական և միութենական գիտական ամսագրերում տպագրվեցին իրարամերժ բազմաթիվ հոդվածներ: Ս. Երեմյանը 1951 թ. “Вопросы истории” կենտրոնական ամսագրում հրատարակեց “Հայաստանի ֆեոդալիզմի դարաշրջանի պատմության պարբերացման փորձ” համեստ խորագիրը կրող հոդվածը: Գիտական լուրջ հետաքրքրություն ներկայացնող այս հոդվածում ֆեոդալական հասարակարգի սկզբնավորումը Հայաստանում դիտվում է III-IV դարերից և հասցվում է մինչև XIX դարը: Ս. Երեմյանի մշակած պարբերացման համաձայն Հայաստանում ևս ֆեոդալական հասարակությունը անցել է երեք հիմնական պատմական փուլ`վաղ ֆեոդալիզմը, որն ընդգրկում է IV-IX դդ., զարգացած ֆեոդալիզմը` IX-XIV դդ. և ֆեոդալիզմի վայրէջքի կամ, հեղինակի խոսքով ասած, ֆեոդալիզմի քայքայման ժամանակաշրջանը` XIV-XVIII դդ.: Հեղինակը միջնադարյան Հայաստանի ֆեոդալիզմի ընդհանուր պատմությանը հատուկ երեք հիմնական դարաշրջաններն իրենց հերթին բաժանում է առանձին ենթափուլերի և տալիս դրանց բնորոշ կողմերն ու առանձնահատկությունները: Ֆեոդալիզմի դարաշրջանի պատմության պարբերացման Ս. Երեմյանի մշակած ուրվագիծն ընդունվեց ու ճանաչում գտավ:
Ակադեմիկոս Ս. Երեմյանի գիտական ստեղծագործության մեջ էական տեղ է գրավում նաև հին և միջնադարյան Հայաստանի քաղաքական պատմությունը: Հայաստանի և Անդրկովկասի պատմության ընդհանուր շարադրանքի ընթացքում քաղաքական պատմության մեծ ու փոքր բազմաթիվ հարցեր են դրվել ու լուծվել: Դրանք հիմք են հանդիսացել և դուռ բացել նոր հետազոտությունների համար, խթանել պատմագիտական միտքը: Նա գիտական պատշաճ մակարդակով բացա հայտել է վաղ հայկական շրջանի մ.թ.ա. VI դ.-մ.թ. առաջին դարերի պատմության, ինչպես V-VI դդ. Պարսկական տիրապետության տակ հայ ժողովրդի մղած ազատագրական պայքարի հարցերը, հայկական պետության վերականգնման, Բագրատունյաց ժամանակաշրջանի քաղաքական և մշակութային պատմության բազում էջեր:
Ս. Երեմյանի պատմագիտական հետազոտությունների հատկանշական կողմը համաշխարհային պատմական պրոցեսի ըմբռնումն է: Այս առումով նա Ն. Ադոնցի և Հ. Մանանդյանի գործի և ավանդների արժանավոր հետևորդն է:
Ճանաչված պատմաբանի գիտական վաստակի մի զգալի մասը դուրս է գալիս հայագիտության ոլորտից: Վրացերենի և Վրաստանի պատմության հիմնավոր իմացությունը հնարավորություն են ընձեռել անդրադառնալու վրացագիտության ու կովկասագիտության պրոբլեմներին: Ս. Երեմյանի հատկապես միջնադարի պատմությանը վերաբերող շատ աշխատություններում հանգամանալից քննվում է հայ և վրացի ժողովուրդների տնտեսական և մասնավորապես քաղաքական կապերն ու փոխազդեցությունները, իսկ որոշակի դարաշրջաններում` նրանց պատմական ճակատագրի ընդհանրությունը: Առանձնապես լավ է լուսաբանված հայ-վրացական համատեղ պայքարը` Հայաստանը սելջուկ-թուրքերի տիրապետությունից ազատագրելու գործում: Զաքարյանների մասին գիտական հետազոտություններում(“Յուրի Բոգոլյուբսկին ըստ հայկական և վրացական աղբյուրների”, “Լիպարիտ զորավարի հաջորդները և Դանիշմանյան պոհմի ծագման խնդիրը ”) և ուրիշ աշխատություններում բացահայտվում են հայ-վրաց-ռուսական, հայ- վրաց-բյուզանդական և այլ փոխհարաբերությունների բազմաթիվ հարցեր: Հայաստանի և Կովկասի պատմաաշխարհագրական և քարտեզագրական ուսումնասիրությունների մեջ, որտեղ նա հանդիսանում է եզակի մասնագետ, առավել մեծ չափով է փայլատակում Երեմյան-հետազոտողի տաղանդը:
Ս. Երեմյանի կազմած առաջին քարտեզները հրատարակվել են դեռևս 1931 թ.-ն, իսկ 1948-ին նրանք տեղ գտան ՍՍՀՄպատմության միջնակարգ դպրոցների ձեռնարկում: 1952 թ.”Հայ ժողովրդի պատմություն” դպրոցական դասագրքի հետ հրատարակվեց յոթ քարտեզից բաղկացած ատլասը: Ապա տարբեր հրատարակություններում, այդ թվում հայ ժողովրդի պատմության բազմահատորյակի տարբեր հատորներում, հրատարակվեցին բազմաթիվ քարտեզներ, որոնց ընդհանուր քանակը հասնում է ութ տասնյակի: Նրանցում ցույց է տրված հայ ժողովրդի,նրա պետական կազմավորումների զարգացման, տարածքային ու էթնիկական տեղաշարժերի ամեն մի փուլը` հնագույն ժամանակներից մինչև նոր շրջանը: Ս. Երեմյանի պատմական աշխարհագրությանը նվիրված աշխատանքների մեջ առանձնահատուկ տեղ է գրավում VIIդարի “Աշխարհացույցի” հետազոտությունը, որում կարծես թե բևեռանում են այս ճյուղում ունեցած նրա բացառիկ գիտելիքները: Հայ միջնադարյան գիտական մտքի մեծարժեք այդ հուշարձանը` VII դ. “Աշխարհացույցը” իր նշանակությամբ դուրս է գալիս հայ իրականության շրջանակներից: Ինչպես ցույց է տվել Ս. Երեմյանը, Եվրոպայում գիտության անկման շրջանում հայկական այդ հուշարձանը պահպանել է իր անտիկ շրջանի աշխարհագրության լավագույն ավանդները:
Բազմավաստակ գիտնականին հաջողվեց բացահայտել կարևոր այն իրողությունը, որ “Աշխարհացույցը ” տարբեր երկրների աշխարհագրական նկարագրության կամ աշխարհագրական ձեռնարկ չէ, ինչպես կարծել են ավանդաբար, այլ չպահպանված քարտեզների մի ամբողջ մատենաշարի`աշխարհի ատլասի բացատրագիր, որն այդպես էլ կոչվել է` “Աշխարհացույց”: Բացատրական այդ բնագրի միջոցով էլ Ս. Երեմյանը վերականգնում է անդարձ կորած քարտեզների ժողովածուն` ատլասը “Աշխարհացույց” անունով, ինչպես նաև VII դարի հայկական գլոբուսը: 1963 թ. լույս տեսած “Հայաստանը ըստ “Աշխարհացույց”-ի ” աշխատությունը դարձավ ոչ միայն պատմաբանների ու աշխարհագրագետների, այլև ազգագրագետների, լեզվաբանների, կենդանաբանների, բուսաբանների սեղանի գիրքը: Եթե Ս. Երեմյանը պատմության և բանասիրության ասպարեզում ունեցել է այնպիսի անվանի ուսուցիչներ, ինչպիսիք են Հ. Մանանդյանը, Ն.Մառը, Վ.Ստրուվեն, Հ. Օրբելին, Ի. Ջավախիշվիլին և ուրիշներ, ապա պատմական աշխարհագրության ասպարեզում ինքն է առաջինը ուղի հարթել և մեզանում դարձել գիտության այդ ճյուղի հիմնադիրը: Ս. Երեմյանը մշակել է գիտական հետազոտության պատմաքարտեզագրական մեթոդը, որը լայն ճանաչում է գտել սովետական պատմագրության մեջ: Սովետական Միության և արտասահմանյան հրատարակություններում տպագրված Ս. Երեմյանի քարտեզներն ընդհանուր ճանաչում են գտել և սովետահայ պատմական աշխարհագրությունն ու քարտեզագրությունը բարձրացրել համաշխարհային առաջավոր գիտության մակարդակի:
Երեմյան-գիտնականին բնորոշ է գիտության առաջընթացի ու մասնագիտացման մեր ժամանակներում խիստ արժեքավոր մի հատկանիշ: Նա հմտորեն հենվում և լայնորեն օգտագործում է պատմության օժանդակ գիտությունները: Ս.Երեմյանի հեղինակությամբ, խմբագրությամբ, առաջաբանով կամ կարծիքներով ու խորհուրդներով հրապարակվել են հնագիտության, ազգագրության, վիմագրության, դրամագիտության, բանագիտության, ինչպես նաև հայկական մշակույթի այլ մարզերին վերաբերող բազմաթիվ աշխատություններ:
Ակադեմիկոս Ս. Երեմյանի ուսումնասիրությունների գերակշռող մասը հրատարակվել է կոլեկտիվ, ընդհանրացնող աշխատություններում: ՍՍՀՄ ժողովուրդների պատմության բազմահատորյակում նա հանդես է եկել ոչ միայն որպես հին և միջնադարյան Հայաստանի, այլև հարևան ժողովուրների պատմության հեղինակ: Սովետահայ պատմագրության նվաճումներն ընդհանրացնող “Հայ ժողովրդի պատմության ” ակդեմիական հրատարակության ութհատորյակի առաջին և երկրորդ հատորների պատասխանատու խմբագիրը և հիմնական հեղինակներից է Ս. Երեմյանը: Նա գործուն մասնակցություն է ունենում սովետական հանրագիտարանների և հատկապես “Հայկական սովետական հանրագիտարան”-ի աշխատանքներին:
Ս. Երեմյանը ակտիվ մասնակցություն է բերում հայագիտական, բյուզանդագիտական, կովկասագիտական և արևելագիտական համամիութենական ու միջազգային շատ գիտաժողովների, ուր պատվով է ներկայացնում հայրենական պատմական գիտությունը:
Ամբողջովին գիտությանը նվիրվելը, իր հետաքրքրութունները, իր կյանքը միայն և միայն գիտության մեջ տեսնելու նրա վարքագիծը դաստիարակիչ օրինակ է հանդիսանում գիտության դռները բախող երիտասարդության և իր կրտսեր գրչակիցների համար: Գիտության էնտուզիաստի այդ խառնվածքը զուգակցվում է նրա անձնական հատկանիշներին` արտակարգ համեստությանը, բարյացակամությանը,շրջապատին օգնելու մշտական պատրաստակամությանը, երիտասարդ կադրերի նկատմամբ հոգատարությանը:
Սովետական նշանավոր պատմաբան Տ.Ս. Երեմյանի ավելի քան կեսդարյա գիտական ընդգրկուն ու բեղուն գործունեությունը և նրա անձնական հատկանիշները դառնում են այն խորը հարգանքի հիմքը, որ նրա նկատմամբ տածում է մեր մտավորականությունը և ողջ հասարակությունը:

Ակադեմիկոս Ս. Տ. Երեմյան: [ծննդյան 60- ամյակի առթիվ]: Լրաբեր հաս. գիտ. / ՀՍՍՀ ԳԱ. - 1968. - № 4. - էջ 98-99:
----------------------------------------
Ակադեմական Սուրեն Երեմեան [ծննդյան 60-ամյակի առթիվ]: Զարթօնք (Բեյրութ). - 1968. - 31 օգոստոսի:
----------------------------------------
Բարխուդարյան, Վ.
Գիտության երախտավորը: [Ս.Տ. Երեմյանի ծննդյան 70-ամյակի առթիվ]: Լրաբեր հաս. գիտ. /ՀՍՍՀ ԳԱ. - 1978. - № 4. - էջ 103-109:
----------------------------------------
Բարխուդարյան, Վ.
Գիտության երախտավորը: [Հայկական ՍՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս Ս.Տ. Երեմյանի ծննդյան 70-ամյակի առթիվ]: Սովետական Հայաստան. - 1978. - 9 ապրիլի:
----------------------------------------
Դանիելյան, Է.
Արգասալի կյանք: Լենինյան ուղիով. - 1984. - № 2. - էջ 79-86:
----------------------------------------
Դումբաձե, Մ.
Եղբայրական Հայաստանի նշանավոր պատմաբանը: [Ս.Տ.Երեմյանի ծննդյան 70-ամյակի առթիվ]: Մացնե/ Վրաց. ՍՍՀ ԳԱ պատմ., հնագիտ., ազգագր. և արվեստի պատմ. սերիա. - 1978. - № 3. - էջ 199-201: [Վրաց. լեզվ. ]:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Բադրիձե Շ.
----------------------------------------
Դումբաձե, Մ.
Եղբայրական Հայաստանի նշանավոր պատմաբանը: [Ս.Տ.Երեմյանի ծննդյան 70-ամյակի առթիվ]: Սովետական Վրաստան. - 1978. - 8 ապրիլի:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Բադրիձե Շ.
----------------------------------------
Երեմյան Սուրեն Տիգրանի: Ով ով է. հայեր։ Կենսագրական հանրագիտարան. - Եր.։ ՀՀ հրատ. - 2005. - Հ. 1. - էջ 376:
----------------------------------------
Հակոբյան, Հայկ.
Ակադեմիկոս Սուրեն Տիգրանի Երեմյան (Ծննդյան 110-ամյակի առթիվ): Պատմաբանասիրական հանդես. - 2018. - № 2. - էջ 255-263:
----------------------------------------
Հասրաթյան, Մ.
Պատմաբանի վաստակը: [Ս.Տ.Երեմյանի ծննդյան 70-ամյակի առթիվ]: Հայրենիքի ձայն. - 1978. - 31 մայիսի:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Պարսամյան Վ.
----------------------------------------
Մխիթարյան, Հ.
Գիտնականն ու քաղաքացին: [Ս. երեմյանի ծննդյան 70-ամյակի առթիվ]: Հայ ընտանիք (Վենետիկ). - 1979. - № 5-6. - 15 31-32:
----------------------------------------
Մուրադյան, Պ.
Նշանավոր կովկասագետն ու հայագետը: (Ակադեմիկոս Սուրեն Երեմյանի ծննդյան 60-ամյակի առթիվ): Սովետական Հայաստան. - 1968. - 30 ապրիլի:
----------------------------------------
Սարգսյան, Գ.
Սուրեն Երեմյան: [ծննդյան 70-ամյակի առթիվ]: Պատմաբանասիրական հանդես / ՀՍՍՀ ԳԱ. - 1978. - № 2. - էջ 252-256:
----------------------------------------
Սվազյան, Հ. Ս.
Ակադեմիկոս Սուրեն Տիգրանի Երեմյան: (ծննդյան 70-ամյակի առթիվ): Բանբեր Հայաստանի արխիվների. - 1978. - № 1. - էջ 290-293:
----------------------------------------
Адиян, О.
Верность мечте. Встреча для нас: (С академиком С.Т. Еремяном в связи с 70-летием со дня рождения]: Комсомолец. - 1978. - 29 июня.
----------------------------------------
БСЭ (Большая советская энциклопедия): 1972. - Т. 9. - С. 92.
----------------------------------------
Галкович, Б. Г.
К вопросу об историко-картографическом методе исследования: Кавказ и Византия / АН Арм.ССР, Ин-т востоковедения. - 1980. - Вып. 2. - С. 48-66.
----------------------------------------
Гарибджанян, Г.
Вся жизнь в науке: (К 70-летию со дня рождения академика АН АрмССР С.Т. Еремяна): Коммунист. - 1978. - 11 апреля.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Саркисян Г.
----------------------------------------
Грузинская советская энциклопедия: 1979. - Т. 4. - С. 181. [На груз. яз.].
----------------------------------------
Дитмар, А. Б.
Вестник древней истории. - 1982. - № 3. - С. 146-148: Культура раннефеодальной Армении (IV-VII вв.) Ер. – 1980.
----------------------------------------
Еремян Сурен Тигранович: Национальная академия наук Республики Армения. Персональный состав. - Ер.: Изд-во НАН РА. - 2003. - С. 66.
----------------------------------------
Есаян, Д.
Неизвестные народы Кавказа: [Выявленные С.Т. Еремяном на основе "Армянской географии VII века"]: Комсомолец. - 1964. - 18 октября.
----------------------------------------
К 70-летию академика АН Армянской ССР С.Т. Еремяна. [Поздравление редколлегии и редакции "Вестника древней истории" и сектора древней истории Ин-та всеобщей истории АН СССР]: Вестник древней истории. - 1978. - №4. - С. 206. ----------------------------------------
Корганов, К.
Урарту-Эребуни-Ереван: (Беседа с академиком АН АрмССР С.Т. Еремяном): Коммунист. - 1968. - 4 февраля. ----------------------------------------
Милибанд, С. Д.
Библиографический словарь советских востоковедов: М. - 1977. - С. 200-201.
----------------------------------------
Саркисян, Г.
Видный ученый: (К 60-летию со дня рождения академика АН АрмССР С.Т. Еремяна): Коммунист. - 1968. - 28 апреля.
----------------------------------------
Советская историческая энциклопедия.: 1964. - Т. 5. - С. 500-501.
----------------------------------------
[С.Т. Еремян]: В книге.: Видатни радянськi iсторики Kиiв. - 1969. - С. 73-74.
----------------------------------------
Janpoladian, J.
Travel over an ancient map of the world: Ararat (New York) 1965. - Vol. 6. - № 1. - P. 39-40.
----------------------------------------

Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Հայաստանի հին ճանապարհները Artaxata - Satala և Artaxata - Tigranocerta: Տեղեկագիր գիտ և արվեստի ին-տի. - 1931. - № 5. - 86-87 էջերի միջև: [Հ. Մամանդյանի "Հայաստանի հին ճանապարհները" հոդվածին կից]. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
История СССР с древнейших времен до образования древнерусского государства: М.; Л. - 1939. - Ч. 1. гл. 3. - С. 103-119; Ч. 2, гл. 1 - С. 163-215, гл. 3. - С. 274-296, гл. 4. - С. 311-331, гл. 5. - С. 359-375; Ч. 3, гл. 3. - С. 101-168; Ч. 4, гл. 2. - С. 294-381:
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Моисей Каланкатуйский о посольстве албанского князя Вараз-Трдата к хазарскому хакану Алп-Илитверу: Зап. Ин-та востоковедения АН СССР. - 1939. - Т. 7. - С. 129-155:
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Торговые пути Закавказья в эпоху Сасанидов. По Tabula Peutingeriana: Вестник древней истории. - 1939. - № 1. - С. 79-97.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Торговые пути Закавказья в конце IV века по Tabula Peutingeriana и Анониму Равеннскому. Масштаб 1:3000000: Вестник древней истории. - 1939. - № 1. - С. 80. [К статье "Торговые пути Закавказья в эпоху Сасанидов"]. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Заметки к тексту "Хроники Сумбата": Известия Арм. филиала АН СССР. - 1941. - № 9. - С. 27-30.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Сюния и оборона Сасанидами кавказских проходов: Известия Арм. филиала АН СССР. - 1941. - № 7. - С. 33-40.
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Ամիրսպասալար Զաքարիա Երկայնաբազուկ: Եր.: ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ. - 1944. - 64 էջ. - (Հայաստանի զավակների սխրագործությունները):
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Юрий Боголюбский в армянских и грузинских источниках: Науч. тр. / Ерев. гос. ун-т. - 1946. - Т. 23. - С. 389-421.
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Լիպարիտ զորավարը և նրա նախորդները: Ն. Մառի անվ. կաբինետի աշխատ. / Երևանի պետ. համալս. - 1947. - № 2. - էջ 103-149:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Լիպարիտ զորավարի հաջորդները և դանիշմանյան տոհմի ծագման խնդիրը: Տեղեկագիր / ՀՍՍՀ ԳԱ հաս. գիտ. - 1947. - № 8. - էջ 65-79:
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Основные черты общественного строя Армении в эллинистическую эпоху: Известия / АН АрмССР, общественные науки. - 1948. - № 11. - С. 33-73.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Государства Закавказья с I в. до н. э. по VII в н. э. (I век до н. э. Масштаб 1:14000000: I - IV вв. (62 -387 гг.). Масштаб 1: 10000000; V-VIIвв. (387-629 гг.). Масштаб 1: 10000000: Атлас истории СССР. Для сред. школы. - М. - 1948. - Ч. 1. - С. 5. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Закавказье и Средняя Азия в VII-IX вв. Масштаб 1: 17500000: Атлас истории СССР. Для сред. школы. - М. - 1948. - Ч. 1. - С. 6. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Государства Закавказья в середине X века. Масштаб 1: 7000000: Атлас истории СССР. Для сред. школы. - М. - 1948. - Ч. 1. - С.6. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Закавказье с конца XI до начала XIII в. Масштаб 1: 10000000: Атлас истории СССР. Для сред. школы. - М. - 1948. - Ч. 1. - С. 10. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Закавказье в XVI -XVII вв. Масштаб 1: 5000000: Атлас истории СССР. Для сред. школы. - М. - 1948. - Ч. 1. - С. 22. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Атлас истории СССР. Для средней школы: 2-е изд-е. - М. - 1951. - Ч. 1. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Армянская Советская Социалистическая Республика. Исторический очерк: БСЭ. 2-е изд. - 1950. - Т. 3. - С. 55-69.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Парсамян А.
Туманян О. Е.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
О рабстве и рабовладении в древней Армении: Вестник древней истории. - 1950. - № 1. - С. 12-26.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Армения в X веке. (Границы середины X в.): В кн.: Якобсон А.Л. Очерк истории зодчества Армении V-XVII веков. - М., Л. - 1950. - С. 165. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Հայ ժողովրդի պատմություն: Մ. 1: Եր.: Հայպետհրատ. - 1951. - (ՀՍՍՌ ԳԱ պատմ. ին-տ):
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Պիոտրովսկի Բ. Բ.
Առաքելյան Բ. Ն.
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Հակոբյան Թ. Խ. Հայաստանի պատմական աշխարհագրություն: Նյութեր: 3 պրակով: Խմբ.` Ս. Տ. Երեմյան։ Եր. - Պր. 1. - 1951. - 189 էջ. - (ՀՍՍՀ հեռակա մանկավարժ. ին-տ):
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
История армянского народа. Ч. 1: Ер.: Айпетрат. - 1951. - (АН АрмССР. Ин-т истории).
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Пиотровский Б. Б.
Аракелян Б. Н.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Народно-освободительная война армян против персов в 450-451 гг.: (К 1500-летней годовщине): Вестник древней истории. - 1951. - № 4. - С. 41-60.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Опыт периодизации истории Армении эпохи феодализма: Вопросы истории. - 1951. - № 7. - С. 52-73.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Проблемы этногенеза армян в свете учения И.В. Сталина о языке: Известия / АН АрмССР, общест. науки. - 1951. - № 6. - С. 37-51.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Государства Закавказья с I в. до н. э. по VII в. н. э.; Закавказье и Средняя Азия в VII - IX вв.; Государства Закавказья в середине X в.; Закавказья с конца XI до начала XIII в.; Закавказье в XVI - XVII вв.: - М. - 1951. - Ч. 1. - С. 5, 6, 10, 22. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Ակադեմիկոս Հ.Հ.Մանանդյան: Տեղեկագիր / ՀՍՍՀ ԳԱ հաս. գիտ. - 1952. - № 3. - էջ 77-81. – Մահախոսական:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Հակոբյան Թ. Խ. Հայաստանի պատմական աշխարհագրություն: Նյութեր: 3 պրակով: Խմբ.` Ս. Տ. Երեմյան։ Եր. - Պ. 2. - 1952. - 271 էջ. - (ՀՍՍՀ հեռակա մանկավարժ. ին-տ):
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
К вопросу об этногенезе армян: Вопросы истории/ - 1952. - № 7. - С. 101-108.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Памяти Я.А. Манандяна: Вопросы истории. - 1952. - № 6. - С. 172-174. [Без подписи].
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Микаеля Г.Г. История Киликийского армянского государства: Ред.: С. Т. Еремян. Ер.: Изд-во АН АрмССР. Ин-т истории. - 1952. - 535 с.
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Ատլաս "Հայ ժողովրդի պատմություն" գրքի մաս 1-ի: Եր.: Հայպետհրատ. - 1952. - [7 թ. քարտեզ]: (Հրատ. 1951թ.). - Քարտեզ
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Армянское царство Васпуракана X века: В кн.: Гоян Г. 2000 лет армянского театра. - М. - 1952. - Т. 2. - Между с. 288-289. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Киликийское армянское государство в XII - XIII вв. Масштаб 1:1000000: В кн.: Микаелян Г.Г. История Киликийского армянского государства. - Ер. - 1952. - Между с. 534-535. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Эллинистический мир в I в. до н. э.: В кн.: Гоян Г. 2000 лет армянского театра. - М. - 1952. - Т. 1. - С 60-61. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Армения с I в. до н. э. по IV в. н. э.: В кн.: Гоян Г. 2000 лет армянского театра. - М. - 1952. - Т. 1. - С. 112 - 113. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Արժեքավոր աշխատություն: Գևորգ Գոյանի "Հայ թատրոնի 2000 տարին" գրքի մասին: Գրական թերթ. - 1953. - 16 դեկտեմբերի:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Հայ ժողովրդի ծագման հարցի առթիվ: Սովետ. Հայաստան. - 1953. - № 6. - էջ 28-33:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Հակոբյան Թ. Խ. Հայաստանի պատմական աշխարհագրություն: Նյութեր: 3 պրակով: Խմբ.` Ս. Տ. Երեմյան։ Եր. - Պ. 3. - 1953. - 344 էջ. - (ՀՍՍՀ հեռակա մանկավարժ. ին-տ):
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Азербайджан в IX - первой четверти XIII в.: В кн.: Очерки истории СССР. Период феодализма. IX-XV вв. - М. - 1953. - Ч. 1. - С. 641-662.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Петрушевский И. П.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Армения в IX - первой четверти XIII в.: В кн.: Очерки истории СССР. Период феодализма. IX-XV вв. - М. - 1953. - Ч. 1. - С. 589-641.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Дондуа В. Д.
Месхия Ш. А.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Армения до конца XV в.: В кн.: Очерки истории СССР. Период феодализма. IX-XV вв. - М. - 1953. - Ч. 2. - С. 716-728.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Грузия в IX - первой четверти XIII в.: В кн.: Очерки истории СССР. Период феодализма. IX-XV вв. - M. - 1953. - Ч. 1. - С. 538-589.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Дондуа В. Д.
Месхиа Ш. А.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
История Армении Фавстоса Бузанда / Пер с древнеарм. и коммент. М.А. Геворгяна: Ер.: Изд-во АН АрмССР. - 1953. - 238 с. - ( АН АрмССР, Ин-т истории. Памятники древнеарм. литературы).
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
К вопросу об этногенезе армян: Коммунист. - 1953. - 19 мая.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Низами - певец братства народов: Коммунист. - 1953. - 15 декабря.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Развитие городов и городской жизни в древней Армении: Вестник древней истории. - 1953. - № 3. - С. 11-31.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Установление монгольского ига в Закавказье; Народы Закавказья под властью монгольского государства Хулагидов.: В кн.: Очерки истории СССР. Период феодализма. IX-XV вв. - М. - 1953. - Ч. 2. - С. 679-700.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Якубовский А. Ю.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Государства Закавказья в конце XII - начале XIII века. Машстаб 1: 5000000: В кн.: Очерки истории СССР. Период феодализма. IV - XV вв. - М. - 1953. - Ч. 1. - I вкл. л. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Проблема падения рабовладельческого общества и зарождения феодальных отношений в древней Армении: В. кн.: Доклады советской делегации на XXIII Международном конгрессе востоковедов: Секция Ирана, Армении и Средней Азии. - М. - 1954. - С. 11-121.
----------------------------------------
Eremyan, Suren Tigrani.
The problem of the decline of slavery society and of the rise of feudal relation in ancient Armenia: В. кн.: Доклады советской делегации на XXIII Международном конгрессе востоковедов: Секция Ирана, Армении и Средней Азии. - M. - 1954. - P. 122-132.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Вопросы истории. - 1954. - № 9. - С. 154-157: Гоян Г. 2000 лет армянского театра. Т. 1-2. - М.: Искусство. - 1952. – Գրախոսություն:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Արևելագետների XXIII միջազգային կոնգրեսը Քեմբրիջում: Սովետական Հայաստան. - 1955. - № 5. - էջ 34-35:
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Армения: В кн.: Очерки истории в СССР. Период феодализма. XVIIв. - М. - 1955. - С. 944-954:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Հայ ժողովրդի պատմություն: Ձեռնարկ միջնակարգ դպրոցի համար: Մ. 1: Եր.: Հայպետուսմանկհրատ. - 1956. - 424 էջ:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Հասրաթյան Մ. Ս.
Առաքելյան Բ. Ն.
Միքայելյան Գ. Գ.
Հովհաննիսյան Ա. Ռ.
Պիոտրովսկի Բ. Բ.
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Հայ ժողովրդի պատմություն: Ձեռնարկ միջն. դպ. համար: Մ. 1: Խմբ.` Ս. Տ. Երեմյան. - Եր.: Հայպետուսմանկհրատ. - 1956. - 424 էջ:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Հասրաթյան Մ. Ս.
Առաքելյան Բ. Ն.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Основные проблемы периодизации истории народов Закавказья. (Древность и средневековье): В кн.: Труды объединеннной научной сессии Академии наук СССР и Академии наук Закавказских республик по общественным наукам (29 марта - 2 апр. 1954 г.). - Баку. - 1957. - С. 95-106.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Очередные задачи арменоведения: Коммунист. - 1957. - 7 сентября.
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Հայերի ցեղային միությունը Արմե-Շուպրիա երկրում: Պատմա-բանասիրական հանդես / ՀՍՍՀ ԳԱ. - 1958. - № 3. - էջ 59-74:
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Армения в период кризиса рабовладельческого общества и формирования феодальных отношений; Политические судьбы Великой Армении в III-IV вв.; Марзпанская Армения. Восстания 450-451 и 483-484 гг.; Политические взаимоотношения между сасанидским Ираном, Византией и Армений на рубиже V-VI вв.; Армения в VI-VII вв.; Ранефеодальная культура Армении: В кн.: Очерки истории СССР. Кризис рабовладельческой системы и зарождение феодализма на территории СССР. III-IX вв. - М. - 1958. - С. 167-242.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Экономика и социальный строй Албании III-VII вв.; Политическая история Албании III-VII вв.; Идеология и культура Албании III-VII вв.: В кн.: Очерки истории СССР. Кризис рабовладельческой системы и зарождение феодализма на территории СССР. III-IX вв. - М. - 1958. - С. 303-330.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Армения в период арабского завоевания; Армения под властью арабов; Борьба армянского народа против Арабского Халифата: В кн.: Очерки истории СССР. Кризис рабовладельческой системы и зарождение феодализма на территории СССР. III-IX вв. - М. - 1958. - С. 480-502.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Азербайджан (Албания) в период арабского владычества: В кн.: Очерки истории СССР. Кризис рабовладельческой системы и зарождение феодализма на территории СССР. III-IX вв. - М. - 1958. - С. 530-536.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
От редакторов: В кн.: Лисицян С. Старинные пляски и театральные представления армянского народа. - Ер. - 1958. - Т. 1. - С. VII-XI.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Kaлантар Л. А.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Лисициан С. Старинные пляски и театральные представления армянского народа: В 2-х т.: Ред.: С. Т. Еремян. - Ер. : Изд-во АН АрмССР. - 1958. - Т. 1. - 1958. - 613 с. (АН АрмССР. - Ин-т искусств).
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Kaлантар Л. А.
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Արմե-Շուպրիա երկիրը XII - VIII դդ. մ.թ.ա.: Մասշտաբ 1: 1000000: Պատմա-բանասիրական հանդես / ՀՍՍՀ ԳԱ . - 1958. - № 3. - էջ 67: ["Հայերի ցեղային միությունը Արմե-Շուպրիա երկրում" հոդվածին կից]. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
"Ծաւդէացւոց իշխանութիւն": Տեղեկագիր / ՀՍՍՀ ԳԱ. հաս. գիտ. - 1960. - № 7-8. - էջ 41-52:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Հայ ժողովրդի սննդի բնապատմական հիմունքները: "Հայկական խոհանոց" գրքում: - Եր.: Հայպետհրատ. – 1960:
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Агарцинская надпись 1184 г.: Исследования по истории культуры народов Востока. Сборник в честь академика И.А. Орбели. - М.; Л. - 1960. - С. 78-87.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Естественно-исторические основы питания армянского народа.: Армянская кулинария. - М. - 1960. - С. 21-28.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Карта Урарту: М.: Изд-во Восточной литературы. - 1960. - 9 с. (XXV Международный конгресс востоковедов. Док. делегации СССР. Секция 3. Хеттология и урартоведение.).
----------------------------------------
Eremyan, Suren Tigrani.
La carte d’Ourartu. (XXV Congrès international des Orientalistes. Conferences presentees par la delegation de L’ URSS: - M.: Edit. de lit. orientale. - 1960. - 8 p.
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Պատմական քարտեզներ: Ներածություն: Հայկական Սովետական Սոցիալիստական ռեսպուբլիկայի ատլաս. - Եր., Մ. - 1961. - էջ 101:
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Исторические карты: Введение: Атлас Армянской Советской Социалистической Республики. - Ер., М. - 1961. - С. 101.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Армяне: СИЭ. - М. - 1961. - Т. 1. - С. 748-749.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Армянская Советская Социалистическая Республика: СИЭ. - М. - 1961. - Т. 1. - С. 753-785.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Агаян Ц. П.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Бабаян Л.О. К вопросу о закрепощении крестьян в Армении домонгольского периода: Ред.: С. Т. Еремян. - Ер.: Армгосиздат. - 1961. - 72 с.
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Ուրարտու պետությունը և հարևան երկրները մ.թ.ա. VIII-VII դդ.: Մասշտաբ 1: 5000000: Հայկական Սովետական Ռեսպուբլիկայի ատլաս. - Եր., Մ. - 1961. - էջ 102. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Հայաստանը հելենիստական ժամանակաշրջանում (մ.թ.ա. III-I դդ): Մասշտաբ 1:5000000: Հայկական Սովետական Ռեսպուբլիկայի ատլաս. - Եր., Մ. - 1961. - էջ 103. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Հայաստանը I-IV դդ.: Մասշտաբ 1:5000000: Հայկական Սովետական Ռեսպուբլիկայի ատլաս. - Եր., Մ. - 1961. - էջ 104. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Հայաստանը X դարի վերջին և XI դարի սկզբին: Մասշտաբ 1: 5000000: Հայկական Սովետական Սոցիալիստական Ռեսպուբլիկայի ատլաս: -Եր.,Մ. - 1961. - էջ 105. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Հայաստանը մոնղոլական նվաճումների նախօրյակին: Մասշտաբ 1:2500000: Հայկական Սովետական Ռեսպուբլիկայի ատլաս. - Եր., Մ. - 1961. - էջ 106. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Հայաստանը և հարևան երկրները XII դ վերջին և XIII դ. սկզբին: Մասշտաբ 1:10000000: Հայկական Սովետական Ռեսպուբլիկայի ատլաս. - Եր., Մ. - 1961. - էջ 106. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Հայաստանը Ռուսաստանին միանալու նախօրյակին (1785-1825թթ.) Մասշ. 1: 2500000: Հայկական Սովետական Ռեսպուբլիկայի ատլաս. - Եր., Մ. - 1961. - էջ 107. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Հայաստանը և հարևան երկրները XVIII դարի առաջին կեսին: Մասշ. 1: 9000000: Հայկական Սովետական Սոցիալիստական Ռեսպուբլիկայի ատլաս. - Եր., Մ. - 1961. - էջ 107. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Հայաստանը Հոկտեմբերյան սոցիալիստական մեծ ռևոլյուցիայի հաղթանակի և Սովետական իշխանության հաստատման ժամանակաշրջանում (1917-1621 թթ.): Մասշ. 1: 2500000: Հայկական Սովետական Սոցիալիստական Ռեսպուբլիկայի ատլաս. - Եր., Մ. - 1961. - էջ 108. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Հայաստանի պատկերումը հին քարտեզներում: Հայկական Սովետական Սոցիալիստական Ռեսպուբլիկայի ատլաս. - Եր., Մ. - 1961. - էջ 110-111. – Քարտեզ:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Գրգեարյան Հ. Ղ.
Հովհաննիսյան Հ. Մ.
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Սարգսյան Գ. Խ. Հին Հայաստանի սոցիալ-տնտեսական զարգացման ուղիների մասին: Խմբ.` Ս. Տ. Երեմյան. - Եր.։ ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ. - 1962. - 94 էջ. - (ՀՍՍՀ ԳԱ պատմ. ին-տ):
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Карта Урарту: Труды 25-ого Междунар. конгресса востоковедов. М., 9-16 авг. 1960. - М. - 1962. - Т. 1. - С. 306-311.
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Մեսրոպ Մաշտոց: (Ծննդյան 1600 ամյակի առթիվ): Լենինյան ուղիով. - 1962. - № 5. - էջ 8-18:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Մեսրոպ Մաշտոցը և նրա ժամանակը: Սովետական Հայաստան. - 1962. - 24 մայիսի:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Մեր Երևանը: Անցյալում...: Սովետական արվեստ. - 1962. - № 1. - էջ 1-2:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Արժեքավոր ներդրում հայագիտության մեջ. - Սովետական գրականություն. - 1962. - № 1. - էջ 143-146: Անասյան Հ. Հայկական մատենագիտություն: Հ. 1. - Եր.: ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ. 1959. - 1228 էջ. – Գրախոսություն:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Մարտիրոսյան Ա.
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Պարսամյան Վ.Ա., Պողոսյան Ս.Պ., Հարությունյան Շ.Ռ. Հայ ժողովրդի պատմություն: Դասագիրք ութամյա դպր. VIII դաս. համար: Խմբ.` Ս. Տ. Երեմյան, Գ. Բ. Ղարիբջանյան. - Եր.: Հայպետուսմանկհրատ. - 1962. - 339 էջ:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Ղարիբջանյան Գ. Բ.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Парсамян В.А., Погосян С.П., Арутюнян Ш.Р. История армянского народа: учебник для VIII класса: Ред.: С. Т. Еремян, Г. Б. Гарибджанян. - Ер.: Армучпедгиз. - 1962. - 313 с. – Գրախոսություն:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Гарибджанян Г. Б.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Армяне. (Общие сведения). Исторический очерк [Совмес. с Г.А. Нерсесовым]: В кн.: Народы Кавказа. - М. - 1962. - Т. 2. - С. 435-463.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Вардумян Д. С.
Гарибян А. С.
Մարտիրոսյան Ա.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Ассирийцы: В кн.: Народы Кавказа. - М. -1962. - Т. 2. - С. 617-618.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Выдающийся ученый: (К 75-летию со дня рождения академика И.А. Орбели): Коммунист. - 1962. - 20 марта.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Народы Кавказа. [Т.] 2: М.: Изд-во АН СССР. - 1962. - 684 с. - (Народы мира: Этногр. очерки).
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Еремян, Сурен Тигранович
Гарданов Б. А.
Гулиев А. Н.
Лавров Л. И.
Нерсесов Г. А.
Читай Г. С.
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Հայաստանը Մեսրոպ Մաշտոցի ժամանակ 360-440 թթ.: Սևակ Գ. "Մեսրոպ Մաշտոց. Հայկական գրերի ու մատենագիտության սկզբնավորումը" գրքում. - Եր. - 1962. - 1 ներդիր թ . – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Հայաստանը Մեսրոպ : Մաշտոցի ժամանակ 360-440 թթ.: Կորյուն. "Վարք Մաշտոցի" գրքում. - Եր. - 1962. - 1 ներդիր թ . – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Հայաստանը ըստ "Աշխարհացոյցի" ի: (Փորձ VII դարիհայկական քարտեզի վերակազմության ժամանակակից քարտեզագրական հիմքի վրա): Եր.: ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ., Պատմության ին-տ. - 1963. - 155 էջ, 1 ներդիր քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Հայ ժողովրդի սննդի բնապատմական հիմունքները: "Հայկական խոհանոց" գրքում. - Եր.: Հայպետհրատ. - 1963. - էջ 23-31:
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Предисловие: В кн.: Орбели И.А Избранные труды. - Ер. - 1963. - С. V-XIV.
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Հայաստանը ըստ "Աշխարհացոյց"-ի: (փորձ VII դարի հայկական քարտեզի վերակազմության ժամանակակից քարտեզագրական հիմքի վրա): Մասշ. 1: 1250000: Երեմյան Ս.Տ. "Հայաստանը ըստ "Աշխարհացույց" ի գրքում". - Եր. - 1963. - 1 ներդիր թ . – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Բաբայան Լ.Հ. Հայաստանի սոցիալ-տնտեսական և քաղաքական պատմությունը XIII-XIVդարերում: Խմբ.` Ս. Տ. Երեմյան. - Եր.: Հայպետհրատ. - 1964. - 602 էջ:
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Происхождение некоторых орудий пашенного земледелия в древней Армении: В кн.: Материалы по истории сельского хозяйства и крестьянства Армении. - Ер. - 1964. - Т. 1. - С. 9-27.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Выдающийся ученый, этнограф, искусствовед: (К 70-летию со дня рождения С.С. Лисициан): Коммунист. - 1964. - 8 декабря.
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Հայ քարտեզագրության կոթողը: ["Աշխարհացոցի" մասին]: Գիտություն և տեխնիկա. - 1965. - № 8. - էջ 35-38:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Տեր-Ղևոնդյան Ա. Արաբական ամիրայությունները Բագրատունյաց Հայաստանում: Խմբ.` Ս. Տ. Երեմյան. - Եր.: ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ., Պատմ. ին-տ . - 1965. - 312 էջ:
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
О некоторых историко-географических параллелях в "Повести временных лет" и "Истории Тарона" Иоанна Мамиконяна: В кн.: Исторические связи и дружба украинского и армянского народов: Сборник материалов второй укр.-арм. науч. сессии. - Киев. - 1965. - С. 151-160.
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Հայկական լեռնաշխարհի հնագույն ժողովուրդը: Սովետական Հայաստան. - 1966. - № 10. - էջ 19-20:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Հայ ժողովրդի կազմավորումը: Հայրենիքի ձայն. - 1966. - 16 հունվ. - էջ 4-5, 8:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Մնացականյան Ա.Շ. Աղվանից աշխարհի գրականության հարցերի շուրջը: Խմբ.` Ս. Տ. Երեմյան. - Եր.: ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ. - 1966. - 285 էջ. - ("Մատենադարան"):
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Նախշ-ի-Ռուստեմի "Քաաբա ի Զարդուշտ" հուշարձանի արձանագրության վկայությունները Հայաստանի մասին: Պատմա-բանասիրական հանդես / ՀՍՍՀ ԳԱ. - 1966. - № 2. - էջ 59-70:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Շոթա Ռուսթավելի. Ընձենավոր: Խմբ.` Ս. Տ. Երեմյան. - Եր.: ՀՍՍՀ ԳԱ Հրատ. - 1966. - 319 էջ:
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Культура народов Закавказья: В кн.: История СССР с древнейших времен до наших дней. - М. - 1966. - Сер. 1. - Т. 1. - С.651-659.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Бердзенишвили Н. А.
Джавахишвили И. А.
Дондуа В. Д.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Борьба народов нашей страны за независимость. (Нашествие Чингисхана на Среднюю Азию и Кавказ): В кн.: История СССР с древнейших времен до наших дней. - М. - 1966. - Сер. 1. - Т. 2. - С. 36-42.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Месхиа Ш. А.
Набиев Р. Н.
Новосельцев А. П.
Черепнин Л. В.
Эфендиев О. А.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Мурадян П. М. Армяно-грузинские литературные взаимоотношения в XVIII веке: Ред.: С. Т. Еремян. - Ер.: Изд-во АН АрмССР. - 1966. - 224 с. -(АН АрмССР. Ин-т литературы им. М. Абегяна).
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Народы Средней Азии, Закавказья и Северного Кавказа в XIII - первой половине XVII в.: В кн.: История СССР с древнейших времен до наших дней. - M. - 1966. - Сер. 1. - Т. 2. - С. 501-582.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Месхиа Ш. А.
Набиев Р. Н.
Новосельцев А. П.
Эфендиев О. А.
Фадеев А. В.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Рабовладельческой строй. (Введение): В кн.: История СССР с древнейших времен до наших дней. - М. - 1966. - Сер. 1. - Т. 1. - С. 163-176. [Совместо с др.].
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Феодальные государства Армении, Грузии и Азербайджана в IV - первой половине XIII в.: В кн.: История СССР с древнейших времен до наших дней. - М. - 1966. - Сер. 1. - Т. 1. - С. 377-422.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Бердзенишвили Н. А.
Джавахишвили И. А.
Дондуа В. Д.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Σαποδρηνη Птолемея в связи с историей скифского царства прикаспийского побережья: В кн.: Вопросы истории народов Кавказа. - Тбилиси. - 1966. - С. 76-79.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Урарту в IX-VIIвв. до н. э.: В кн.: История СССР с древнейших времен до наших дней. - М. - 1966. - Сер. 1. - Т. 1. - С. 191. Без подписи. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Страна "Махелония" надписи Кааба-и Зардушт: Вестник древней истории. - 1967. - № 4. - С. 47-59.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Печатной книге - 450 лет: [450-летие выхода из печати белорусской книги]: Коммунист. - 1967. - 5 октября.
----------------------------------------
Eremyan, Suren Tigrani.
Ptolemy’s "Third map of Asia" and the "Ashcharacoyc": In: XXVII International Congress of Orientalists. Papers by the USSR delegation. - Moscow. - 1967. - P. 1-12.
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Կիմերական ու սկյութական ցեղերի արշավանքները և Ուրարտուի ու Ասորեստանի պայքարը քոչվորների դեմ: Պատմա-բանասիրական հանդես / ՀՍՍՀ ԳԱ. - 1968. - № 2. - էջ 89-116:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Հայկական առաջին պետական կազմավորումները (VII-VI դդ մ.թ.ա.): Պատմաբանասիրական հանդես / ՀՍՍՀ ԳԱ. - 1968. - № 3. - էջ 91-120:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Ն. Մառը և VII դարի "Աշխարհացոյցը: "Մառը և հայագիտության" հարցերը գրքում". - Եր. - 1968. - էջ 75-91:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Մառը և հայագիտության հարցերը: Խմբ.` Ս. Տ. Երեմյան, Բ. Ն. Առաքելյան, Պ. Մ. Մուրադյան. - Եր.: ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ - 1968. - 306 էջ. - (ՀՍՍՀ ԳԱ հնագիտ. և ազգագր. ին-տ):
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Առաքելյան Բ. Ն.
Մուրադյան Պ. Մ.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
"Ашхарацуйц" (Армянская география VII века) - выдающийся памятник географии и картографии древнего мира: Вестник обществ. наук / АН АрмССР. - 1968. - № 5. - С. 43-60.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Дьяконов И.М. Предыстория Армянского народа. История армянского нагорья с 1500 по 500 г. до н.э. Хурриты, лувийцы, протоармяне: Ред.: С. Т. Еремян. - Ер.: Изд-во АН АрмССР. - 1968. - 264 с. - (АН АрмССР. Ин-т истории).
----------------------------------------
Eremyan, Suren Tigrani.
Древнеармянский атлас мира "Ашхарацуйц": В кн.: Actes du XI-e Congrès international d’histoire des sciences 24-31 aôut., 1965. - Varsovie. - 1968. - T. 4. - P. 189-193.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Карта мира по "Ашхарацуйц"-у (Армянской географии VII века). Реконструкция. [На арм. яз.]: Вести обществ. наук / АН АрмССР. - 1968. - № 5. - С. 48-49. [К статье ''Ашхарацуйц'' (Армянская география VII века)- выдающийся памятник географии и картографии древнего мира]. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Էրեբունի-Երևանը միջազգային առևտրի մայրուղիների վրա: Լրաբեր հաս. գիտ. / ՀՍՍՀ ԳԱ. - 1969. - № 12. - էջ 16-25:
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Мнацаканян А.Ш. О литературе Кавказской Албании: Ред.: С. Т. Еремян. - Ер.: Изд-во АН АрмССР. - 1969. - 220 с. - ("Матенадаран").
--------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Տանայիս-Էրեբունի-Պարսից Ծոց մայրուղին (մ.թ.ա. 1-ին հազարամյակ): Լրաբեր հաս. գիտ. / ՀՍՍՀ ԳԱ . - 1969. - № 12. - 16-17 15 էջերի միջև` "Էրեբունի-Երևանը միջազգային առևտրի մայրուղիների վրա" հոդվածին կից. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Հայ ժողովրդի կազմավորման ընթացքը: Պատմա-բանասիրական հանդես / ՀՍՍՀ ԳԱ . - 1970. - № 2. - էջ 27-56:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Ստրկատիրության յուրահատկությունները հին Հայաստանում: Լենինյան ուղիով. - 1970. - № 6. - էջ 90-98:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Բադալյան Հ.Ս. Օրացույցի պատմություն: Խմբ.` Ս. Տ. Երեմյան. - Եր.: ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ. - 1970. - 563 էջ. - (ՀՍՍՀ ԳԱ բնագտ. և տեխնիկայի պատմ. խորհուրդ):
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Армения, армянское купечество и развитие торговли между Европой и Азией до XIX в.: М.: Наука. - 1970. - 18 с. - (V Международный конгресс экон. истории. Л., 10-14 авг. 1970 г.).
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Расселение горских народов Кавказа по Птолемею и "Армянской географии VII в": В кн.: VII Международный конгресс антропологических и этнографических наук. Москва (3-10 авг. 1964 г.). - М. - 1970. - Т. 8. - С. 400-409.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Армяне: БСЭ. - 3-е изд. - 1970. - Т. 2. - С. 215-216.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Армянская Советская Социалистическая Республика. Исторический очерк: БСЭ. - 3-е изд. - 1970. - Т. 2. - С. 219-227.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Агаян Ц. П.
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Հայաստանը և Փոքր Ասիան ըստ Քսենոֆոնի "Անաբասիս"- ի: Մասշտաբ 1: 3000000: - Քսենոֆոն. "Անաբասիս գրքում": Եր. - 1970. - էջ 240-241. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Հայկական ամսօրերի անուններին նվիրված սրբազան վայրերը նախաքրիստոնեական Հայաստանում: Բադալյան Հ.Ս. "Օրացույցի պատմություն" գրքում. - Եր. - 1970. - էջ 104-105. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Великая Армения. 2 в. до н. э. - 4 в. н. э. Масштаб 1:6500000: БСЭ. - 3-е изд. - 1970. - Т. 2. - С. 212. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Армения в начале XI в. Масштаб 1: 7000000: БСЭ. - 3-е изд. - 1970. - Т. 2. - С. 222. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Հայ ժողովրդի պատմություն [8 հատորով]: Հ.1. Հայաստանը նախնադարյան համայնական և ստրկատիրական կարգերի ժամանակաշրջանում: - Եր.: ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ. - 1971. - էջ 1-56, 189-196, 230-245, 423-443, 703-813, 823-843:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Առաքելյան Բ. Ն.
Դյակոնով Ի. Մ.
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Պայմանական հողատիրության առաջացման հարցի շուրջը ֆեոդալականացող Հայաստանում: "Ձեռական իշխանութիւնը" հին Հայաստանում: Պատմա-բանասիրական հանդես / ՀՍՍՀ ԳԱ . - 1971. - № 1. - էջ 3-9:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Հայ ժողովրդի պատմություն [8 հատորով]: Հ. 1. Հայաստանը նախնադարյան-համայնական և ստրկատիրական կարգերի ժամանակաշրջանում: Խմբ.` Ս. Տ. Երեմյան. - Եր.: ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ - 1971. - 991 էջ 3 թ. քարտեզ. - (ՀՍՍՀ ԳԱ. Պատմության ին-տ.):
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Մարտիրոսյան Հ. Ա.
Սարգսյան Գ. Խ.
Տիրացյան Գ. Ա.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Европейская Сарматия по Птолемею и "Ашхарацуйц"- у (Армянской географии VII века): В кн.: Исторические связи и дружба украинского и армянского народов. - Ер. - 1971. - Вып. 3. - С. 179-184.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Присоединение северо-западных областей Армении к Византии в XI веке: Вестник общественных наук / АН АрмССР. - 1971. - № 3. - С. 4-16.
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Ուրարտուի պետությունը (870-590 թթ. մ.թ.ա.): Մասշտաբ 1: 1500000: "Հայ ժողովրդի պատմություն" գրքում. - Եր. - 1971. - Հ. 1. - 1 ներդիր թ. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Հայաստանը մ.թ.ա. 66-մ.թ. 224 թվականներին: "Հայ ժողովրդի պատմություն" գրքում. - Եր. - 1971. - Հ. 1. - 1 ներդիր թ. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Հայկական լեռնաշխարհը: "Հայ ժողովրդի պատմություն: Հնագույն ժամանակներից մինչև մեր օրերը" գրքում. - Եր. - 1972. - էջ 7-12:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
"Աշխարհացոյցի" սկզբնական բնագրի վերականգնման փորձ: Պատմա-բանասիրական հանդես / ՀՍՍՀ ԳԱ. - 1972. - № 4. - էջ 209-230. – Հրապարակում:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Հայ նոր պատմագիտության նահապետը: [Ակադեմիկոս Աշոտ Հովհաննիսյան]: - Սովետական Հայաստան. - 1972. - 4 հուլիսի. – Մահախոսական:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Մենագրություն գրական հազվագյուտ հուշարձանի մասին: Սովետական Հայաստան. - 1972. - 10 հոկտ.: Մարտիրոսյան Ա.Ա. Պատմութիւն և խրատք Խիկար իմաստնւյ: Գիրք 2. - Եր.: ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ. - 1972. - 280 էջ. – Գրախոսություն:
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
От редакторов: В кн.: Лисициан С. Старинные пляски и театральные представления армянского народа. - Ер. - 1972. - Т. 2. - С. V-VI.
---------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Лисициан С. Старинные пляски и театральные представления армянского народа: В 2-х т.: Ред.: С. Т. Еремян. - Ер. : Изд-во АН АрмССР. - 1972. - Т. 2. - 1972. - 501 с (АН АрмССР. Ин-т археологии и этнографии).
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Առաջաբան: Գործակալյան Հ.Ն. "Հայկական տառատեսակներ" գրքում. - Եր. - 1973. - էջ 1-3:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Սարյան Մ.
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
"Աշխարհացոյցի" սկզբնական բնագրի վերականգնման փորձ: Պատմա-բանասիրական հանդես / ՀՍՍՀ ԳԱ. - 1973. - № 1. - էջ 238-252, № 2. - էջ 261-274. – Հրապարակում:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Գործակալյան Հ.Ն. Հայկական տառատեսակներ: Խմբ.` Ս. Տ. Երեմյան. - Եր.: ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ. - 1973. - 108 էջ. - ( ՀՍՍՀ ԳԱ պատմության ին-տ):
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Կայսր Վասիլ Բ-ի երթուղին 1000 թ.: Լրաբեր հաս. գիտ. / ՀՍՍՀ ԳԱ. - 1973. - № 10. - էջ 66-67: [Է. Դանիելյանի "Վասիլ Բ-ի 1000 թ. արևելյան արշավանքի նպատակը և երթուղին" հոդվածին կից]. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Ադիաբենե: ՀՍՀ. - 1974. - Հ. 1. - էջ 73-74:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Ալաններ: ՀՍՀ. - 1974. - Հ. 1. - էջ 136-137:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Այրարատ: ՀՍՀ. - 1974. - Հ. 1. - էջ 352-353:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
"Աշխարհացոյց": ՀՍՀ. - 1974. - Հ. 1. - էջ 484:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Առևտրական ճանապարհները Հայաստանում: ՀՍՀ. - 1974. - Հ. 1. - էջ 539-541:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Վարդանյան Վ.
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Ատրպատական: ՀՍՀ. - 1974. - Հ. 1. - էջ 663-665:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Տեր-Ղևոնդյան Ա.
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Ադիաբենե: Մասշտաբ 1: 5000000: ՀՍՀ. - 1974. - Հ. 1. - էջ 73. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Ալեքսանդր Մակեդոնացու աշխարհակալությունը: Մասշտաբ 1: 1200000: ՀՍՀ. - 1974. - Հ. 1. - էջ 154. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Աղձնիք: Մասշտաբ 1: 2500000: ՀՍՀ.- 1974. - Հ. 1. - էջ 258. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Աղվանքը 387-706 թթ.: Մասշտաբ 1:2500000: ՀՍՀ. - 1974. - Հ. 1. - էջ 264. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Այրարատ: Մասշտաբ 1: 500000: ՀՍՀ. - 1974. - Հ. 1. - էջ 353. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Հայաստանը և հարևան երկրները 1828-1840 թթ.: Հայաստանը և հարևան երկրները 1860-1870 թթ.: Մասշտաբ 1: 2000000: "Հայ ժողովրդի պատմություն" գրքում. - Եր. - 1974. - Հ. 5. - 2 ներդիր թ. – Քարտեզ:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Ղազարյան Հ. Մ.
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Հայաստանի քաղաքական վիճակը Արտավազդ V-ի ժամանակ (252/3-261): Լրաբեր հասարակական գիտությունների / ՀՍՍՀ ԳԱ. - 1975. - № 1. - էջ 13-22:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Կարմիր բլուրի տարեգիրը: [Բ.Բ. Պիոտրովսկու գիտական գործունեության մասին]: Երեկոյան Երևան. - 1975. - 13 հունվարի:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Մանկավարժը, գիտնականը, քաղաքացին: [Երևանի պետ. համալսարանի դասախոս Ե. Միրզախանյանի մասին]: Սովետական Հայաստան. - 1975. - 24 դեկտեմբերի:
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Каждан А.П. Армяне в составе господствующего класса Византийской империи в XI-XII вв.: Ред.: С. Т. Еремян. - Ер.: Изд-во АН АрмССР. - 1975. - 190 с. - (АН АрмССР. - Ин-т истории).
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Արշակունիներ: ՀՍՀ. - 1976. - Հ. 2. - էջ 107-108:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Կարսը IX-XI դարերում: Հայ ժողովրդի պատմություն. - Եր. - 1976. - Հ. 3. - էջ 93-99:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Մեծ Հայքի թագավորության բաժանումը Սասանյան Իրանի և Հռոմեական կայսրության միջև (244-253 թթ.): Պատմա-բանասիրական հանդես / ՀՍՍՀ ԳԱ. - 1976. - № 1. - էջ 67-88:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Վաղարշ 2-ի քաղաքական հարաբերությունները Հռոմի և պարթևների հետ: Պատմա-բանասիր. հանդես / ՀՍՍՀ ԳԱ. - 1976. - № 4. - էջ 37-59:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Երկարամյա հետազոտությունների արգասիքը։ [Վ. Միքայելյանի` Ղրիմի հայկական գաղթօջախներին նվիրված աշխատությունների մասին]: Երեկոյան Երևան. - 1976. - 27 մայիսի:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Չխամրող կերպար. - Գրական թերթ. - 1976. - 16 հուլիսի: Արզւմանյան Ա. Օրբելի եղբայրներ: Գիրք 1.: - Մ. - 1976. - 479 էջ: [Ռուսերեն լեզվով]. – Գրախոսություն:
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Вопросы арменистики в трудах академика И.А. Джавахишвили: (К столетию со дня рождения): Вестник общественных наук / АН АрмССР. - 1976. - № 4. - С. 85-96.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Мурадян П. М.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Выдающийся ученый и гражданин: (К столетию со дня рождения академика А.И. Джавахишвили): Коммунист. - 1976. - 5 октября.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Айвазян К.В. "История Тарона" и армянская литература IV-VII веков: Ер.: Изд-во Ерев. ун-та. - 1976. - 409 с.
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Արևմտյան Հայաստանը XIX-XX դդ. սկզբին: Մասշտաբ 1: 3500000: Արտաշեսյաննների թագավորությունը մ.թ.ա. I դար: Մասշտաբ 1: 5500000: ՀՍՀ. - 1976. - Հ. 2. - էջ 40-41. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Արշակունիների թագավորությունը 298-387 թթ.: Մասշտաբ 1: 3500000: ՀՍՀ. - 1976. - Հ. 2. - էջ 112-113. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Արցախ: Մասշտաբ 1: 2500000: ՀՍՀ. - 1976. - Հ. 2. - էջ 150. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Աքեմենյան պետությունը (ըստ Բագհաստանայի արձանագրության մ.թ.ա. 520-519 թթ.): Մասշտաբ 1: 20000000: ՀՍՀ. - 1976. - Հ. 2. - էջ 163. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Բագրատունիների թագավորությունը IX դ. վերջին և X դ. առաջին կեսին: Մասշտաբ 1: 3500000: ՀՍՀ. - 1976. - Հ. 2. - էջ 200-201. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Բարձր Հայք: Մասշտաբ 1: 2500000: ՀՍՀ. - 1976. - Հ. 2. - էջ 322. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Հայաստանը և հարևան երկրները 855-953 թթ.: Մասշտաբ 1: 50000000: "Հայ ժողովրդի պատմություն" գրքում. - Եր. - 1976. - Հ. 3. - 1 ներդիր թ. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Тарон в древности и в середине века: В кн.: Айвазян К.В. "История Тароная" и армянская литература IV-VII веков. - Ер. - 1976. - I вкл. л. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Византийско- Сасанидская граница в 387-591 г. и в 602-640 г. Масштаб 1: 4000000: В кн.: Айвазян К.В. "История Тароная" и армянская литература IV-VII веков. - Ер. - 1976. - С. 114 -115. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Հայաստանը և վերջին պարթև Արշակունիների պայքարը Հռոմի դեմ: Պատմա-բանասիրական հանդես / ՀՍՍՀ ԳԱ. - 1977. - № 4. - էջ 59-72:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Այր իմաստուն և զորավոր: (Ակադեմիկոս Հովսեփ Օրբելու ծննդյան 90- ամյակի առթիվ): Սովետական Հայաստան. - 1977. - 20 մարտի:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Մուրադյան Պ. Մ.
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Ա.Գ. Շանիձե: (Ծննդյան 90-ամյակի առթիվ): Պատմա-բանասիրական հանդես / ՀՍՍՀ ԳԱ. - 1977. - № 3. - էջ 57-64:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Մուրադյան Պ. Մ.
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Գուգարք: ՀՍՀ. - 1977. - Հ. 3. - էջ 240-241: [Անստորագիր]:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Զաքարյաններ: ՀՍՀ. - 1977. - Հ. 3. - էջ 676:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Զաքարյանների իշխանություն: ՀՍՀ. - 1977. - Հ. 3. - էջ 676-677:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Թորոսյան Խ.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Армянская советская энциклопедия: Коммунист. - 1977. - 10 марта.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Казарян В.
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Գուգարք: Մասաշտաբ 1: 2500000: ՀՍՀ. - 1977. - Հ. 3. - էջ 241. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Դիարբեքիրի վիլայեթ: Մասշտաբ 1: 3500000: ՀՍՀ. - 1977. - Հ. 3. - էջ 376. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Զաքարյան Հայաստանը XIII դ. սկզբին (մոնղոլայկան նվաճումների նախօրյակին): Մասշտաբ 1: 2500000: ՀՍՀ. -1977. - Հ. 3. - էջ 680-681. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Իբերիա: ՀՍՀ. - Հ. 4. - էջ 306:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Իվանե Ա.: ՀՍՀ. - Հ. 4. - էջ 421:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Էրզրումի վիլայեթ և հարակից երկրամասեր (մինչև 1914 թ): Մասշտաբ 1: 2500000: ՀՍՀ. - 1978. - Հ. 4. - էջ 104 -105. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Անդրկովկասի ժողովուրդների բարեկամության պատմական ակունքների մոտ: Լենինյան ուղիով. - 1979. - № 8. - էջ 73-80:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Կարսի թագավորություն: ՀՍՀ. - 1979. - Հ. 5. - էջ 345:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Կղարչք: ՀՍՀ. - 1979. - Հ. 5. - էջ 486:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Կորճայք: ՀՍՀ. - 1979. - Հ. 5. - էջ 658-659:
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Тер-Мкртчян Л.Х. Армянские источники о Средней Азии V-VII вв.: Ред.: С. Т. Еремян. - М.: Наука. - 1979. - 98 с. - (АН СССР. Ин-т востоковедения).
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Խարբերդի վիլայեթ (Մամուրեթ - ուլ- ազիզ): Մասշտաբ 1: 2500000: ՀՍՀ. - 1979. - Р. 5. - էջ 40. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Կարսի թագավորություն (963- 1063 թթ) և Տայքի կյուրապաղատություն (62-1001 թթ.): Մասշտաբ 1: 1250000: ՀՍՀ. - 1979. - Հ. 5. - էջ 144-145. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Կորճայք: Մասշտաբ 1: 1700000: ՀՍՀ. - 1979. - Հ. 5. - էջ 659. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Հայկական պետությունը Տիգրան Մեծի ժամանակաշրջանում (93-66 թթ. մ.թ.ա.): Մասշտաբ 1: 200000: Եր. : Երևանի համալս. հրատ. - 1979. - 1 թ. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Մեծ Հայքի թագավորությունը IV դարում (298-385 թթ.): Մասշտաբ 1: 1250000: Եր.: Երևանի պետ. համալս-ի հրատ. - 1979. - 1 թ. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Государство Урарту и народы Закавказья IX-VI вв. до нашей эры. Масштаб 1: 4500000: Карты к учебнику "История древнего Востока". - М. - 1979. – Прилож. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Карта Средней Азии по "Ашхарацуйц"-у (VII в.). Рeконструкция на птолемеевской картографической основе: В кн.: Тер-Мкртчян Л.Х. Армянские источники о Средней Азии V-VII вв. - М. - 1979. - I вкл. л. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Հայեր: ՀՍՀ. - 1980. - Հ. 6. - էջ 157-159:
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Армения в эпоху Давида Непобедимого: (К 1500-летию Давида Непобедимого): Ер.: Изд-во АН АрмССР. – 1980.
----------------------------------------
Eremyan, Suren Tigrani.
Armenia in the epoch of Dawid the Invincible: - Er. - 1980. - 19 p.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Армения в эпоху Давида Непобедимого: (К 1500-летию Давида Непобедимого): Вестник древней истории. - 1980. - № 4. - С. 3-10.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Введение. Характеристика эпохи: В кн.: Культура раннефеодальной Армении (IV-VII вв.). - Ер. - 1980. - С. 7-22.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
География и картография: В кн.: Культура раннефеодальной Армении (IV-VII вв.). - Ер. - 1980. - С. 230-237.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Народное жилище: В кн.: Культура раннефеодальной Армении (IV-VII вв.). - Ер. - 1980. - С. 307-314.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Естественно-исторические основы питания Армянского народа: В кн.: Культура раннефеодальной Армении (IV-VII вв.). - Ер. - 1980. - С. 315-326.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Вместо заключения: В кн.: Культура раннефеодальной Армении (IV-VII вв.). - Ер. - 1980. - С. 440-441.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Великий пример братского содружества народов: Кавказ и Византия / АН АрмССР. Ин-т востоковедения. - 1980. - Вып. 2. - С. 5-14.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Эллинизм и христианство в Армении: В кн.: Всесоюзный симпозиум по проблемам эллинистической культуры на Востоке: Тезисы докладов. - Ер. - 1980. - С. 25-28.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
В то время далекое... К 1500-летию со дня рождения Давида Анахта: Коммунист. - 1980. - 16 мая.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Культура раннефеодальной Армении (IV-VII вв.): Ред. кол.: С.Т. Еремян (отв. ред.), С.С.Аревшатян, Э.Л.Даниелян. - Ер.: Изд-во АН АрмССР. Ин-т истории. - 1980. - 531 с.
----------------------------------------
Eremyan, Suren Tigrani.
La reconstitution des cortes de l’ atlas arménien Ašxarhaćoyć: Révue des études arméniennes (Peris), nouv. ser. - 1980. - Т. 14. - P. 143-155.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Армения в IV-VII вв. (в границах 287- 385-591 гг.): В кн.: Культура раннефеодальной Армении (IV-VII вв.). - Ер. - 1980. - С. 16-17. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Карта мира по "Ашхарацуйц"-у (Армянской географии VII века). Реконструкция. [На арм. яз.]: В кн.: Культура раннефеодальной Армении (вв.). - Ер. - 1980. между с. 234-235. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Մեծ Հայք: ՀՍՀ. - 1981. - Հ. 7. - էջ 434-436:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Մեծ Հայքն ըստ VII դարի "Աշխարհացոյց" - ի: ՀՍՀ. - 1981. - Հ. 7. - 436 էջ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Մարզպանական Հայաստան: ՀՍՀ. - 1981. - Հ. 7. - էջ 313-315:
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Аборигены Армянского нагорья: Коммунист. - 1981. - 11 января.
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Մեծ Հայքը ըստ "Աշխարհացոյց"- ի: Մասշտաբ 1: 3000000: ՀՍՀ. - 1981. - Հ. 7. - էջ 320-321. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Մարզպանական Հայսատանը և հարևան երկրները 387-628 թթ.: Մասշտաբ 1: 3500000: ՀՍՀ. - 1981. - Հ. 7. - էջ 320-321. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Մոկք: ՀՍՀ. - 1981. - Հ. 7. - էջ 696. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Դրվատանքի արժանի գործ. - Սովետական Հայաստան. - 1982. - 5 հունիսի: Հայ ժողովրդի պատմության քրեստոմատիա. - Հ. 1. (Հնագույն ժամանակներից մինչև 9-րդ դարի կեսերը). - Եր.։ Երևանի համալս. հրատ. - 1981. - 944 էջ. – Գրախոսություն:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Մուրադյան Պ.Մ. Ագաթանգեղոսի հին վրացերեն խմբագրությունները: Խմբ.` Ս. Տ. Երեմյան. - Եր.: ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ. - 1982. - 268 էջ. - 15 թ. աղյուսակ:
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Века повествуют о дружбе: (К 1500-летию города Киева): Коммунист. - 1982. - 27 мая.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Капитальный труд: Шестой и седьмой тома Армянской советской энциклопедии: Коммунист. - 1982. - 1 декабря.
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Карапетян С. К.
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Հայ ժողովրդի պատմության քարտեզներ։ 7-8-րդ դաս. համար: "Հայ ժողովրդի պատմություն" գրքում: Դասագիրք 7-8-րդ դաս. համար. - Եր. - 1982. - 1 ներդիր թ. – Քարտեզներ:
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Պարսամյան Վ. Ա.
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Ուրարտու պետությունը (850-590 թթ. մ.թ.ա.): Մասշտաբ 1: 1250000: Եր.: Երևանի պետ. համալս. հրատ. - 1982. - 1 թ. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Դավիթ Անհաղթի կուլտուր-պատմական միջավայրը: "Դավիթ Անհաղթը` հին Հայաստանի մեծ փիլիսոփան" գրքում. - Եր. - 1983. - էջ 22-29:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Պարսկահայք: ՀՍՀ. - 1983. - Հ. 9. - էջ 208:
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Естественно-исторические основы питания армянского народа: В кн.: Армянская кулинария. - 3-е изд., перераб. и доп. - Ер. - 1983. - С. 9-16.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Навеки с Россией: (К 200-летию к заключения Георгиевского трактата): Коммунист. - 1983. - 29 октября.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Мкртумян Г.Г. Грузинское феодальное княжество Кахети в VIII-XI вв. и его взаимоотношения с Арменией: Ред.: С. Т. Еремян. - Ер.: Изд-во АН АрмССР. - 1983. - 166 с. - (АН АрмССР. Ин-т истории).
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Երկրագունդը ըստ Անանիա Շիրակացու(610-685) "Աշխարհացոյց"-ի [Վերակազմ. Ս.Տ.Երեմյանի: [Գլոբուս]: Եր. – 1983. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Պարթևական թագավորություն (մ.թ.ա. 248-մ.թ. 227): Մասշտաբ 1: 12000000: ՀՍՀ. - 1983. - Հ. 9. -էջ 198. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Պարսկահայք նահանգը և Նոր Շիրական բդեշխությունը: Մասշտաբ1: 1600000: ՀՍՀ. - 1983. - Հ. 9. - էջ 209. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Պոնտոսի թագավորությունը: 1: 10000000: ՀՍՀ. - 1983. - Հ. 9. - էջ 378. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
"Ասիայի երրորդ քարտեզը" ըստ Պտղոմեոսի (II դար, այժմյան քարտեզագրական հիմքի վրա): Մասշտաբ 1:3500000: ՀՍՀ. - 1983. - Հ. 9. - էջ 416-417. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Карты по истории Армянского народа. Для 7-8 классов: В кн.: История армянского народа. Учебник для 7-8 кл. - Ер.: Изд-во Ерев. гос. ун-та. - 1983. - I вкл. л. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Առաջաբան։ Բաժին Ա: Բաժին Բ: Բաժին Դ.: "Հայ ժողովրդի պատմություն" [հատոր 8]. - Եր. - 1984. - Հ. 2. - էջ 7-215, 423-429:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Օրացույցի պատմությունից: Երկրագունդը ըստ Անանիա Շիրակացու: Գիտություն և տեխնիկա. - 1984. - № 1. - էջ 33. - 2 ներդիր թ.:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Հայ ժողովրդի պատմություն: Հ. 2 Հայաստանը վաղ ֆեոդալիզմի ժամանակաշրջանում: Խմբ.` Ս. Տ. Երեմյան, Բ. Ն. Առաքելյան. - Եր.: ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ. - 1984. - (ՀՍՍՀ ԳԱ պատմության ին-տ.):
ДОП.ТОЧКИ ДОСТУПА:
Առաքելյան Բ. Ն.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Древнеармянский глобус: В кн.: Второй Всесоюзный симпозиум по проблемам эллинистической культуры на Востоке. - Ер. - 1984. - С. 24-26.
----------------------------------------
Еремян, Сурен Тигранович.
Армяне и фригийцы: Коммунист. - 1984. - 8 января.
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
Հայկական ամսօրերի անուններին նվիրված սրբազան վայրերը նախաքրիստոնեական Հայաստանում: Բադալյան Հ.Ս. "Օրացույցի պատմություն" գրքում. - Գիտություն և տեխնիկա. - 1984. - № 1. - էջ 32: [Ս.Տ. Երեմյանի "Օրացույցի պատմությունից" հոդվածին կից]. – Քարտեզ:
----------------------------------------
Երեմյան, Սուրեն Տիգրանի.
[Պատմական քարտեզներ]: "Հայ Еремян, Сурен Тигранович.
ժողովրդի պատմություն" [8 հատորով] գրքում. -- Եր. - 1984. - Հ. 2. - 6 ներդիր թ. – Քարտեզներ:
----------------------------------------